Colombia,Venezuela |
2022-08-20
Bron: misionverdad 18 augustus 2022 
orinocotribune 20 augustus 2022 ~~~

In Zuid-Amerika vindt een gebeurtenis plaats die de politieke situatie op het gehele continent ingrijpend verandert. Venezuela en Colombia hebben de laatste weken vooruitgang geboekt bij het normaliseren van hun diplomatieke betrekkingen.

Op 24 juni werd de kandidaat van het Historisch Pact van Colombia, Gustavo Petro, officieel verkozen tot president van het land. Een van de politieke beslissingen die Petro beloofde uit te voeren, is het officiële herstel van de diplomatieke banden met de grondwettelijke regering van Venezuela, een band die werd verbroken toen Colombia, onder voormalig president Iván Duque, de nepregering van Juan Guaidó erkende, een plan bedacht door Washington, en hielp bij het organiseren van een invasiepoging, vermomd als een “humanitaire interventie”, via de Colombia-Venezolaanse grens in 2019. Bijgevolg kondigde president Nicolás Maduro van Venezuela het einde van de betrekkingen met Colombia aan.

Na een onderbreking van drie jaar heeft de relatie tussen de twee landen een nieuwe wending genomen. Laten we enkele aspecten onder de loep nemen waaraan al wordt gewerkt voor wederzijds voordeel.

Eerste stap: Hervatting van de diplomatieke diensten

Op 28 juli hebben Venezolaanse en Colombiaanse ambtenaren in een gezamenlijke verklaring aangekondigd dat na de officiële ambtsaanvaarding van president Gustavo Petro op 7 augustus de twee landen opnieuw ambassadeurs en consulaire ambtenaren zullen uitwisselen. De Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken Álvaro Leyva bracht die dag een bezoek aan de Venezolaanse grensstad San Cristóbal voor een ontmoeting met zijn Venezolaanse ambtgenoot Carlos Faría.

De Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken Carlos Faría (links) en de Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken Álvaro Leyva (rechts) ontmoeten elkaar in San Cristóbal, deelstaat Táchira. Foto: Venezolaans Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Leyva las na de ontmoeting de gezamenlijke verklaring van beide partijen voor: “De ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen hebben hun bereidheid uitgesproken om vanaf 7 augustus een werkagenda te bevorderen om de betrekkingen tussen de twee landen geleidelijk te normaliseren door de benoeming van ambassadeurs en andere diplomaten en consulaire ambtenaren.” De twee partijen kwamen ook overeen kwesties te bespreken die voor de twee landen van belang zijn, om de vriendschap en de samenwerking te consolideren, en te werken aan de veiligheid en de vrede aan de grenzen, zei hij.

Faría voegde eraan toe dat beide partijen spraken over de geleidelijke heropening van de grenzen en samenwerking op handelsgebied, “alsmede over het herstel van de betrekkingen op basis van respect, waarnaar wij streven”.

Deze vastberadenheid werd op 11 augustus geconsolideerd, na het aantreden van president Gustavo Petro. De regeringen kondigden tegelijkertijd de benoeming van ambassadeurs voor elk land aan. President Maduro koos de diplomaat, voormalig minister van Buitenlandse Zaken Félix Plasencia als vertegenwoordiger van de Venezolaanse regering in Colombia, terwijl president Petro voormalig senator Armando Benedetti benoemde als ambassadeur van Colombia in Venezuela.

Normalisering van grenskwesties en andere aspecten van nationale veiligheid

Op 22 juni had president Maduro een telefoongesprek met president Petro, die op dat moment de verkozen president van Colombia was. Naast het nogmaals feliciteren van Petro met de verkiezingsoverwinning, besprak de Venezolaanse president met hem enkele kwesties van binationaal belang, voornamelijk over de heropening en normalisering van de grens en grensovergangen. Dit aspect is uiterst belangrijk, niet alleen vanwege de positieve projecties die het zal hebben op de binationale economie, maar ook voor de veiligheid van de grensregio’s van de twee landen, voor hun welvaart en om de vrede te garanderen.

