De plundering van Peru’s grondstoffen – Openbaar Archief

Peru |

2023-01-19

Aan CIA verbonden VS ambassadeur in Lima ontmoet ministers van mijnbouw en energie om te praten over “investeringen”.

Bron: Ben Norton 
GeopoliticalEconomy 19 januari 2023 ~~~~.

Peru heeft grote voorraden koper, goud, zink, zilver, lood, ijzer en aardgas. Na een staatsgreep die de linkse president Pedro Castillo aan de kant zette, ontmoette de Amerikaanse ambassadeur, CIA-veteraan Lisa Kenna, mijnbouw- en energieministers om “investeringen” te bespreken. Europa importeert Peruaans LNG ter vervanging van Russische energie.

De Amerikaanse ambassadeur in Peru, Lisa Kenna, is een CIA-veteraan die in december 2022 een parlementaire staatsgreep steunde waarbij de democratisch gekozen linkse president van het Zuid-Amerikaanse land, Pedro Castillo, omver werd geworpen.

Castillo werd vervolgens opgesloten voor 18 maanden zonder eerlijk proces, wat leidde tot massale protesten in heel Peru. De ongekozen regering reageerde met extreem geweld en doodde in iets meer dan een maand tijd ongeveer 50 demonstranten.

Een dag voor de staatsgreep van 7 december had de voormalige CIA-officier, die VS-ambassadeur was geworden, een ontmoeting met de Peruaanse minister van Defensie, die vervolgens het machtige leger van het land opdroeg zich tegen president Castillo te keren.

Sindsdien heeft Kenna het druk gehad met regelmatige ontmoetingen met topambtenaren van de coupregering van Peru, waaronder de ongekozen president Dina Boluarte en haar ministers.

Op 18 januari sprak de Amerikaanse ambassadeur met de Peruaanse minister van energie en mijnbouw, alsook met de vice-minister van koolwaterstoffen en de vice-minister van mijnbouw.

Peru’s ministerie van Energie en Mijnbouw pochte dat zij “investeringsmogelijkheden” en plannen om de delfstoffenindustrieën te “ontwikkelen” en “uit te breiden” bespraken.

Peru is een land dat rijk is aan natuurlijke hulpbronnen, vooral mineralen. Spaanse kolonialisten exploiteerden de aanzienlijke zilver- en goudreserves van het Zuid-Amerikaanse land, en vandaag de dag zien transnationale ondernemingen het als een zeer winstgevend centrum van grondstoffen.

Peru is een van de grootste producenten ter wereld van koper, lood, zink, tin, zilver en goud. De Peruaanse economie steunt zwaar op de mijnbouwsector, die meer dan de helft van de totale nationale export en meer dan 10% van het BBP vertegenwoordigt.

De drie grootste transnationale mijnbouwbedrijven ter wereld – BHP, Rio Tinto en Glencore – investeren zwaar in Peru, samen met andere prominente bedrijven uit Canada, Brazilië, Zwitserland, Groot-Brittannië, de VS, Japan en Australië.

Peru is de tweede grootste koperproducent ter wereld (na zijn buurland Chili), wat betekent dat het steeds belangrijker zal worden in de wereldwijde verschuiving naar hernieuwbare energietechnologieën.

De Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs verklaarde in 2022 dat “koper de nieuwe olie is“: “De cruciale rol die koper zal spelen in het bereiken van de klimaatdoelstellingen van Parijs kan niet worden overschat… Als het meest kosteneffectieve geleidende materiaal is koper de spil in het opvangen, opslaan en transporteren van deze nieuwe energiebronnen”.

Peru is ook een belangrijke producent van vloeibaar aardgas (LNG). De LNG-export wordt grotendeels verzorgd door buitenlandse bedrijven zoals Shell.

Europa werd in 2022 de belangrijkste importeur van Peruaans LNG, nadat de Europese Unie Russische energie boycotte vanwege de proxy-oorlog in Oekraïne.

