Latijns Amerika |
13 december 2022
Bron: Ben Norton, Daniela Ortiz
multipolarista 10 december 2022 ~~~~

De gekozen linkse president van Peru, Pedro Castillo, is tijdens een staatsgreep verdreven door het door de oppositie gecontroleerde congres. Een Peruaanse activist legt uit waarom het volk in opstand komt en een nieuwe grondwet eist.

De democratisch gekozen linkse president van Peru, Pedro Castillo, werd op 7 december in een staatsgreep omvergeworpen en gearresteerd door het door de rechtervleugel gecontroleerde congres, dat een goedkeuringscijfer heeft van tussen de 7% en 11%.

Castillo is een bescheiden leraar en vakbondsorganisator uit een inheemse plattelandsgemeenschap in een land waarvan het politieke systeem lange tijd werd gedomineerd door racistische elites.

Zodra Castillo eind juli 2021 in functie trad, probeerden extreem-rechtse elementen in het congres, loyaal aan de door de VS gesteunde voormalige dictator Alberto Fujimori, hem voortdurend uit de weg te ruimen en zijn regering te destabiliseren.

Multipolarista redacteur Ben Norton interviewde de Peruaanse activiste Daniela Ortiz over de protesten die in het hele land gaande zijn en die oproepen tot een nieuwe grondwet en de vrijlating van Castillo uit de gevangenis.

Transcript

Ben Norton: Hallo allemaal. Ik ben Ben Norton. En vandaag heb ik het voorrecht te worden vergezeld door een activiste in Peru, Daniela Ortiz. Ze is een anti-racistische activiste, en ook een kunstenares.

En vandaag gaan we het hebben over de staatsgreep tegen de gekozen linkse president, Pedro Castillo, op 7 december. Dit werd totaal verkeerd weergegeven in de buitenlandse media.

En ik ga jou hiernaar vragen, Daniela, maar er was in wezen een poging tot een staatsgreep tegen de gekozen president Castillo door het congres dat door de rechtervleugel wordt gecontroleerd. En de meest recente peiling van een paar dagen geleden laat zien dat het congres in Peru slechts 11% goedkeuring heeft.

Als reactie op de couppoging van het congres, zagen we dat president Castillo het congres ontbond en opriep tot een constitutioneel referendum, en dat leidde tot een coup tegen hem.

En nu is er een nieuwe president benoemd, die niet is gekozen, zijn vice-president, Dina Boluarte, die een politieke alliantie heeft gesloten met de rechtervleugel en heeft opgeroepen tot een regering van nationale eenheid met de rechtervleugel.

Ondertussen zijn er in Peru grote protesten aan de gang om te eisen dat Castillo, die door de politie is gearresteerd, wordt vrijgelaten, en om nieuwe verkiezingen te eisen, en ook om een constituerende vergadering bijeen te roepen om een nieuwe grondwet op te stellen.

Dus, Daniela, kun je praten over de situatie van de afgelopen dagen? Wat denk je van deze staatsgreep? Hoe wordt het buiten Peru afgeschilderd? En wat begrijpen de mensen niet over wat er aan de hand is?

DANIELA ORTIZ: Bedankt voor de uitnodiging. Wat we nu zien is het einde van een lang proces dat begon op de eerste dag dat Castillo werd gekozen.

Vanaf de eerste dag heeft de rechtervleugel, samen met de media – niet alleen de nationale media, ook de internationale media – veel strategieën ontwikkeld om Castillo ten val te brengen.

Strategieën die niet alleen Castillo, maar iedereen in zijn omgeving beschuldigden van “terrorisme”; verschillende processen van rechtspraak tegen Castillo en Vladimir Cerrón, de leider van Perú Libre, de partij waarmee Castillo deelnam,

Dan is er een rechtzaak die ook gericht was tegen burgers die alleen maar bij de stembureaus waren tijdens de verkiezingen en het stemmen. En ze werden beschuldigd van het plegen van fraude, wat ze “fraude aan de tafel” noemden, alsof de fraude werd gepleegd door de mensen die verantwoordelijk waren voor de tafels tijdens de verkiezingen, toen Castillo won.

