geopolitiek,oost-Europa |
6 maart 2025
Bron: Andrew Korybko 
substack 6 maart 2025 ~~~

De wisselwerking tussen hen, Rusland en de VS zal de toekomstige veiligheidsarchitectuur van het continent bepalen.

De verklaring van de Franse president Macron op woensdag dat hij flirt met het uitbreiden van de nucleaire paraplu van zijn land ten opzichte van andere continentale bondgenoten laat zien dat hij de handschoen opwerpt naar Duitsland en Polen voor het leiderschap van post-conflict Europa. Scheidend Duits kanselier Scholz publiceerde in december 2022 een hegemoniaal manifest dat later de vorm aannam van wat kan worden omschreven als “Fort Europa”, dat verwijst naar de door Duitsland geleide poging om Europa’s insluiting van Rusland te leiden.

Dit concept vereist dat Polen zich ondergeschikt maakt aan Duitsland, wat zich in de eerste helft van vorig jaar ontvouwde, maar daarna vertraagde toen de regerende liberaal-globalistische coalitie in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van mei een meer populistisch-nationalistische benadering van Oekraïne begon te kiezen. Zelfs als dit onoprecht begon, is het sindsdien een eigen leven gaan leiden en heeft het een nieuwe dynamiek gecreëerd in de meest recente omstandigheden als gevolg van de terugkeer van Trump, waardoor “Polen opnieuw klaar staat om de belangrijkste partner van de VS in Europa te worden”.

De economie van Polen is de grootste van de oostelijke leden van de EU, het heeft nu het op twee na grootste leger van de NAVO, en het heeft consequent geprobeerd om de meest betrouwbare bondgenoot van de VS te zijn, waarvan het laatste punt het meest in zijn voordeel werkt te midden van de trans-Atlantische kloof. Als deze trends zich doorzetten, kan Polen voorkomen dat Frankrijk of Duitsland Europa leiden na afloop van het conflict door een door de VS gesteunde invloedssfeer in Centraal-Europa uit te bouwen, maar het zou ook kans maken op een volwaardig leiderschap als conservatieven of populisten aan de macht komen.

De opeenvolging van gebeurtenissen die zich zouden moeten voltrekken, begint met het winnen van het presidentschap door een van hen en dit duwt de liberaal-globalisten meer in hun richting in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in het najaar van 2027 of vervroegde verkiezingen die onder welk voorwendsel dan ook worden gehouden en dan worden gewonnen door conservatieven of populisten. De vorige conservatieve regering van Polen was zeer onvolmaakt, maar hun land diende gedurende die acht jaar als een bastion van Eurorealisten (door de mainstream media meestal omschreven als Euroskeptici).

Als het die rol weer op zich neemt na de terugkeer van de conservatieven in het parlement, misschien in een coalitie met populisten, dan zou dit perfect aansluiten bij de visie van Trump en zou dit ertoe kunnen leiden dat Polen soortgelijke binnenlandse politieke processen op het hele continent of op zijn minst in zijn eigen regio gaat leiden. Zelfs als alleen het tweede scenario werkelijkheid wordt, zou het op de meest effectieve manier voorkomen dat het liberaal-globalistische Frankrijk, of Duitsland, Europa als geheel zouden leiden, door het te verdelen in ideologisch concurrerende helften.

Frankrijks kernwapens zijn echter de troef die het kan uitspelen om sommige conservatieve/populistisch gezinde samenlevingen onder liberaal-globalistische vleugels te houden door zijn paraplu uit te breiden over die landen die bang zijn dat Rusland zal binnenvallen en dat ze dan door de VS in de steek zullen worden gelaten. Dat zou kunnen helpen om sommige van hun kiezers een andere mening te geven als ze zich afhankelijk gaan voelen van Frankrijk en dus besluiten om trouw te blijven, door hun ideologisch georiënteerde regeringen aan de macht te houden in plaats van ze te veranderen.

