Bron: Geraldina Colotti resumen-english 19 januari 2022 ~~~
Internationale analisten krijgen vaak, en begrijpelijk, de vraag of het buitenlands beleid van de VS zal veranderen naargelang een Republikeinse of Democratische president het Witte Huis regeert. Aangezien het voor een marxist altijd een goed idee is om manicheïsme te vermijden en te kijken naar de concrete situatie in haar historisch bepaalde klassenverhoudingen, is het geen ideologische stellingname om erop te wijzen dat, op internationaal niveau, de essentie van het buitenlands beleid van de V.S. geen discontinuïteiten vertoont, .
“Alles verandert, zodat er niets verandert” is een schema dat goed past bij de Amerikaanse strategie in de wereld. Of het nu verpakt is in openhartige Trump-retoriek of in een overtuigender “multilateralisme” in de stijl van Biden, het fundamentele idee van gewapende suprematie blijft de basis van het Amerikaanse politieke model in het buitenlands beleid. Een paradigma dat de belangen van het militair-industrieel complex voedt, dat in stand gehouden, opnieuw gelanceerd en bijgewerkt wordt door zijn ideologische motoren, denkscholen en media.
Op deze basis meent de VS de gendarme van de wereld te zijn, gelegitimeerd in een wapenwedloop om zichzelf te beschermen tegen eeuwig gevaar, zowel binnen als buiten de eigen invloedssferen, die daarom vol staan met militaire bases met sterren en strepen. Een apparaat dat van tijd tot tijd op de proef moet worden gesteld, om aan bondgenoten-subjecten te laten zien dat het de moeite waard is te betalen om de vrede te garanderen door het plaatsvervangende prestige van die gewapende suprematie.
Op deze basis hebben de Amerikaanse oorlogsavonturen, toen de Sovjet-Unie verdween en daarmee de vergelijking met een economisch model en een denkmodel dat vrede met sociale rechtvaardigheid centraal stelde en dat dus ook de pacifistische demonstraties tegen de agressie in Vietnam kon inspireren, de consensus van de elites rond het concept van de Amerikaanse “democratie” als het vaccin van de wereld geconsolideerd, ingegeven door interne politieke motieven: Gebruik makend van de dubbele sleutel van militaire en economische suprematie, maar indien nodig ook van een vermeende morele en culturele superioriteit die in staat is wereldwijd samenhangende belangen samen te smelten.
Dit concept wordt steeds meer in twijfel getrokken door de groei van een multicentrische en multipolaire wereld, doorkruist door een globalisering die belangen tussen uiteenlopende polen verstrengelt, zoals te zien is in Latijns-Amerika, waar China sterke handelsbetrekkingen onderhoudt met zelfs extreem-rechtse regeringen zoals die van Brazilië. Anderzijds kan eraan worden herinnerd hoe het technisch-wetenschappelijk samenwerkingspact met Argentinië, dat resulteerde in de oprichting van een radarstation in Patagonië, dat in 2014 werd ondertekend door de toenmalige president Cristina Kirchner en vervolgens werd geratificeerd door zakenman Mauricio Macri, de opvolger van Trump in het presidentschap en vriend, dateert van 1980, toen de anticommunistische militaire dictatuur regeerde.
Hoe dan ook, als een jaar na de aanslag op het Capitool de structurele mislukkingen van de Amerikaanse burgerlijke democratie de crisis van de Amerikaanse hegemonie aan het licht hebben gebracht, ook in termen van aantrekkingskracht, blijven de Verenigde Staten de eerste wereldmacht, goed gesteund door een bondgenootschap, dat van de NAVO, met nieuwe uitbreidingsplannen.
Dat zien we met het nieuwe conflict in Oekraïne en met het mislukken van de ontmoetingen die in Brussel tussen Rusland en de NAVO plaatsvonden. Het Atlantisch Bondgenootschap, dat de top van juni in Madrid, Spanje, voorbereidt, heeft alle voorstellen van Moskou verworpen om de oostwaartse expansie van de Amerikaanse overmacht in te dammen, die gevaarlijk zou worden uitgebreid door de toetreding van Oekraïne, het laatste land dat daarom heeft gevraagd. In dertig jaar tijd is het aantal leden van de NAVO gegroeid van 16 tot 30 landen, waarvan vele deel uitmaakten van het voormalige Warschaupact.
