Rusland |
7 juli 2022
Bron: Andrew Korybko 
oneworld.press 5 juli 2022 ~~~

Een belangrijke Russische beleidsbepaler bevestigde het nieuwe wereldbeeld van de elite van zijn land
In de toekomst zal Rusland zijn beleidsbepalende elite naar verwachting nog meer gaan voorlichten over het belang van China, India, Iran en Turkije voor de grote strategie van hun land in de context van het Groter Euraziatisch Partnerschap. Van daaruit zal de aandacht geleidelijk evolueren naar Zuidoost- en West-Azië, alsook Afrika en Latijns-Amerika, waarbij het eerste paar in termen van prioriteit aan het tweede voorafgaat.

Dmitry Trenin is een van de belangrijkste beleidsbeïnvloeders van Rusland, zoals blijkt uit zijn positie in de prestigieuze Raad voor het buitenlands en defensiebeleid, die bijdraagt tot het uitstippelen van de koers van zijn land ten aanzien van deze twee onderling verbonden gebieden. Hoewel hij gedurende het grootste deel van zijn carrière als een westers gezinde liberaal werd beschouwd, heeft dit elitelid zijn wereldbeeld resoluut gewijzigd in reactie op de lopende speciale militaire operatie van Rusland in Oekraïne, die werd gestart om de onaantastbare rode lijnen van zijn nationale veiligheid te verdedigen tegen de latente dreigingen van de NAVO onder leiding van de VS. Zijn transformatie van een liberaal naar een conservatief buitenlands beleid is geen uitzondering, maar in toenemende mate ook representatief voor de rest van de elite in zijn land.

In mei bracht hij cruciale inzichten in de grote strategie van zijn land naar voren tijdens de 30e vergadering van zijn Raad, die toen door RT werden heruitgegeven en hier uitvoerig door de auteur werden geanalyseerd. Het Russische vlaggenschip van de internationale media publiceerde afgelopen weekend opnieuw zijn laatste gedachten in een stuk met de titel “Dmitri Trenin: Rusland heeft een beslissende breuk met het Westen gemaakt en is klaar om een nieuwe wereldorde te helpen vormgeven”. [NL-vertaling hier] Net als zijn vorige stuk voor dat platform, verdient ook dit stuk een grondige analyse omdat het het nieuwe wereldbeeld bevestigt van de Russische elite die verantwoordelijk is voor het formuleren van haar buitenlands en defensiebeleid, net zoals hij dat gedeeltelijk is.

Volgens Trenin is deze beslissende breuk met het Westen om drie redenen zowel noodzakelijk als moeilijk. Ten eerste vormt de besluiteloosheid uit het verleden een groot obstakel, maar de huidige omstandigheden van het collectieve Westen verenigd tegen Rusland maken dit een noodzaak. Ten tweede zijn de economische betrekkingen van Rusland van oudsher verbonden met diezelfde Westerse landen die nu tegen Rusland verenigd zijn, ondanks het feit dat zij de groei van deze grootmacht in de afgelopen drie decennia hebben gevoed, wat een reden te meer is om zo snel mogelijk naar levensvatbare vervangers te zoeken. Ten slotte beschouwt de Russische elite zichzelf cultureel als deel van de westerse beschaving, maar de nieuwste “woke”-trend van de westerse beschaving is in strijd met de traditionele Russische cultuur.

De gerespecteerde Russische deskundige gaf vervolgens een openhartig commentaar op de zaak. In zijn woorden: “Nu het Westen Rusland mijdt en probeert te isoleren en soms te ‘annuleren’, heeft Moskou geen andere keuze dan af te stappen van zijn oude gewoonten en de hand uit te steken naar de wijdere wereld buiten West-Europa en Noord-Amerika. In feite is dit iets wat opeenvolgende Russische leiders herhaaldelijk hebben gezworen te doen, zelfs toen de betrekkingen met het Westen veel minder vijandig waren, maar de op Europa gerichte mentaliteit, het schijnbare gemak van het verhandelen van hulpbronnen voor westerse goederen en technologieën, en de ambitie om in westerse elitekringen te worden geaccepteerd, verhinderden dat voornemen om te zetten in werkelijkheid.”

Trenin voegde er echter aan toe “dat mensen pas het juiste gaan doen als er geen andere opties meer zijn. En capituleren voor het Westen is op dit moment zeker geen optie voor Rusland. De dingen zijn te ver gegaan.” Vervolgens deelt hij enkele feiten die tot een voorzichtig optimisme leiden dat de dingen niet alleen ten goede zullen veranderen, maar dat ze al goed op weg zijn. Het Zuiden is sinds het einde van de Koude Oorlog “spectaculair opgekomen”: China drijft meer handel met Rusland dan Duitsland zelfs vóór de sancties van het door de VS geleide Westen tegen dat land, en landen als India, Saoedi-Arabië, de VAE, Turkije en Iran ontpoppen zich ook als onafhankelijk denkende nauwe partners.

Trenin suggereert dat het nieuwe wereldbeeld van de beleidsmakers nog verder moet worden ontwikkeld om maximaal voordeel te halen uit deze trend en zo de grote strategische belangen van Rusland, zoals die objectief gezien bestaan in deze nieuwe omstandigheden van de Nieuwe Koude Oorlog, te bevorderen. Hij stelt voor dat zij “de betrekkingen met niet-westerse landen voorrang moeten geven op de de facto stevig bevroren banden met het Westen. Ambassadeur zijn in Indonesië zou prestigieuzer moeten zijn dan een ambassadeurschap in Rome, en een post in Tasjkent zou als belangrijker moeten worden beschouwd dan een post in Wenen.” Er moet ook onverwijld een alomvattende audit van de economische mogelijkheden met de BRICS-landen worden uitgevoerd, zei hij.