Dit betekent niet dat Frankrijk zal slagen, maar wat hierboven is uitgelegd verklaart het ongekende voorstel van Macron in de context van de ambities van zijn land als grootmacht op dit historische moment. Veel in dit verband zal waarschijnlijk afhangen van de uitkomst van de binnenlandse politieke crisis in Roemenië, waarover lezers hier meer kunnen lezen, aangezien de liberaal-globalistische coup tegen de populistisch-nationalistische koploper in de verkiezingen van mei de Franse invloed in deze geostrategische frontlijnstaat verder zou kunnen versterken.

Weinigen weten het, maar Frankrijk heeft er al honderden troepen, en leidt er een NAVO-gevechtsgroep. Het heeft in maart 2024 ook een defensiepact getekend met buurland Moldavië, wat hypothetisch gezien ook de inzet van troepen daar zou kunnen inhouden. De militaire aanwezigheid van Frankrijk in Zuidoost-Europa plaatst het land in een uitstekende positie voor een conventionele interventie in Oekraïne als het daarvoor kiest, voor of na het einde van de vijandelijkheden, en suggereert dat Macron zich op deze regio zal richten om de Franse invloed uit te breiden.

Als er vooruitgang wordt geboekt, zijn er nog drie andere scenario’s mogelijk. Het eerste is dat Polen en Frankrijk elkaar beconcurreren in Centraal-Europa, waarbij de eerste uiteindelijk zijn macht uitbreidt over de Baltische staten terwijl de tweede hetzelfde doet over Zuidoost-Europa (waarbinnen Moldavië in deze context valt vanwege zijn nauwe banden met Roemenië), waardoor Europa in drieën wordt gedeeld tussen hen en Duitsland. In dit scenario zou Duitsland ook enige invloed hebben op elke Centraal-Europese regio, maar het zou niet overheersen.

Het tweede scenario is dat Polen en Frankrijk, die historische partners zijn sinds het begin van de 19e eeuw, samenwerken in Centraal-Europa door de Baltische staten en Zuidoost-Europa informeel onder hen te verdelen om Europa asymmetrisch te verdelen in onvolkomen Duitse en Pools-Franse helften. Het Poolse deel zou ofwel onder gedeeltelijke invloed van de VS blijven als Polen zich zelfs onder liberaal-globalistische heerschappij op één lijn met de VS blijft stellen of de liberaal-globalisten zouden in de richting van Frankrijk en weg van de VS kunnen draaien.

Het laatste scenario is dat alle drie hun Weimardriehoek gebruiken om een tripartiete heerschappij over Europa te coördineren, maar dit is afhankelijk van de vraag of de liberaal-globalisten in mei het Poolse presidentschap veroveren en zich dan op één lijn stellen met Berlijn/Brussel boven Washington. Het is dan ook het minst waarschijnlijk, vooral omdat de liberaal-globalisten misschien naar Frankrijk zullen neigen in plaats van naar Duitsland/EU als compromis tussen hun ideologische, electorale en geopolitieke belangen in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in de herfst van 2027.

Ongeacht wat er uiteindelijk gebeurt, zal het “militaire Schengen” dat vorig jaar werd opgezet tussen Duitsland, Polen en Nederland en waarbij Frankrijk aangaf te willen aansluiten, waarschijnlijk doorgaan met het opnemen van meer EU-leden om de belangen van deze drie ambitieuze leiders te vergemakkelijken. Duitsland heeft dit nodig voor zijn “Fort Europa” plannen, Polen heeft zijn bondgenoten nodig om snel te hulp te schieten in een hypothetische oorlog met Rusland, terwijl Frankrijk dit nodig heeft om zijn invloed in Zuidoost-Europa te versterken.

Wat uiteindelijk wordt bepaald door het samenspel van de concurrerende leiderschapsplannen van Frankrijk, Duitsland en Polen voor het Europa na het conflict, is de toekomstige veiligheidsarchitectuur van het continent, die ook in meer of mindere mate zal worden beïnvloed door Rusland en de VS, zij het gezamenlijk via hun “New Détente” en/of onafhankelijk daarvan. Er zijn op dit moment te veel onzekerheden om met zekerheid te kunnen voorspellen hoe deze opkomende orde eruit zal zien, maar de dynamiek die in deze analyse wordt beschreven, geeft de meest waarschijnlijke scenario’s weer.

Gerelateerd (eerdere berichten in dit archief):