De bondgenoten van deze 30 landen worden nu ingezet langs de Russische grenzen, maar Poetin wordt opnieuw beschuldigd door de donderende Westerse propaganda. De media zijn echter voorzichtig met het verspreiden van de inhoud van het dialoogplatform en het ontwerp-verdrag, dat in december door Moskou werd voorgesteld en door Washington verworpen. Alle door de Russische diplomatie naar voren gebrachte punten hadden betrekking op de vreedzame regeling van geschillen, op de verbintenis van beide partijen om geen acties te ondernemen die schadelijk zijn voor de veiligheid, op de naleving van de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties door alle militaire organisaties en bondgenootschappen waartoe Rusland en de Verenigde Staten behoren, en op het niet gebruiken van het grondgebied van andere staten om een gewapende aanval tegen een van beide partijen te organiseren of te lanceren.
Rusland riep de Verenigde Staten ook op geen militaire bases te vestigen op het grondgebied van andere staten van de voormalige Sovjet-Unie die nog geen lid van de NAVO zijn en verdere toetreding van voormalige Sovjet-staten tot de NAVO te voorkomen. In dat geval, aldus de Russische diplomatie, “ziet Moskou geen reden” voor verdere ontmoetingen met de Verenigde Staten en hun bondgenoten, “indien er niet tenminste enige ruimte is voor flexibiliteit met betrekking tot ernstige kwesties”. Het Atlantisch Bondgenootschap zei beschikbaar te blijven voor verdere bijeenkomsten omdat “het risico van een gewapend conflict in Europa zeer reëel is en moet worden voorkomen,” en heeft intussen alle Europese pionnen bewogen om de these te ondersteunen dat Poetin Oekraïne zou willen binnenvallen en gas, via het staatsbedrijf Gazprom, zou gebruiken als een politiek wapen in lopende geschillen met westerse landen.
“Het risico van een oorlog in het Osce-gebied is groter dan in de afgelopen dertig jaar,” zei de huidige voorzitter van de Organisatie voor Samenwerking en Veiligheid in Europa, de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Zbigniew Rau, bij de opening van de Raad van de OVSE, die bestaat uit 57 landen, waaronder de Verenigde Staten, Oekraïne en Rusland. “Er zal niet worden onderhandeld over Oekraïne onder militaire druk van Rusland,” zei EU-diplomatie chef Josep Borrell, verwijzend naar de Russische troepen die op de Krim aanwezig zijn.
Ondertussen heeft een groep van 25 Democratische senatoren, onder leiding van Bob Menendez, een wetsvoorstel ingediend over de “Verdediging van de soevereiniteit van Oekraïne” in geval van een aanval door Rusland. Het wetsvoorstel omvat sancties tegen Poetin, de premier, militaire officieren en bankdirecteuren. Sancties tegen een staatshoofd – zo merkte de woordvoerder van het Kremlin op – zijn een maatregel die gelijk staat aan een verbreking van de betrekkingen, “ze zouden een grens overschrijden”.
De Amerikaanse senator Menendez, die voorzitter is van de commissie Buitenlandse Betrekkingen van de Amerikaanse Senaat, staat bekend om het leiden van campagnes tegen Cuba, Venezuela en Nicaragua. In 2019 drong hij erop aan dat toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo sancties zou toepassen tegen Cuba, Venezuela en Nicaragua vanwege hun betrekkingen met Rusland. In december 2021 liet hij Biden de Renacer Act ondertekenen, om de sancties tegen Nicaragua aan te scherpen, “schuldig” aan het organiseren van de presidentsverkiezingen van 7 november 2021, opnieuw gewonnen door het presidentiële ticket Daniel Ortega-Rosario Murillo.
De senator ijverde er ook voor dat de Europese partners van de Verenigde Staten en Canada eenzijdige dwangmaatregelen zouden nemen en dat deze vergezeld zouden gaan van andere sancties van economische aard, gericht op herziening van de leningen die de internationale organisaties aan de Nicaraguaanse regering hebben verstrekt en op heroverweging van de deelname van Nicaragua aan de vrijhandelsovereenkomst die verschillende Midden-Amerikaanse landen verbindt met de Verenigde Staten, de eerste wereldmacht en de eerste markt voor de Nicaraguaanse export.