Dus dit is een van de vele pogingen die ze hadden, al die ” afzetpogingen” en al die processen. En uiteindelijk hebben ze gedaan wat ze wilden.

Dat is niet Castillo ten val brengen, maar zichzelf aan de macht brengen.

Dit is niet de eerste president die door de rechtervleugel wordt afgezet; hij is in feite de derde president.

En we hebben het niet over zomaar een rechtse vleugel. We hebben het over de rechtervleugel van Fujimori die de dictatuur van Alberto Fujimori wil voortzetten.

Maar nu hebben we Keiko, zijn dochter, en alle mensen van Fuerza Popular, de partij van Keiko Fujimori, die er in feite op uit zijn de macht te grijpen en niemand in de uitvoerende macht te laten.

Want het is niet alleen nu; het is al vele jaren zo dat Fuerza Popular het congres controleert, en vervolgens ook de wetten maakt, om de uitvoerende macht te kunnen controleren en het Peruaanse volk niet de president te laten hebben die door ons gekozen is.

BEN NORTON: Dit is heel belangrijk. Voor mensen die de moderne geschiedenis van Peru niet kennen, er was een fascistische dictator, Alberto Fujimori, die regeerde tot 2000.

En zowel zijn zoon als zijn dochter zijn prominente politici in het congres in Peru. En zijn dochter, Keiko Fujimori, was de andere kandidaat die het opnam tegen Pedro Castillo in de tweede ronde van de verkiezingen.

En de Fujimori dictatuur pleegde genocide, sterilisatie van inheemse vrouwen. Dus zij vertegenwoordigen de extreem-rechtse vleugel van de Peruaanse politiek.

BEN NORTON: Je noemde iets heel belangrijks, Daniela, namelijk dat het rechtse congres meerdere presidenten heeft afgezet.

In feite heeft Peru zes presidenten gehad in vijf jaar, vanwege deze Fujimorista grondwet die het congres toestaat gekozen presidenten af te zetten wegens “moreel onvermogen”, wat eigenlijk betekent wat ze maar willen.

Kunt u vertellen waarom het politieke systeem zo instabiel is, en waarom Castillo en ook de mensen op straat nu een nieuwe grondwet eisen waarin de gekozen president daadwerkelijk mag regeren?

DANIELA ORTIZ: Een andere eis die nu gesteld wordt is niet alleen dat we een nieuwe grondwet nodig hebben, maar niet de grondwet die Alberto Fujimori tijdens de dictatuur in 1993 oplegde, door een echte staatsgreep die hij pleegde.

Hij [Fujimori] sloot het congres; niet in deze omstandigheden, niet in de situatie waarin we ons nu bevinden.

En ze hebben jarenlang alle wetten gemanipuleerd om de macht op te leggen en dingen te eisen zoals bijvoorbeeld dat de president toestemming moet vragen aan het parlement om te reizen.

Zo lieten ze Castillo bijvoorbeeld niet naar de inauguratieceremonie gaan toen [de Colombiaanse president Gustavo] Petro won. En ze besloten hem daar niet heen te laten gaan, maar bijvoorbeeld wel naar Chili.

Dus ze hebben absolute en totale controle op dit gebied.

Alle voorstellen die van de uitvoerende macht komen om de veranderingen door te voeren die we nodig hebben – zoals, bijvoorbeeld, met betrekking tot gas, of dat er nodig is met betrekking tot de tweede agrarische hervorming, dat was een van de grote beloften van Castillo – werden geblokkeerd door het parlement.

Dus dan is er het verwijt dat Castillo niets doet, maar hij kan niets doen omdat hij een parlement heeft dat zo werkt.

En dan iets heel belangrijks dat in deze context gebeurt, is de macht van de media. De media in Peru beweren dat Castillo een staatsgreep heeft gepleegd en gebruiken letterlijk het woord “dictator”.

Dus er is een absolute misvatting, of manipulatie van die situatie.

