Afrika,VS |
5 september 2023

Bron: moonofalabama 2 september 2023
(daar zijn inmiddels ook veel interessante commentaren [EN] ~~~

De AUKUS-deal was een onlogische strategische onderwerping van Australië omdat het land failliet zal gaan door de aankoop van Amerikaanse kernonderzeeërs. Ze zijn alleen formeel bedoeld voor de veiligheid van Australië, maar zullen op zijn minst informeel onder Amerikaans bevel blijven.

Een belangrijk punt van de deal was dat Frankrijk, dat een groot contract met Australië had om conventionele onderzeeërs voor Australië te bouwen, erdoor gedupeerd werd. De Franse minister van Buitenlandse Zaken zei dat het “een steek in de rug” was. Frankrijk was niet eens op de hoogte van de deal, maar vernam het via de pers.

Dat de VS Frankrijk, een grote Europese NAVO-bondgenoot, zou naaien voor hun eigen politieke en economische doeleinden is niet per se ongekend, maar om het zo publiekelijk en openlijk te doen als bij de AUKUS-deal had een grote wake-up call moeten zijn.

Helaas zijn de Franse president Macron en zijn regering weer gaan slapen en hebben ze de VS de kans gegeven om Frankrijk weer te naaien.

Dat deden ze met AFRICOM, het Amerikaanse instrument om Afrikaanse landen te ondermijnen door middel van militaire ‘samenwerking’.

Frankrijk heeft grote belangen in Afrika, waar een aantal van zijn voormalige koloniën, Françafrique, aan verbonden zijn door het gebruik van een munteenheid, de CFA Franc, die uitsluitend onder controle staat van de Franse overheid.

De VS gebruikten hun training van Afrikaanse officieren om op subtiele wijze mensen te vinden en te trainen met wie ze konden samenwerken. Een verbazingwekkend aantal van deze officieren waren later betrokken bij staatsgrepen die vaak anti-Frans en pro-Amerikaans bleken te zijn:

De VS gebruikten hun training van Afrikaanse officieren om op subtiele wijze mensen te vinden en te trainen met wie ze konden samenwerken. Een verbazingwekkend aantal van deze officieren waren later betrokken bij staatsgrepen die vaak anti-Frans en pro-Amerikaans bleken te zijn:

Sinds 2008 hebben in de VS getrainde officieren minstens negen pogingen tot staatsgreep ondernomen en slaagden ze in minstens acht daarvan, alleen al in vijf West-Afrikaanse landen: Drie keer in Burkina Faso; drie keer in Mali; en één keer in Guinee, Mauritanië en Gambia.

Amerikaanse training en steun aan de regio loopt via het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Africa Command, een onderdeel van het ministerie van Defensie, dat verantwoordelijk is voor militaire operaties op het hele continent.

Sinds het schrijven van het bovenstaande is Niger gevolgd:

Brig.Gen. Moussa Barmou, de in Amerika getrainde commandant van de Nigeriaanse speciale operaties, straalde toen hij een hoge Amerikaanse generaal omhelsde die in juni een bezoek bracht aan de $100 miljoen kostende, door Washington gefinancierde dronebasis in het land.

Zes weken later hielp Barmou de democratisch gekozen president van Niger afzetten.

Voor Amerikaanse militaire officieren en diplomaten is het een maar al te bekend – en zeer frustrerend – verhaal geworden.

Niger is een van de West-Afrikaanse landen waar sinds 2021 door Amerikaanse militairen getrainde officieren de macht hebben gegrepen, waaronder Burkina Faso, Guinee en Mali. Sommige coupplegers hadden nauwe banden met hun Amerikaanse trainers, die hen naast militaire tactieken ook lessen gaven over het waarborgen van democratie en mensenrechten.

Ohh – bespaar me alsjeblieft de ‘bescherming van de democratie’ krokodillentranen. Die zijn echt overdreven. De VS heeft een grote militaire basis in Niger en dat, en de invloed die het met zich meebrengt, is het enige dat telt.

Na de coup kregen het Franse militaire contingent in Niger en zijn ambassadeur te horen dat ze moesten vertrekken, terwijl de grote Amerikaanse dronebasis waarschijnlijk zal blijven.

Is dat een slechte uitkomst voor de VS of het resultaat van een plan?

De VS hebben strategische belangen in Afrika en, zoals de voormalige RAND- en CIA-analist en senior fellow van de Atlantic Council Michael Shurkin schrijft, willen ze dat Frankrijk vertrekt:

Ik heb de Franse inspanningen toegejuicht om de landen van de Sahel – met name Burkina Faso, Mali en Niger – te helpen zich te verdedigen tegen jihadistische opstanden die gelieerd zijn aan Al Qa’eda of Islamitische Staat.

En toch is de enige redelijke conclusie die nu kan worden getrokken dat Frankrijk zijn bases moet sluiten en moet vertrekken.

Het probleem is, zoals de recente gebeurtenissen in Niger duidelijk hebben gemaakt, dat alles wat Frankrijk doet, goed of slecht, een allergische reactie uitlokt bij bevolkingsgroepen die al lang gewend zijn om wantrouwig te staan tegenover Franse motieven en van het ergste uit te gaan.