De verkiezingen in Nicaragua en de deelname van Latijns-Amerikaanse landen aan de inhuldiging van president Ortega waren ook het onderwerp van wrijving binnen Celac, de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten die 33 Amerikaanse landen omvat (32 sinds de terugtrekking van het Brazilië van Bolsonaro), met uitzondering van de Verenigde Staten en Canada. Op 7 januari werd in Buenos Aires de top van de organisatie gehouden die gericht was op de hervatting van de continentale integratie, ondanks de verschillen in criteria die de aan de VS ondergeschikte rechtse regeringen bewegen, en werd het pro tempore voorzitterschap toegewezen aan Argentinië.
Het aanvankelijke verzet van Nicaragua tegen de Argentijnse kandidatuur is dankzij de bemiddeling van Cuba en Venezuela verdwenen. De Sandinistische regering had geprotesteerd omdat de Argentijnen op 8 november een communiqué hadden uitgegeven waarin werd opgeroepen tot een boycot van de “frauduleuze verkiezingen” in Managua en vervolgens op 13 november een ontwerp-resolutie in de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) hadden goedgekeurd, die door de Verenigde Staten en 8 andere landen was aangevraagd. Toen besloot de regering van Alberto Fernandez echter haar ambassadeur, die ook aanwezig was bij de inhuldiging van Ortega, naar Managua terug te sturen en kwam er een einde aan het conflict.
De Celac-top, die zich opnieuw uitsprak tegen de illegale unilaterale dwangmaatregelen van het imperialisme, stelde ook aan de kaak hoe sommige van de aanwezige landen, Colombia voorop, daar aanwezig waren in naam van derden, dat wil zeggen in naam van de Verenigde Staten.
Colombia, dat wemelt van de militaire bases van de VS, is in 2018 toegetreden tot de NAVO als “globale partner”, waarmee het in feite de verklaring doorbreekt die het continentale orgaan in 2014 in Havana heeft afgegeven en waarmee Celac zich tot “zone van vrede” heeft verklaard. Een doel dat ook op de top van Buenos Aires werd herhaald.
Door toe te treden tot het Atlantisch Bondgenootschap heeft de Colombiaanse regering (vroeger met Manuel Santos en nu met Iván Duque) de weg vrijgemaakt voor elke NAVO-manoeuvre zowel vanaf haar kusten in de Stille Oceaan en de Atlantische Oceaan, als vanaf de grenzen met Venezuela, Brazilië, Ecuador en Panama. Op de top van Buenos Aires verdedigde de vertegenwoordiger van Colombia de rol van de OAS en bekritiseerde hij de “dictaturen” van Ortega en Maduro. “Wij geloven dat multilateralisme de beste opties biedt”, zei ze, verwijzend naar het beleid van de VS. Vervolgens herhaalde zij, in een beschamend stilzwijgen over de bloedbaden die in de schaduw van de Colombiaanse narcoticaregering worden aangericht, het belang van de eerbiediging van de mensenrechten in de regio en de instandhouding van goede betrekkingen met de Verenigde Staten en Canada.
Venezuela herhaalde bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Felix Plasencia het voorstel om een algemeen secretariaat van Celac op te richten “om de uitwisseling tussen alle landen van de regio nog meer te stimuleren”, en steunde de eis van Argentinië aan het Internationaal Monetair Fonds om zich te ontdoen van de schuld die door de vorige regering Macri is aangegaan. Tijdens de top werden 15 punten voorgesteld waaraan in de komende maanden moet worden gewerkt. Het gaat onder meer om de post-pandemische economie, samenwerking op het gebied van ruimtevaart, onderwijsintegratie, institutionele versterking en corruptiebestrijding.
“Laten we de lei schoonvegen en een nieuw dossier openen, en laten we verder gaan beste Nicaraguaanse broeders, bouwen aan vrede om armoede te bestrijden, bouwen aan vrede zodat er wegen zijn”, zei Daniel Ortega in Managua bij het aanvaarden van zijn vijfde termijn als president, nadat hij met 75% van de stemmen was verkozen. Een nieuwe stap naar de versterking van de Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van ons Amerika (Alba-Tcp) en Petrocaribe, in het kader van de allianties die een multicentrische en multipolaire wereld vormen.
Topfoto: Colombiaanse president Duque verwelkomt de NAVO