En natuurlijk is er geen controle over wat er in het parlement gebeurt.

Maar wat de media betreft, het goede gebeurt in Lima, en dat beweren vooral mensen uit Lima of de grote steden.

Maar als je bijvoorbeeld naar het platteland gaat, en als je naar veel plaatsen gaat waar Castillo veel mensen heeft die hem verdedigen, waar ze meer gemeenschapsradio’s hebben – het is niet dat er geen toegang is tot die media; het is dat mensen van het platteland, en mensen die inheems zijn, mensen die mestizo zijn, zich niet vereenzelvigd voelen met de media uit Lima.

Daarom is er een mogelijkheid om een ander soort informatie en een ander soort perspectief te krijgen, met betrekking tot de situatie van wat er gaande is.

En dat is waarom, vanaf het begin, mensen van buiten Lima hun stem hebben verdedigd. Dat is eigenlijk wat er aan de hand is.

Zij [de oppositie] hebben tot nu toe niet geaccepteerd dat Castillo de verkiezingen heeft gewonnen.

En zoals je zei, ook iets heel belangrijks, is dat zelfs de Fujimori partij, Fuerza Popular, zelfs zij, een rechtse president, Pedro Pablo Kuczynski, ten val hebben gebracht.

Want, zoals ik al eerder zei, het gaat er niet om dat Castillo niet in het presidentschap komt; het gaat er niet om dat alleen de rechtervleugel er is; het gaat er om dat deze extreem rechtse vleugel een voortzetting is van een dictatuur die studenten heeft vervolgd, vermoord, verdwenen, het gaat over extreem rechts dat een voortzetting is van een dictatuur die studenten, vakbondsleiders, arbeiders en mensen die zich in de jaren ’90 organiseerden vervolgde, vermoordde en liet verdwijnen.

BEN NORTON: Je noemde de rol van de media. Er is een videoclip op sociale media verschenen waarin een rechtse tv-presentator letterlijk zegt dat de politie “demonstranten in het hoofd moet schieten”.

Dus we zien een aansporing tot een bloedbad.

En natuurlijk was het een bloedbad in 2019 onder de inheemse arbeidersklasse in Bolivia tijdens de coup tegen Evo Morales.

Peru en Bolivia hebben verschillen, maar ook veel overeenkomsten. Een van die overeenkomsten is dat beide landen een zeer grote inheemse bevolking hebben, die al vele decennia is uitgesloten van het burgerlijke politieke systeem.

En Evo Morales in Bolivia was de eerste inheemse president ooit. Evenzo vertegenwoordigt Castillo de inheemse gemeenschappen op het platteland.

Zelf heeft hij een zeer bescheiden achtergrond. Hij was leraar op het platteland en leidde een lerarenstaking.

En de media-aandacht voor hem was vaak zeer racistisch. Natuurlijk wordt de politieke klasse in Peru gedomineerd door veel mensen van Europese afkomst, die neerkijken op de inheemse meerderheid.

Kunnen we het dan hebben over het racisme waarmee Castillo te maken heeft gehad, en ook over het classisme, gezien het feit dat hij de arme en werkende meerderheid van het land vertegenwoordigt die zo lang gemarginaliseerd en uitgesloten is geweest van de politiek?

DANIELA ORTIZ: Dat komt door een media, en juist met dit Congres, die niet toestaan dat er wetten zijn en dat de wetten die de bevolking beschermen worden uitgevoerd, tegen die media die zo agressief zijn, niet alleen tegen Castillo, maar al zijn ministers zijn beschuldigd met racistische argumenten, classistische argumenten van ongeschiktheid.

Dat is het argument dat ze meestal gebruiken. En het is absoluut genormaliseerd in de context van Peru, om te zeggen dat ze er niet toe in staat zijn.

Maar ook van echt complexe dingen zoals beschuldigingen van “terroristen”, bijvoorbeeld.

Dat was wat wij noemen “terruqueo,” de praktijk om te beweren dat iemand banden heeft met terrorisme komt uit de jaren ’90. En dat kan straffeloos gezegd worden in de media.