In de afgelopen twee decennia zijn criminele groeperingen door de regeringen van de VS en Colombia aangemoedigd om van het grensgebied tussen Colombia en Venezuela een chaotisch gebied te maken, zodat de drugshandelaren de transportroutes volledig in handen konden krijgen, en ook de maffia’s van de illegale extractie van grondstoffen zoals benzine vrije doorgang konden hebben in dat gebied, alsmede om terroristische en destabiliserende operaties tegen de Venezolaanse regering te vergemakkelijken.

De situatie escaleerde zodanig dat de militaire verdedigingsdiensten in Venezuela vanaf 2020 met grotere intensiteit moesten ingrijpen om de TANCOL’s (de naam waaronder Venezuela de Colombiaanse drugshandel-terroristen heeft geschaard) te neutraliseren. De meest kritieke botsingen vonden plaats in maart en april van vorig jaar, in het grensgebied tussen Apure (Venezuela) en Arauca (Colombia).

Tot dusver waren de Venezolaanse veiligheidsdiensten er niet in geslaagd hun inspanningen om dit probleem aan te pakken te coördineren met hun Colombiaanse collega’s. Op 9 augustus kondigde de Venezolaanse minister van Defensie Vladimir Padrino López aan dat president Maduro hem de taak had toevertrouwd contact te leggen met het Colombiaanse ministerie van Defensie om de militaire betrekkingen te herstellen, die tot doel zouden hebben ervoor te zorgen dat het Colombiaanse defensiesysteem ten minste een basiscoördinatie met de Venezolaanse autoriteiten onderhoudt en optreedt tegen de criminele en terroristische organisaties die in de grensgebieden blijven opereren.

Volgens Petro zullen de Colombiaanse strijdkrachten een aantal nieuwe taken krijgen: “We zullen irrigatiedistricten bouwen met het leger, we zullen met de soldaten van het land huizen bouwen voor de boeren en wegen aanleggen in de gemeenten. Leger, maatschappij en productie kunnen zich verenigen in een nieuwe onverwoestbare sociale ethiek.”

De verandering van politieke visie in de uitvoerende macht betekent niet noodzakelijk een transformatie van de militaire structuren, maar het opent wel de deuren naar andere mogelijkheden, die hoe klein ze ook lijken, belangrijke kansen betekenen voor Venezuela’s nationale veiligheid.

Economie en connectiviteit: komende ontwikkelingen

Meer dan 200 zakenlieden uit Venezuela en Colombia komen in Cúcuta bijeen in het kader van het Border Agreement Forum, een initiatief dat werd voorgesteld om de binationale economische betrekkingen te herstellen.

De activiteit werd georganiseerd door het Interunion Committee of Norte de Santander, Fedecámaras Táchira en de Chamber of Venezuela-Colombia Economic Integration (CAVECOL), om te praten over het openstellen van de handel tussen Venezuela en Colombia en het gezamenlijk identificeren van samenwerkingsmogelijkheden. Vertegenwoordigers van de regering-Maduro en de regering-Petro zullen naar verwachting aan het forum deelnemen.

“Wij denken dat de ruimte zal dienen voor debat, voor het uitwisselen van meningen en om meteen complementariteiten te kunnen identificeren”, aldus de voorzitter van CAVECOL, Luis Alberto Russián. “Mogelijkheden om zaken te doen, mogelijkheden om binationale waardeketens te versterken en opnieuw op te bouwen die zeer belangrijk zijn voor de gemeenschappen van Venezuela, Colombia en fundamenteel voor de grensregio… we hebben echt zeer goede verwachtingen.”

De mogelijkheid van het hervatten van commerciële vluchten tussen Venezuela en Colombia wordt bestudeerd. Foto: Colprensa.

Een andere verwachting in de zich ontwikkelende binationale betrekkingen is de hervatting van vluchten. In dit verband verklaarde de voorzitter van de Venezolaanse vereniging van luchtvaartmaatschappijen (ALAV), Humberto Figuera, dat binnen “enkele weken” de vluchten tussen Colombia en Venezuela kunnen worden hervat.