Bovendien moeten “uitwisselingsprogramma’s voor studenten worden uitgebreid en moet het Russische toerisme worden aangemoedigd om naar het oosten en zuiden te trekken”. Het belangrijkste voorstel is echter de laatste zin waarmee hij zijn artikel afsluit: “De Russische media zouden er goed aan doen meer aandacht te besteden aan de ontwikkelingen in de belangrijkste niet-westerse naties, door de Russische elite en het bredere publiek voor te lichten over de economische realiteit, de politiek en de cultuur van die naties.” Dit is zeker de belangrijkste stap die moet worden gezet, willen alle andere maatregelen die hij voorstelt werkelijk vruchten afwerpen. Als de Russische elite en het bredere publiek niet worden voorgelicht over het Zuiden, zullen zij dergelijke kansen altijd gedeeltelijk onbenut laten.

Dat is onaanvaardbaar in de nieuwe omstandigheden waarin Rusland zich in het licht van de recente gebeurtenissen bevindt, aangezien elk verder uitstel van de maximalisering van zijn betrokkenheid bij de landen van het Zuiden latente gevolgen kan hebben voor de nationale veiligheid, vooral wanneer men bedenkt dat de economisch-financiële dimensie daarvan in toenemende mate even belangrijk – zo niet belangrijker – is als de traditionele militaire dimensie. Zonder het rechtstreeks te zeggen, lijkt Trenin te suggereren dat de oplossing ligt in een alomvattende formulering van Ruslands Groter Euraziatisch Partnerschap (GEP), zowel in het algemeen als met betrekking tot elke primaire bilaterale as (samenwerkingsverband) daarbinnen, met bijzondere aandacht voor, in die volgorde, de Chinese, Indiase, Iraanse en Turkse assen.

De Russisch-Chinese as is voor Moskou het belangrijkst vanwege het enorme marktpotentieel van de Volksrepubliek ter vervanging van de verloren gegane Europese markt, terwijl de Russisch-Indische as de potentieel onevenredige afhankelijkheid van die Euraziatische grootmacht van Peking preventief voorkomt en het Kremlin aldus in staat stelt zijn strategische autonomie te behouden in de huidige bi-multipolaire tussenfase van de wereldwijde systemische overgang naar multipolariteit. De Russisch-Iraanse as fungeert als toegangspoort van de eerstgenoemde naar India via de Noord-Zuid Transportcorridor (NSTC) en biedt deze drie landen tevens de gelegenheid om gezamenlijk een derde invloedspool te creëren in de zich ontwikkelende wereldorde.

Wat de Russisch-Turkse as betreft, deze laatste van de vier belangrijkste assen van Moskou helpt bij het beheer van de militair-strategische spanningen langs de zuidelijke periferie van die Euraziatische grootmacht in de Zwarte Zee (Krim), de zuidelijke Kaukasus (Armenië), en de Levant (Syrië). Turkije is zelf ook een opkomende grootmacht, die soeverein genoeg is om niet te capituleren voor de druk van zijn NAVO-bondgenoten om Rusland sancties op te leggen, maar in plaats daarvan de voorkeur geeft aan het behoud van hun strategische handel in landbouw, handel, energie en toerisme. Hoewel Turkije in vergelijking misschien de minst betrouwbare van de vier belangrijkste Euraziatische assen van Rusland is, is het misschien wel de as die de meeste aandacht verdient, gezien de gevolgen als de betrekkingen verzuren.

De Russische beleidsmakers blijven echter grotendeels onwetend over deze vier grootmachten, met uitzondering van een handvol deskundigen die erin gespecialiseerd zijn. Dit laatste kader is de reden waarom Rusland tot dusverre succes heeft geboekt met deze staten, hetgeen van cruciaal belang is geweest voor het leggen van de basis voor een alomvattende formulering van het GEP op zowel de collectieve als de bilaterale assen, die de meest duurzame oplossing vormen voor de uitdagingen die Trenin in zijn artikel nauwkeurig heeft omschreven. Niettemin moet er meer werk worden verzet, en wel in een versneld tempo met een nog hogere kwaliteit van onderwijs, om letterlijk drie decennia van verloren tijd sinds het einde van de oude Koude Oorlog goed te maken.

De evolutie van de “strategische cultuur” van Rusland, zoals die kan worden omschreven, zal dus tijd vergen, hoewel alles reeds in positieve zin verloopt, zoals blijkt uit de recente gebeurtenissen. China, India, Iran en Turkije blijven nauwe betrekkingen onderhouden met Rusland, ondanks de aanzienlijke westerse druk op hen om de gelederen met het Kremlin te breken. Elk van deze vier landen is zeer soeverein en capituleert niet voor buitenlandse druk; in plaats daarvan streven zij altijd hun objectieve nationale belangen na, zoals hun leiders die oprecht opvatten, zelfs in die gevallen waarin deze soms in tegenspraak zijn met die van Rusland, zoals het geval is met Turkije.

Verwacht wordt dat Rusland in de toekomst nog meer zal doen om zijn beleidsbepalende elite voor te lichten over het belang van China, India, Iran en Turkije voor de grote strategie van hun land in het kader van het GEP. Van daaruit zal de aandacht geleidelijk verschuiven naar Zuidoost- en West-Azië alsmede Afrika en Latijns-Amerika, waarbij het eerste paar qua prioriteit aan het tweede voorafgaat. De contouren van een wereldomspannende strategie worden zichtbaar, hoewel het nog te vroeg is om precies aan te geven hoe deze eruit zal zien, behalve dan dat de versterking van de soevereiniteit van de staat en de strategische autonomie het ideologische fundament zullen vormen van het nieuwe wereldbeeld van de Russische elite.

Andrew Korybko is een Amerikaans political analyst