En het niveau van racisme, bijvoorbeeld het vergelijken van Castillo met dieren. We zagen op een dag dat er een feestje was van de elite, dat ze zich verkleedden als Castillo, en hem belachelijk maakten, en hem vermoordden.

Dit is het niveau van geweld.

En we zien dat er in Argentinië, vóór de poging om Cristina [Fernández de Kirchner] te vermoorden, veel contexten waren waarin dit geweld werd voorgesteld. Een daarvan was de media, maar ook in partijen, en ook in Twitter.

Overal was er dit soort agressiviteit, met absolute straffeloosheid.

En ook, het is niet alleen Castillo. Het zijn alle mensen die nieuw in het parlement zijn gekomen.

En dat is bijvoorbeeld nieuw – voordien was het gebruik van Quecha in het parlement symbolisch. Bijvoorbeeld iemand die gedag zegt en zich voorstelt in Quecha, of iets symbolisch doet in Quecha.

Maar op dit moment, en in dit parlement, waar sommige parlementsleden in het begin van Perú Libre waren, de partij van Castillo, zagen we figuren als Guido Bellido, bijvoorbeeld, volledige toespraken houden in Quecha, politiek gebruik makend van Quecha.

En dat is frustrerend voor blanken die de taal niet verstaan die door een groot deel van de bevolking hier in Peru wordt gesproken.

En ze probeerden zelfs juridische klachten in te dienen omdat sommige politici Quecha gebruikten in de context van het parlement.

Het niveau van racisme was op dat moment erg hoog.

En de afgelopen dagen zagen we de vernedering van de familie van Castillo. Ze moesten hun spullen in zakken uit het presidentiële paleis halen.

En dat is het beeld dat de rechtervleugel en de elite uit Lima wilden, omdat ze niet kunnen aanvaarden dat iemand aan de macht komt die van het platteland komt, die leraar is, die een bescheiden achtergrond heeft.

BEN NORTON: Absoluut. En ik wil het nu hebben over de complexe situatie met betrekking tot de ontbinding van het congres, de manier waarop Castillo in ieder geval tijdelijk probeerde het congres te ontbinden.

We weten vanaf de eerste dag, zoals u zei, dat het door rechts gecontroleerde congres, met een goedkeuringspercentage van 11%, voortdurend heeft geprobeerd de gekozen president Castillo omver te werpen.

In iets meer dan een jaar waren ze bezig met hun derde poging om hem af te zetten.

En in tegenstelling tot het afzettingssysteem in andere landen, moet de president in Peru aftreden als het congres een meerderheid heeft om de president af te zetten. Het is niet zoals bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, waar president Donald Trump is afgezet, maar niet is afgetreden.

In Peru heeft het geleid tot zes presidenten in vijf jaar tijd. En dit is de context waarin Castillo het congres heeft ontbonden.

En in feite, zelfs ironisch genoeg volgens de Fujimorista grondwet, heeft de president de mogelijkheid om het congres te ontbinden in omstandigheden van obstructie.

Dus kunt u het hebben over het misleidende verhaal dat we zien in de bedrijfsmedia, en ook verspreid door de Amerikaanse ambassade, waarin wordt beweerd dat Castillo een ” zelfcoup ” uitvoerde tegen de regering, terwijl het in werkelijkheid natuurlijk de coup was die tegen hem werd uitgevoerd.

DANIELA ORTIZ: De eis om het congres te sluiten was in feite een eis van het volk. Veel van de marsen, en de blokkades, en de demonstraties onlangs waren niet tegen Castillo, maar dwongen hem om de agenda waar te maken waarmee hij binnenkwam.

Het was niet voor hem om af te treden of rechtser te worden; het was voor hem om linkser te worden. Dat was een protest van het volk: met Castillo, niet tegen hem maar met hem.

En wat er gebeurde was dat hij deed wat de mensen vroegen: het congres sluiten. Want iedereen is zich ervan bewust, en we kunnen zien, zoals u zei, dat het congres slechts 11% goedkeuring heeft – en ik wil niet zien wat het cijfer zal zijn na wat ze deden.