Of dit anti-Franse sentiment nu terecht is of niet, dat doet er helemaal niet toe. Banden met Frankrijk zijn nu een kus des doods geworden voor Afrikaanse regeringen – een fenomeen dat wordt aangetoond door het lot van de Nigerese president Mohamed Bazoum.

Ach ja. Wie heeft Al Qa’eda en Islamitische Staat gecreëerd? Wie heeft ze van West-Azië naar Afrika verplaatst?

Ja, Frankrijk heeft een aantal van zijn koloniale slechte gewoonten en invloeden behouden en sommige mensen haten Frankrijk daar echt om. Maar wiens propaganda heeft hen in die richting geduwd?

Het plan is duidelijk. Frankrijk moet eruit geduwd worden zodat de VS erin kan stappen:

Ondertussen wordt de dreiging dat Rusland het vacuüm opvult overdreven en dit zou geen rechtvaardiging moeten zijn voor [Frankrijks] verdere betrokkenheid. Sterker nog, een deel van de aantrekkingskracht van Rusland is dat veel Afrikanen het zien als een soort anti-Frankrijk. En hoe minder Frankrijk “rent-free” leeft in de publieke verbeelding, hoe minder de symbolische aantrekkingskracht van Rusland zal worden.

Een ander deel van de aantrekkingskracht van Rusland is dat sommige Afrikaanse regeringen, waaronder Mali, gefrustreerd zijn door de terughoudendheid van Frankrijk om hen te helpen in een strategie die maar al te vaak gericht is op bepaalde etnische gemeenschappen – vooral Fulani’s, maar ook Arabieren en Toearegs. En als dat is waarvoor ze hulp willen, dan hebben Frankrijk en andere Westerse mogendheden gelijk om te weigeren.

Het feit dat de VS en andere Europese partners zoals Duitsland niet dezelfde reactie uitlokken, biedt hen wel een kans, een manier om het vacuüm te helpen opvullen om Rusland buiten de deur te houden en Afrikaanse staten te helpen zichzelf te verdedigen. Maar dat vereist wel dat ze voorzichtig zijn en meer creativiteit aan de dag leggen dan ze tot nu toe hebben laten zien.

Het betekent ook dat Frankrijk hen zal moeten vertrouwen in zijn voormalige imperium. In de jaren negentig was dit nog een struikelblok, maar nu is Parijs er klaar voor.

En eigenlijk heeft het geen keus.

Arm Frankrijk. Het krijgt te horen dat het weg moet gaan en de VS zijn voormalige koloniën moet laten overnemen. Het heeft geen keus.

Het heeft lang geduurd voordat de Fransen dat plan begrepen. Maar het begint eindelijk door te dringen. Het toonaangevende Franse geopolitieke tijdschrift, Conflits, bespreekt het stuk van Shurkin en vraagt zich af:

Pourquoi l’Amérique veut-elle chasser la France d’Afrique ?

Waarom wil Amerika Frankrijk uit Afrika verdrijven?


De conclusie is correct:

Amerikanen willen de Franse aanwezigheid opofferen om hen te vervangen en te handhaven.

Sinds Frankrijk de Amerikaanse invasie van Irak afwees, doen de VS hun best om Frankrijk elke onafhankelijke internationale rol te ontzeggen. Het tijdschrift bespreekt verschillende plaatsen in de wereld en plannen waar en hoe Frankrijk dat redelijkerwijs kan voorkomen. Het concludeert (bewerkte machinevertaling):

Wat op het spel staat is niet simpelweg de aanwezigheid van Frankrijk in de Sahel of in Afrika. Het gaat om het behoud van Frankrijk als soevereine wereldmacht of om zijn reductie tot een mogendheid in Europa. In het verlengde daarvan, is zijn natuurlijke relatie om een van de grote van de VS afhankelijke democratieën te zijn, die een rigide en imperiaal kader achter de Verenigde Staten vormen, of zal het in staat zijn om een losse alliantie in een multilateraal kader te vormen, een veel betere positie om zijn belangen en waarden te verdedigen?

Zonder twijfel hebben Amerika en de Europeanen een stem nodig die hen herinnert aan de gevaren van hun overmoed of hun zwakte. Ongetwijfeld heeft de wereld behoefte aan middelgrote stand-alone machten en aan Frankrijk om een nieuw evenwicht te vinden, opkomende landen te helpen, hen te steunen, zonder de fragiele staten te verstikken en met vermijding van de mogelijkheid van directe confrontaties tussen de blokken.

Daar ben ik het mee eens. Een onafhankelijk multilateraal Frankrijk met wereldwijde invloed zal goed zijn voor het evenwicht in de wereld.

Maar om op die plaats te komen en te blijven, moet Frankrijk verdere plannen van de VS tegengaan om het land uit de buurt te houden van waar de VS naartoe wil.

Zal Frankrijk eindelijk leren hoe dat moet?

Gerelateerd (berichten in dit archief):