Figuera voegde eraan toe dat als dit spoedig gebeurt, wat een stap lijkt in de richting van de normalisering van het landverkeer, er vier Colombiaanse luchtvaartmaatschappijen zijn die wachten op toestemming van het Nationale Instituut voor Burgerluchtvaart (INAC) van Venezuela om op de route Colombia-Venezuela te opereren: Avianca, Wingo, Latam, en Ultra.

Reacties en voorstellen van de regeringen van Venezuela en Colombia

De voorzitter van de Venezolaanse Nationale Assemblee (AN), Jorge Rodríguez, heeft op dinsdag 16 augustus gesproken over het herstel van de betrekkingen tussen de parlementen van Venezuela en Colombia. Hij deelde mee dat hij contact heeft gehad met de Colombiaanse senatoren Roy Barreras en Gloria Flórez, en dat zij hebben besloten vooruitgang te boeken bij het herstel van de diplomatieke en economische betrekkingen tussen de twee landen.

Hij voegde eraan toe dat de AN heeft besloten “samen te werken met het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Bolivariaanse Republiek Venezuela en met de minister van Buitenlandse Zaken van de Republiek Colombia, teneinde ons tijdschema op te nemen in het werkplan dat reeds tussen de twee landen wordt besproken”.

Het plan voor parlementaire toenadering omvat het bijeenroepen van de commissies voor buitenlands beleid van de naties en speciale commissies van parlementsleden uit de grensgebieden om aan beide zijden van de grens vergaderingen te houden. Ook wordt de band tussen de twee parlementen gecoördineerd en is het de bedoeling dat de dialoog via vijf of zes grensassen een impuls krijgt.

Jorge Rodríguez kondigde ook aan dat Colombia zal worden verzocht een onderzoek in te stellen om vast te stellen wie verantwoordelijk is voor de aanslagen op het hoofdkwartier van de Venezolaanse ambassade in Colombia en het Venezolaanse consulaat in Bogotá.

Colombia bestudeert ook de mogelijkheid om de invoer van Venezolaans gas te hervatten.

Een van de plannen van de regering Petro is een energietransitie die de beëindiging van twee proefprojecten voor fracking in het departement Santander inhoudt. In april had een rechter de milieuvergunning van de projecten ingetrokken totdat de gemeenschappen in het gebied waren geraadpleegd.

De belofte om een energietransitie door te voeren zonder de energiezekerheid op het spel te zetten, kan een hele uitdaging zijn. Daarom zei de pas benoemde minister van Mijnbouw en Energie van Colombia, Irene Vélez, dat als de gasreserves niet toereikend zouden zijn, er verbindingen met andere landen kunnen worden gemaakt, en zij verwees in dit verband specifiek naar Venezuela.

“We hebben gasreserves voor zeven tot acht jaar. Als we onze energiematrix moeten vullen, kunnen we de gastransportverbinding met Venezuela maken”, zei Vélez in een interview met Blu Radio op 12 augustus.

Opdat dit alles Venezuela en Colombia wederzijdse voordelen zou opleveren, moet eerst het diplomatieke aspect worden geconsolideerd, met dien verstande dat de contactgroepen die worden gevormd om een uitweg uit de huidige situatie te zoeken, vooruitgang blijven vertonen. De overtredingen die de uribista-regeringen in de afgelopen twee decennia tegen Venezuela hebben begaan, hebben een lange lijst van op te lossen taken achtergelaten, en er zijn geen garanties dat externe actoren, met name het Witte Huis, zullen toestaan dat deze zich op normale wijze ontvouwen.

De weg naar stabiliteit in de bilaterale betrekkingen is vol tegenslagen, maar de opmars is in ieder geval begonnen.

Topfoto: Kaart van het Venezolaanse en Colombiaanse grondgebied. Foto: Getty Images.