Hoewel natuurlijke hulpbronnen niet de enige reden zijn voor deze staatsgrepen in Latijns-Amerika, zijn ze wel een belangrijke factor.

Na de gewelddadige putsch in Peru’s mineraalrijke buurland Bolivia in 2019 schreef een criticus op Twitter aan miljardair Elon Musk: “Weet je wat absoluut niet in het belang van de mensen was? De Amerikaanse regering die een staatsgreep organiseert tegen Evo Morales in Bolivia zodat jullie het lithium daar konden bemachtigen”.

Musk antwoordde: “We plegen een staatsgreep tegen wie we willen! Accepteer het maar“.

Peru’s president Castillo: ‘We willen dat onze natuurlijke hulpbronnen direct ten goede komen aan het volk’

Toen hij zich in 2021 kandidaat stelde voor het presidentschap, maakte de linkse presidentskandidaat Pedro Castillo de noodzaak om de controle van het volk over de natuurlijke hulpbronnen van Peru te herstellen tot een van de centrale thema’s van zijn campagne.

Hij veroordeelde buitenlandse bedrijven voor het “plunderen” van het land en riep op om opnieuw te onderhandelen over contracten om ervoor te zorgen dat 70% van alle opbrengsten van de mijnbouw naar de staat zou gaan, om sociale programma’s te financieren.

Enkele weken voor de presidentsverkiezingen zei Castillo: “Laten we duidelijk zijn: deze decennia van verraad, corruptie en cynisme zijn de symptomen van dit neoliberale systeem dat uitsluitend gericht is op de uitbuiting van ons volk en onze natuurlijke hulpbronnen ten gunste van een paar schurken”.

Bij zijn aantreden was Castillo zeer beperkt in zijn politieke mogelijkheden. De rechtse oppositie had een meerderheid in het congres, en zij waren vastbesloten hem te destabiliseren en uiteindelijk te verwijderen door een presidentiële ” lege post “. Ze gebruikten de Peruaanse wetgevende macht en de zwaar gepolitiseerde en corrupte rechterlijke macht om voortdurend aanvallen tegen Castillo te lanceren, als onderdeel van een campagne van systematische vervolging en wetsovertredingen.

Maar Castillo deed wat hij kon. De president kondigde een “tweede landbouwhervorming” aan en verklaarde: “We redden de rijkdommen van het land voor alle Peruanen”. Hij legde zijn doel uit: “We willen dat onze natuurlijke hulpbronnen direct ten goede komen aan het volk”.

Castillo’s regering maakte plannen met de linkse president Gustavo Petro in buurland Colombia om de gasinfrastructuur in Peru te ontwikkelen en het binnenlandse gebruik uit te breiden.

Dit maakte deel uit van Castillo’s progressieve economische model van importvervangende industrialisatie, dat erop gericht was de lokale industrie te laten groeien en de binnenlandse consumptie te stimuleren, zodat Peru niet uitsluitend afhankelijk zou zijn van export van laagwaardige producten.

Onmiddellijk na de afzetting van Castillo keerde het Peruaanse coupregime echter terug naar het neoliberale economische model van de Washington Consensus, waarbij buitenlandse bedrijfsinvesteringen voorrang kregen op binnenlandse ontwikkeling.

Het ministerie van Energie en Mijnbouw twitterde op 18 januari dat het zojuist een “institutionele dialoog op hoog niveau tussen Peru en de Verenigde Staten had gevoerd, waarin thema’s als de ontwikkeling van de mijnbouwsector aan bod kwamen”.

De Amerikaanse ambassadeur Kenna had een ontmoeting met de Peruaanse minister van energie en mijnbouw, Óscar Vera Gargurevich; de onderminister van koolwaterstoffen, Enrique Bisetti Solari; en de onderminister van mijnbouw, Jaime Chávez Riva.

Volgens het ministerie bespraken zij “thema’s in verband met de uitbreiding van aardgas, mijnbouwinvesteringen en de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen in ons land”.

