Nicaragua |
2023-08-28
Bron: Rick Sterling, 16 augustus
investigaction.net 18 augustus 2023 ~~~

Veel landen in Amerika hebben geleden onder door de VS gesteunde staatsgrepen, dictaturen, sancties en regelrechte invasies. Nicaragua is misschien wel het grootste slachtoffer. Dan Kovalik heeft een boek geschreven over de geschiedenis van de interventies en het verzet tot op de dag van vandaag.

Kovalik vermeldt zijn eigen ervaringen tijdens zijn verschillende Nicaragua bezoeken, gedurende decenia. De eerste keer was met een konvooi vrachtwagens van Veterans for Peace (VFP) die hulp naar Nicaragua brachten in 1987. Ongelooflijk genoeg verhinderde de Amerikaanse regering twee maanden lang dat de hulpvrachtwagens de VS konden verlaten op weg naar Nicaragua. Het verhaal had een gelukkige afloop. Na maanden van inspanning slaagden de anti-oorlogsactivisten erin om de VS te verlaten en Nicaragua te bereiken, waar ze met open armen en feestelijk onthaald werden. Die ervaring gaf Kovalik, die al tientallen jaren als internationaal mensenrechtenadvocaat werkt en gepensioneerd advocaat is van de United Steel Workers, een levenslange interesse in Nicaragua.

Het boek beschrijft belangrijke perioden van Amerikaanse interventie. In 1855 riep William Walker zichzelf uit tot president van Nicaragua. Gesteund door een klein leger van Europese en Amerikaanse soldaten nam hij de controle over van de Nicaraguaanse stad Grenada. Walker voerde de slavernij opnieuw in met het argument dat deze in Amerika was ingevoerd “in een geest van welwillendheid en filantropie”. Met de Amerikaanse Burgeroorlog voor de deur werd hij ook gesteund door de zuidelijke staten van de VS. Binnen een paar jaar werden Walkers troepen verslagen en werd hij geëxecuteerd.

Vanaf 1909 vielen de Amerikaanse mariniers Nicaragua binnen en bezetten het land. Ze domineerden het land gedurende de volgende drie decennia. De Amerikaanse bezetting leidde tot gewapend verzet, georganiseerd door Augusto Cesar Sandino.

In 1934 kwam de “Nationale Garde” van Nicaragua (getraind door de Amerikaanse mariniers) een vredesakkoord met Sandino niet na en vermoordde hem en zijn medestanders. De Somoza-familie domineerde het land de volgende vijfenveertig jaar. Ze waren berucht om hun corruptie en stolen zelfs internationale donaties na de verwoestende aardbeving van 1972. Kovalik beschrijft hoe de Puerto Ricaanse honkbalgrootheid Roberto Clemente stierf toen hij probeerde hulpgoederen naar Nicaragua te brengen.

In 1961 werd de gewapende oppositie tegen de dictatuur van Somoza gevormd onder de vlag van het Sandinistische Front voor de Bevrijding van Nicaragua (FSLN). Na vijftigduizend doden, waarvan vele veroorzaakt door blinde bombardementen, werd de dictatuur van Somoza in juli 1979 omvergeworpen. Onder het FSLN boekte het land enorme vooruitgang in het uitroeien van analfabetisme en armoede onder de boeren. Voor het eerst werd medische hulp beschikbaar gesteld in afgelegen gemeenschappen. Voor het eerst waren scholen toegankelijk voor alle kinderen.

De regering-Reagan was woedend over de dreiging van een volksregering die buiten hun controle en bondgenootschap met Cuba stond, en was vastbesloten om de Sandinisten te verslaan. De VS deden dit door een “Contra”-leger op te richten, dat de Nicaraguaanse infrastructuur aanviel, zoals gaspijpleidingen, leden van de gezondheidszorg en coöperaties op het platteland vermoordden en zelfs buitenlandse hulpverleners doden, zoals de jonge Amerikaanse ingenieur Ben Linder. Nicaragua werd gedwongen om de schaarse middelen aan te wenden om zichzelf te verdedigen. Kovalik beschrijft hoe Reagan de Contra-oorlog bleef financieren door middel van een duivels plan waarbij wapens naar de Contra’s werden gestuurd en cocaïne werd ingevoerd om in crackvorm te worden verkocht in arme en voornamelijk zwarte gemeenschappen.

Ondanks de Contra-oorlog hielden de Sandinisten nationale verkiezingen. In 1984 won het FSLN beslissend. In 1990, toen Washington expliciet dreigde om de illegale oorlog voort te zetten terwijl de Sandinisten aan de macht bleven, stemde de meerderheid voor de door de VS gepromote kandidaat. Veel Nicaraguanen waren uitgeput van de voortdurende Contra-oorlog. Het dodental bedroeg dertigduizend doden en nog veel meer gewonden in een land van slechts 3 miljoen.

Het Amerikaanse establishment en de media waren verrast toen de Sandinisten de verkiezingsnederlaag erkenden en opstapten. Het neoliberale beleid regeerde de volgende 16 jaar. Openbare instellingen werden geprivatiseerd. Werkloosheid en armoede namen dramatisch toe. De overheidsuitgaven voor de gezondheidszorg werden teruggeschroefd, terwijl het analfabetisme zich opnieuw verspreidde. Kovalik geeft ons de statistieken en samenvattingen van Oxfam, de VN en andere bronnen.