Er is een algemene consensus in veel contexten dat het congres de boel verstoord.

En dan deed hij ook nog wat [Martín] Vizcarra deed, onze laatste president. Hij besloot ook het congres te sluiten. Dat was ook een eis van het volk op dat moment.

En natuurlijk kwamen ze zeggen dat het een staatsgreep was, en ze hadden het over een dictatuur, maar, ik bedoel, Castillo verscheen niet eens met een leger toen hij besloot het congres te sluiten.

En het was een beleid om het congres te sluiten en niet om een dictatuur of een staatsgreep te plegen, zoals ze zeiden, woord voor woord, en het argument en het excuus om een echte staatsgreep te plegen.

Het lijkt erop dat Castillo informatie had dat het congres genoeg stemmen zou hebben om hem af te zetten.

Dat is wat het lijkt, want tot op dit moment zijn er vele versies en theorieën, maar niemand weet echt wat er gebeurd is en waarom hij die beslissing nam.

Maar goed, ook al – omdat er mensen zijn die zeggen dat het een vergissing was om het op dit moment te doen, en hoe hij het deed, en dat hij geen steun had of niet georganiseerd was met bepaalde groepen of politieke groeperingen, enz.

Maar het belangrijkste is dat er een algemene eis was om het congres te sluiten. Dat is wat hij deed.

En ook iets heel positiefs is dat, als je luistert [naar Castillo’s] boodschap – en de meeste mensen hebben niet eens geluisterd naar wat hij zei – is dat hij zei dat hij het congres zou sluiten en ook een constituerend proces zou openen om de grondwet te veranderen.

Dat is een van de belangrijkste eisen.

En toen het congres hem afzette en hem uit de regering schopte, was het congres al gesloten. Ze werkten absoluut illegaal.

Dus omdat Castillo het congres al had gesloten, en ze toen dat besluit namen, en hij werd vastgehouden – en ook al hebben we deze wetten – het waren geen legale procedures.

En niemand weet wat er met hem aan de hand is, omdat ze hem beschuldigen van het starten van een opstand. Maar in het wetboek van strafrecht dat hierover gaat, staat duidelijk dat je gewapend moet zijn. En Castillo was niet gewapend.

Hij was in principe alleen. En hij werd alleen vastgehouden. En hij rebelleerde niet met wapens.

Dus velen van ons begrijpen dat de detentie van Castillo absoluut illegaal is. Zelfs onder de regels die ze hebben opgelegd.

BEN NORTON: Ja, het is bijna komisch om te zien hoe mensen hem beschuldigen een dictator te zijn, terwijl Castillo duidelijk op alle manieren werd belemmerd.

Hij had geen controle over het politieke systeem en het congres, geen controle over de economische elitegroepen, de grote bedrijven en oligarchen, geen controle over de media, die hem elke dag, 24/7, voortdurend aanvielen, en zeker geen controle over het leger en de politie, die hem arresteerden!

Dus dit zou de zwakste “dictator” ooit zijn.

DANIELA ORTIZ: En ze opereerden tegen hem. We zijn bijvoorbeeld in het proces van rechtspraak geweest met betrekking tot vermeende gevallen van corruptie.

In één daarvan zijn ze zelfs zijn kamer binnengegaan. En in feite zijn het dezelfde politieagenten die hem laatst aanhielden.

En ze hadden zelfs de macht om de kamer van de president te betreden, en om documenten aan te raken, weg te nemen, en mee te nemen die een geheim van de staat zijn, die niet alleen zijn persoonlijke bezittingen waren.

Ik bedoel, er is een wet die de president en zijn bezittingen beschermt. En de politie ging het presidentiële paleis binnen, en ze namen alles mee.

Dus we zeggen natuurlijk, wat voor soort dictatuur duurde drie uur? Dat was geen dictatuur.

Maar een dictatuur waar we echt onder leefden was de Fujimori dictatuur. Er waren bijvoorbeeld in het begin – toen Pedro gekozen was – gesprekken en audio-opnames van Vladimiro Montesinos, die het hoofd was van de inlichtingendienst, die eigenlijk een vorm was van de CIA.