Het voegde eraan toe dat “minister Vera dankbaar was voor de steun van de Noord-Amerikaanse regering in mijnbouw- en energiekwesties, en hij herhaalde de wil van de nationale regering, wiens prioriteit de uitbreiding van aardgas, energiezekerheid en de petrochemische ontwikkeling van het zuiden van het land is”.

Mijnbouw domineert Peru’s economie

De Peruaanse regering heeft zelf publiekelijk verklaard dat haar economie sterk afhankelijk is van de mijnbouw en de export van mineralen zoals koper, zink, goud, zilver, lood, ijzer en molybdeen.

De belangrijkste exportproducten van Peru in 2022 waren koper, goud en vloeibaar aardgas (LNG).

De mijnbouwsector was goed voor 58,7% van de totale Peruaanse export, waarvan 57,1% metalen en 1,6% niet-metalen, volgens de meest recente openbare statistieken van januari tot oktober 2022.

Koper, goud, zink en ijzer vertegenwoordigden 88,4% van de totale waarde van de Peruaanse export van mineralen, en 51,9% van de waarde van alle export van het land.

Vanaf 2022 was de grootste bedrijfsinvesteerder in de Peruaanse mijnbouwsector het in het VK gevestigde bedrijf Anglo American.

De tweede grootste investeerder was Compañía Minera Antamina S.A., een lokale onderneming die voor het grootste deel in handen is van Australische en Zwitserse mijnbouwgiganten. De derde was de Amerikaans-Mexicaanse Southern Copper Corporation.

Lokale gemeenschappen in het Zuid-Amerikaanse land, vooral die van inheemse afkomst, protesteren al lang tegen de mijnbouwbedrijven die hun omgeving verwoesten.

Deze plattelandsgemeenschappen vormden het steunpunt voor president Castillo. Sinds de staatsgreep hebben zij massale protesten georganiseerd en geëist dat hij wordt vrijgelaten, dat er nieuwe verkiezingen worden gehouden en dat de regering een grondwetgevende vergadering bijeenroept om een nieuwe grondwet te schrijven ter vervanging van de huidige die is geërfd van de voormalige door de VS gesteunde extreem-rechtse dictatuur van Alberto Fujimori.

Europa wordt grootste importeur van Peruaans LNG na boycot van Russische energie

Na mineralen is aardgas – en meer bepaald vloeibaar aardgas (LNG) – Peru’s andere topexport.

De Peruaanse gassector kende in 2022 een enorme groei: de export van LNG steeg in de eerste acht maanden van het jaar met 85% ten opzichte van dezelfde periode in 2021.

Een van de belangrijkste redenen voor deze stijging was de torenhoge Europese vraag naar gas.

Vóór 2022 ging het meeste LNG van Peru naar Azië (voornamelijk Japan, Zuid-Korea en China). Maar toen de spanningen tussen de NAVO en Rusland eind 2021 en begin 2022 escaleerden en de EU overging tot een boycot van Russische energie, veranderde dit drastisch.

Het overgrote deel van de Peruaanse LNG-export ging in 2022 naar Europa, voornamelijk naar Groot-Brittannië en Spanje.

In maanden als april, mei en augustus ging de hele Peruaanse LNG-export naar Europa, volgens gegevens van het staatsbedrijf Perúpetro.

De LNG-export van Peru staat onder toezicht van een consortium van buitenlandse bedrijven, waaronder de Britse Shell, de Amerikaanse Hunt Oil Company, de Japanse Marubeni Corporation en de Zuid-Koreaanse SK Group.

Hoewel Peru slechts een relatief kleine hoeveelheid LNG uitvoert in vergelijking met de Verenigde Staten – die in 2022 al snel de grootste LNG-exporteur ter wereld werden – is het Zuid-Amerikaanse land een belangrijke energiepartner voor Europa geworden.