De Sandinisten gingen verder, organiseerden interne debatten, kenden een splitsing, maar verdwenen niet. Na de verkiezingen van 2006 brachten de Nicaraguanen Daniel Ortega en het FSLN terug aan de macht. Sindsdien hebben ze steeds meer steun gekregen. Kovalik beschrijft hoe ze de economie hebben versterkt en prioriteit hebben gegeven aan beleid ten gunste van de arbeidersklasse en de boeren. Het FSLN stelde opnieuw gratis onderwijs en gezondheidszorg in, plus kleine leningen met “zonder woekerrente” voor bedrijven. Ze voerden grote infrastructurele verbeteringen door met wegen en een snelweg naar de oostkust. Ze hebben gestaag betrouwbare en hernieuwbare elektriciteit uitgebreid naar alle delen van het land. Nicaragua staat nu op nummer 1 van het westelijk halfrond wat betreft gelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Helaas worden de populariteit en het effectieve bestuur van het FSLN nog steeds als een “bedreiging” gezien door Washington. In het voorjaar van 2018 vond er iets plaats dat geleek op een “kleurenrevolutie”. Met uitgebreide citaten en beschrijvingen van mensen die ter plaatse waren, analyseert Kovalik en geeft hij bewijzen waaruit blijkt dat de onrust werd voorbereid en bevorderd door de VS met behulp van sociale mediatechnieken en met steun van conservatieve kerkelijke, zakelijke en politieke rivalen.

Kovalik beschrijft hoe de regering Ortega de ongebruikelijke stap nam om de politie te bevelen in de kazernes te blijven. Ze moesten aanvallen verduren en toekijken hoe de “vreedzame demonstranten” scholen, klinieken en overheidskantoren aanvielen. Uiteindelijk onthulde de Sandinistische strategie wie het geweld aanstichtte en de economie schade toebracht door wegblokkades. Met een minimaal conflict stortte de opstand en de “regimeverandering” in. De wegversperringen werden neergehaald en de economie herstelde zich langzaam. Sommige coupplegers vertrokken naar Costa Rica en anderen naar de VS.

Kovalik gaat in op de kritiek op Daniel Ortega en de Sandinisten die soms in het Westen te horen is. Wat betreft de oppositie “Sandinistische Vernieuwingsbeweging” (MRS), laat Kovalik zien dat hun beleid weinig populaire aantrekkingskracht heeft. Ze zijn populairder in het Westen dan in Nicaragua, waar hun steun minuscuul is. Veel westerse critici van Nicaragua en de Sandinisten zijn er vele jaren of zelfs decennia niet geweest.

Tegenstanders van de Sandinisten hoopten dat het FSLN het niet goed zou doen in de verkiezingen van november 2021. In plaats daarvan kregen de FSLN-kandidaten Daniel Ortega en Rosario Murillo 75% van de stemmen tegen vijf concurrerende partijen. Als internationaal waarnemer van de verkiezingen was ik onder de indruk van de hoge opkomst, de efficiëntie en de echtheid van de stemming.

Kovalik behandelt al deze onderwerpen met veel diepgang, inclusief bronnen. Er zijn veel referenties en interessante citaten van Noord-Amerikanen en Europeanen die in Nicaragua wonen. Het boek bevat ook veel verwijzingen naar films, liedjes en poëzie. Dichters worden nog steeds vereerd en muziek maakt nog steeds een groot deel uit van Nicaragua. Tijdens de recente 44e viering van de Nicaraguaanse revolutie waren de eerste twee uur gewijd aan liedjes.

Kovaliks boek over Nicaragua is zeer relevant omdat de inmenging van de VS in Nicaragua en Midden-Amerika doorgaat. Al jaren is er een drumbeat van bevooroordeelde en valse beweringen in de westerse media over Nicaragua. Washington verhoogt gestaag de sancties tegen Nicaragua.

Wat er in Nicaragua gebeurt, is belangrijk voor andere landen in Midden-Amerika. Buurland Honduras probeert momenteel te ontsnappen aan de Amerikaanse overheersing. Zowel Honduras als Nicaragua hebben onlangs de betrekkingen met Taiwan verbroken en zijn betrekkingen aangegaan met China. Dat is natuurlijk hun goed recht als soevereine naties. Maar de VS keurt dit niet goed. De 200 jaar oude Monroe Doctrine is niet herroepen, en we kunnen gerust voorspellen dat de Amerikaanse interventie in Nicaragua zal doorgaan.

Dit boek presenteert op een boeiende en overtuigende manier de geschiedenis van een kleine natie die weerstand heeft geboden tegen voortdurende pogingen om haar te domineren en te controleren. Het is echt een verhaal van David tegen Goliath. Iedereen die geïnteresseerd is in Latijns-Amerikaanse geschiedenis of in het buitenlands beleid van de VS zou dit boek aan zijn of haar leeslijst moeten toevoegen.

Topfoto: Boek van Dan Kovalik: nicaragua, een geschiedenis van interventie en verzet – gepubliceerd door Clarity Press, Atlanta GA, VS, 332 pagina’s, 2023.

De auteur Rick Sterling is een onafhankelijke journalist uit de San Francisco Bay Area. U kunt contact met hem opnemen via rsterling1@gmail.com.

Gerelateerd (berichten in dit archief):

Over de staatsgreep van april 2018