En hij [Montesinos] studeerde in de [Amerikaanse militaire] School van de Amerika’s. En we weten hoeveel mensen in Latijns Amerika die deel uitmaakten van dictaturen daar studeerden. En hij was een van de hoofdpersonen van de Fujimori dictatuur.

Er waren geluidsopnames van hem [Montesinos] die vanuit de gevangenis orders gaven over hoe de verkiezingen moesten worden aangepakt, om Keiko Fujimori aan te stellen. En niemand onderzocht dat.

En wat ze wel onderzochten – en ik maak geen grapje – was een onderzoek naar hoe ze het eten betaalden op Castillo’s verjaardagsfeestje in het paleis, en wie het verjaardagsfeestje van zijn dochter betaalde.

Dat is de enorme “corruptie” informatie die ze hebben.

En hier hebben we ook deze figuur van de beschermde getuige, de persoon die je kan beschuldigen dat je deel uitmaakte van een corruptie proces, en ze hebben voordelen in het juridische proces.

Dus er waren veel van deze mensen, en velen van hen werden in verband gebracht met de Fujimori’s partij. En ze waren vrienden, en verbonden met hen.

En diezelfde mensen – een van de beschermde getuigen die Castillo beschuldigde van corruptie, in een van de corruptiezaken, had dezelfde advocaat als Fujimori!

Hoe komt het dat ze dat niet gaan onderzoeken? Deze media die zo bezorgd zijn, hoe komt het dat ze niet onderzoeken wat de banden zijn van de mensen, die Castillo beschuldigen, met de partij van Fujimori?

BEN NORTON: Ja, het is ongelooflijk dat de media en de rechtse oppositie Castillo beschuldigen van corruptie.

Ondertussen is het in feite de familie Fujimori – en vooral in het beruchte corruptieschandaal van de Mamani-video’s, waar we concrete bewijzen van hebben; het is bewezen dat ze betrokken zijn bij corruptie, het omkopen van politici om in hun belang te stemmen.

Ik bedoel, natuurlijk is corruptie niets nieuws in Peru. Maar de beschuldigingen tegen Castillo doen me denken aan de beschuldigingen van corruptie tegen [de linkse president] Dilma Rousseff in Brazilië die werden geuit door de meest corrupte mensen in de Braziliaanse politiek.

DANIELA ORTIZ: En dan met deze logica van, nou, nu moet je bewijzen [dat je niet corrupt bent].

En mensen zeggen: “Het is echt makkelijk, ja, je moet bewijzen dat je onschuldig bent.” Maar wat ze hebben gedaan – en we zien, we weten hoé het een proces van rechtspraak is, en hoe lang het proces is om te bewijzen dat je niet schuldig bent.

En, bijvoorbeeld, ze hielden de dochter van Castillo vast.

Dus dat is ook heel belangrijk om te weten hoe, in de lawfare processen in verschillende contexten van Latijns Amerika, ze hun strategieën versterken en nieuwe strategieën creëren,

Iets nieuws dat we hier hebben gezien – nou ja, we zagen het ook in Argentinië met Cristina [Fernández de Kirchner’s] dochter – maar hier hielden ze dus de dochter van de president vast. En ze openden een proces tegen zijn vrouw.

Maar dan, bijvoorbeeld, met Vladimir Cerrón, de leider van Perú Libre, de partij die samen met Castillo in de regering kwam, en er toen uitstapte – maar, bijvoorbeeld, [ze hadden] het gemunt op de moeder van Vladimir Cerrón, en zijn hele familie, iedereen die om hem heen staat.

Een van de ministers van Castillo stapte op en legde uit, bijna huilend, dat hij niet wilde – omdat ze zijn dochter en zijn ex-vrouw begonnen aan te vallen, en juridische procedures tegen hem begonnen – en hij zei dat hij het welzijn van zijn dochter niet in gevaar wilde brengen, omdat ze ook de families vastzetten, als pressiestrategie.