In zijn poging om de handel met Rusland te beperken, heeft Spanje zijn invoer van LNG uit Noord- en Zuid-Amerika – waaronder de VS, Peru en Trinidad en Tobago – in 2022 met 77,4% verhoogd. (Spanje heeft zijn invoer van LNG uit de VS in 2022 met 93,4% verhoogd).

Ironisch genoeg heeft Spanje, door te beloven Russische olie te boycotten, uiteindelijk ook zijn invoer van het duurdere Russische LNG in 2022 met 37% verhoogd.

Tegelijkertijd steeg de prijs van aardgas van begin 2021 tot medio 2022 met 700%.

Transnationale bedrijven strijken winst op in de Peruaanse mijnbouw

Buitenlandse bedrijven hebben hun slag geslagen in de Peruaanse mijnbouwsector.

In promotiemateriaal waarin wordt aangedrongen op meer buitenlandse investeringen, pochte de Peruaanse regering dat de drie grootste mijnbouwbedrijven van de wereld in het land actief zijn: BHP Group, uit Australië; Rio Tinto, uit Groot-Brittannië en Australië; en Glencore, uit Zwitserland.

Het ministerie van Energie en Mijnen schreef in 2018 met trots: “De belangrijkste bedrijven ter wereld in de mijnbouwsector doen investeringen in ons land. Vanwege onze minerale reserves is Peru een markt waarmee deze bedrijven steevast rekening houden bij het bepalen van hun investeringsbudgetten in exploratie en exploitatie.”

Veel lokale mijnbouwbedrijven in Peru zijn in handen van buitenlandse ondernemingen.

De op één na grootste investeerder in de mijnbouw in Peru, de Compañía Minera Antamina (Antamina Mining Company in het Engels), was in 2018 voor 33,75% in handen van BHP, nog eens 33,75% in handen van Glencore, 22,5% in handen van het Canadese Teck Resources en 10% in handen van het Japanse Mitsubishi.

De Compañía Minera Antamina opereert in Peru’s westelijke Áncash regio, en was in 2018 verantwoordelijk voor ongeveer een vijfde van de nationale koperproductie en 15% van de nationale zilverproductie.

Peru was in 2017 goed voor 20% van de wereldwijde koperproductie van BHP, 50% van de wereldwijde zilverproductie en 100% van de wereldwijde zinkproductie.

Het Brits-Australische Rio Tinto bezit het mijnbouwproject La Granja in de noordwestelijke regio Cajamarca. Peru was in 2017 goed voor 15% van Rio Tinto’s wereldwijde koperproductie.

Andere grote transnationale ondernemingen die actief zijn in de Peruaanse mijnbouwsector zijn het Amerikaanse bedrijf Freeport-McMoRan en de Mexicaanse Southern Copper Corporation, beide gevestigd in Phoenix, Arizona, en het Canadese Barrick Gold.

Maar dit is nog maar een voorbeeld van bestaande mijnbouwactiviteiten. Buitenlandse bedrijven investeren ook zwaar in de exploratie van nieuwe projecten.

De belangrijkste buitenlandse landen waarvan bedrijven investeren in mijnexploratie in Peru zijn Canada, Brazilië, Zwitserland, Groot-Brittannië, de VS, Japan en Australië, volgens een rapport uit 2022 van het ministerie van Energie en Mijnen.

In Peru gevestigde bedrijven zijn verantwoordelijk voor 37,8% van de investeringen in exploratie, maar deze cijfers kunnen misleidend zijn omdat veel van deze bedrijven eigendom zijn van veel grotere transnationale bedrijven.

Vanaf 2022 ging 43,4% van de exploratie-investeringen naar het zoeken naar goud, 36,1% naar koper, 11,2% naar zink, 8,3% naar zilver en 1% naar tin.

Overal in het westen van Peru vinden mijnexploratieprojecten plaats.

In veel van deze regio’s, die onderontwikkeld zijn en waar veel armoede heerst, hebben grote protesten plaatsgevonden tegen het door de VS gesteunde coupregime en ter ondersteuning van Castillo.