En dan worden ze vrijgelaten, niet schuldig, maar ze zitten al twee jaar vast, of een jaar, of zes maanden, en de media hebben al enorme krantenkoppen gecreëerd die vervolgens nooit meer worden uitgewist.

Want we hebben het gezien met Lula [da Silva, gekozen president van Brazilië]. Wanneer uit alles blijkt dat hij niet schuldig was, zoals bijvoorbeeld in veel andere gevallen, zeggen de media daar bijna niets over.

En dan wordt er niemand aangepakt, of onderzocht, of aangeklaagd, en er wordt niet betaald voor het uitvoeren van deze processen van wetshandhaving. Er is absolute straffeloosheid wat dat betreft.

BEN NORTON: Ik zei al eerder dat er grote protesten zijn geweest om de vrijlating van Castillo te eisen.

Maar ze eisen ook een nieuwe grondwet, en specifiek een constituerende vergadering.

En dit is een tweet van een links lid van het congres, Guillermo Bermejo Rojas.

Kunt u praten over deze eis voor een constituerende vergadering, en wat de mensen van Peru willen om te proberen een nieuwe grondwet te creëren om van de dictatoriale grondwet af te komen?

DANIELA ORTIZ: Nou, net als in veel andere landen, zoals Chili bijvoorbeeld, hebben we een grondwet die stamt uit de dictatuur van Fujimori, die bijvoorbeeld niet toestaat dat de staat ingrijpt in noodsituaties – zoals de Covid-19 pandemie, bijvoorbeeld, het niet nationaliseren, althans voorlopig, van de medische diensten.

En bijvoorbeeld, tijdens de Covid-19 pandemie, zagen we dat de regering niets kon doen, omdat de grondwet zo is opgesteld dat de belangen van bedrijven, particuliere entiteiten, en de belangen van transnationale [bedrijven] absoluut [de prioriteit] zijn.

Bijvoorbeeld, met de gassituatie, is er een probleem dat we het gas niet kunnen nationaliseren. De prijs van het gas in Peru is verbazingwekkend, terwijl we toch gas hebben; we zijn producenten van gas.

Maar door de grondwet is het echt moeilijk om dat te veranderen.

En nu zie je dat het nog groter wordt, de eis dat we de grondwet moeten veranderen.

Maar meer dan het veranderen van de grondwet, denk ik dat de procedure het belangrijkste is, en om na te denken over wat het proces gaat worden dat we gaan hebben om die nieuwe grondwet te bouwen.

Er wordt hier bijvoorbeeld ook gesproken over een plurinationale staat.

Er zijn zoveel verschillende gemeenschappen, mensen, identiteiten en talen in Peru die niet alleen zijn uitgesloten, maar in feite bijna zijn vervolgd.

Zoals ik al zei, zagen we in het parlement mensen Quecha spreken, en ze probeerden hen bijna legaal te berechten omdat de blanken niet konden verstaan wat ze zeiden.

We hebben dus een nieuwe manier nodig om ons hiervoor te organiseren.

Dus ik hoop, velen van ons hopen, dat ook al moeten we door dit moment heen, het een moment is dat sterker wordt in de straten, om deze nieuwe grondwet op te eisen.

BEN NORTON: Ik ben zeer dankbaar voor deze analyse.

Ik weet dat het op momenten als deze, met een staatsgreep, altijd het slechtste moment is om een leider te bekritiseren die door een staatsgreep omver is geworpen.

Dus ik wil deze vraag niet stellen om Castillo te bekritiseren op dit voor hem zeer gevaarlijke moment, maar gewoon voor mensen buiten Peru, zodat zij de politieke context kunnen begrijpen.

Een van de verhalen die we hebben gezien, wat waar is, is dat Castillo sommige van zijn vroegere linkse bondgenoten van zich heeft vervreemd.

U zei dat hij president werd als lid van de socialistische partij Perú Libre, en later een breuk met die partij kreeg.

En hij had ook meerdere premiers, [officieel bekend als] de voorzitter van de ministerraad – u noemde er enkele, Guido Bellido en anderen – en die hadden een soort van ruzie.

Dus er waren mensen in Peru die kritiek hadden op Castillo. Hoewel het lijkt alsof links op dit moment verenigd is tegen de staatsgreep.

Om de mensen die context te bieden, hoe zou u zeggen dat de relatie van Castillo met links en de sociale bewegingen in Peru is geweest?

DANIELA ORTIZ: Nou, ik denk dat het een algemeen probleem is in veel contexten in het Zuiden, en zelfs in Europa bijvoorbeeld, dat we vaak een probleem hebben met de eenheid van de linkervleugel.

En ik denk dat er wat dat betreft een probleem is, dat er alleen eenheid is als het een urgent moment betreft – zoals bijvoorbeeld het verkiezingsmoment, of het moment van een staatsgreep.

Dat hadden we niet mogen laten gebeuren. En vooral hadden we dit niet moeten laten gebeuren toen de linkervleugel geen probleem had.

Want natuurlijk was er kritiek op Castillo, omdat hij de meeste beloftes waarmee hij de regering inging niet nakwam. Maar we moesten ook begrijpen dat hij een parlement had dat hem geen wetten liet goedkeuren.

En dan had hij ook nog zo’n enorme media [oppositie], dat het echt moeilijk is om veranderingen door te voeren, als je in je dagelijks leven als president, als regering alleen maar jezelf moet verdedigen.

Ik denk wel dat het Castillo had geholpen om bijvoorbeeld sterker te staan als hij de eerste groep ministers die hij had, zo had gehouden en niet had veranderd, want bij elke aanval van de media wisselde hij van minister, omdat hij dacht dat de media zouden stoppen.

En ik denk dat hij op een bepaalde manier vertrouwde of dacht dat als hij minder “radicaal” zou worden, ze zouden stoppen. Maar het was nog erger, want ze wilden hem uitschakelen.

En dan is er nog iets dat ik als een probleem zie – ik heb 13 jaar in Spanje gewoond, en ik zag het, ik zie het nu vaak, bijvoorbeeld met de racistische toespraken van de ultra-rechtse vleugel van daar – dat we hier hebben toegestaan dat een rechtse vleugel de agenda bepaalt.

Als er een beschuldiging van corruptie is, zegt iedereen, ja, misschien is hij corrupt. Ze denken niet dat alles wat de rechtervleugel en de media van de rechtervleugel zeggen, deel uitmaakt van de agenda om hem uit de macht te schoppen.

Dus ik denk dat er verschillende fouten zijn gemaakt.

Ik denk ook dat we niet alleen moeten bespreken hoe we in de regering kunnen blijven.

Maar ik hoop echt dat er na deze situatie, in elke hoek van links, diep wordt nagedacht over de fouten die zijn gemaakt.

Dat is, denk ik, vooral het ontbreken van de eenheid die we nodig hebben, niet alleen op momenten van verkiezingen, of wanneer er een staatsgreep plaatsvindt en we de straat op moeten, maar in het proces van opbouw.

Ik denk ook niet dat een president in zijn eentje dingen zal veranderen. Ik denk niet dat alleen een groep in het congres dingen zal veranderen.

En ik denk dat, als de regering een fout maakt, zij kan rekenen op andere organisaties en de mensen die willen bijdragen in dit proces van verandering, en dat wij er zullen zijn om onze president te verdedigen.

BEN NORTON: Goed gezegd. Ik denk dat het een perfecte noot is om mee te eindigen. Ik wil je bedanken, Daniela Ortiz.

Daniela is een activiste en kunstenares, en ze is betrokken bij de anti-racistische beweging en de feministische beweging in Peru.

Mensen kunnen haar volgen op Twitter op @DanillaOrtiz.

Daniela, dank je wel voor het bieden van deze context op dit moment.

DANIELA ORTIZ: Heel erg bedankt, en pas op jezelf. We hopen dat we steun krijgen tijdens deze dagen van mobilisatie. Bedankt.

Topfoto: Pedro Castillo coup Peru