geopolitiek,Rusland,VS |
3 december 2022

Een einde aan de Hegonomie van de VS? 

Bron: Philip Giraldi 
unz.com 29 november 2022 ~~~

Zowel in geschiedenisboeken als in de politiek wordt elk verhaal gevormd door waar je het verhaal laat beginnen. De huidige strijd in Oekraïne, die volgens veel waarnemers al de beginfase van de Derde Wereldoorlog is, is precies zo’n situatie. Is de kiem van het conflict gelegd nadat de Russische leider Michail Gorbatsjov in 1991 had ingestemd met de ontbinding van de Sovjet-Unie, nadat hij van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten de toezegging had gekregen dat de westerse militaire alliantie NAVO niet zou oprukken naar Oost-Europa? Deze belofte werd snel genegeerd door president Bill Clinton, die militair ingreep in het voormalige Joegoslavië en vervolgens nieuwe NAVO-leden verwelkomde te midden van de puinhopen van het Warschaupact.

Sindsdien heeft de NAVO haar expansie voortgezet ten koste van de nationale veiligheidsbelangen van Rusland. Oekraïne werd als een van de grootste voormalige Sovjetrepublieken al snel het brandpunt van een potentieel conflict. De VS mengde zich openlijk in de Oekraïense politiek, met frequente bezoeken van de meedogenloze havikachtige senator John McCain en het monster van het buitenlands beleid Victoria Nuland, en de investering van naar verluidt 5 miljard dollar om de situatie te destabiliseren en een regimeverandering te bewerkstelligen. Het doel was de pro-Russische regering van Viktor Janoekovitsj af te zetten en te vervangen door een regime dat Amerika en zijn Europese bondgenoten welgezind is. Toen dit gebeurde, leidde dit onvermijdelijk tot een uitnodiging aan Oekraïne om toe te treden tot de NAVO, een stap waarvoor Moskou herhaaldelijk had gewaarschuwd dat deze een existentiële bedreiging voor Rusland zelf zou vormen.

Ten slotte heeft Moskou hardnekkig geprobeerd om in 2020-2021 te onderhandelen over een oplossing voor de zich ontwikkelende Oekraïne-crisis, maar de VS en hun bondgenoten waren daar niet in geïnteresseerd en lieten de corrupte Oekraïense regering van Volodymyr Zelensky elke concessie weigeren. Zo kreeg Rusland zelf de indruk dat het herhaaldelijk was misleid of zelfs voorgelogen door de VS en hun bondgenoten. Bijzonder stuitend was de plundering van de natuurlijke hulpbronnen door voornamelijk westerse oligarchen die tussen 1991 en 1999 opereerden onder de bescherming van de zwakke president Boris Jeltsin, een marionet die werd geïnstalleerd en in stand gehouden door Amerikaanse en Europese inmenging in de Russische verkiezingen. Net toen Rusland – wellicht met opzet – op de knieën lag, kwam voormalig KGB-officier Vladimir Poetin in 1999 ten tonele en ruimde de puinhoop op als premier en later president. Sindsdien heeft Poetin zichzelf en zijn optreden zorgvuldig uitgelegd en duidelijk gemaakt dat hij geen vijand van het Westen is, maar eerder een partner in relaties waarbij de belangen en culturen van alle actoren worden gerespecteerd in een wereldeconomie die vrijheid en individualiteit maximaliseert.

Gezien het gevaar van een dramatische escalatie van de huidige situatie in Oekraïne, waarbij beide partijen spreken over de voorwaarden voor het gebruik van kernwapens, zou een toespraak die president Vladimir Poetin op 27 oktober hield op de 19e bijeenkomst van de Valdai International Discussion Club bij Moskou verplichte lectuur moeten zijn voor de Joe Bidens en Jens Stoltenbergs van deze wereld. Het thema van de bijeenkomst was: Een post-hegemoniale wereld: rechtvaardigheid en veiligheid voor iedereen. De vierdaagse bijeenkomst werd bijgewoond door 111 academici, politici, diplomaten en economen uit Rusland en 40 andere landen, waaronder Afghanistan, Brazilië, China, Egypte, Frankrijk, Duitsland, India, Indonesië, Iran, Kazachstan, Zuid-Afrika, Turkije, Oezbekistan en de Verenigde Staten. In zijn toespraak zette Poetin zijn visie op een multipolaire wereld uiteen, waarin geen sprake is van een politiek hegemoniale “op regels gebaseerde wereldorde” die “regels in de plaats stelt van het internationale recht”. En hij merkte op dat deze regels zelf doorgaans door één land of een groep landen worden gedicteerd. Poetin pleitte in plaats daarvan voor een overgang in de richting van de aanvaarding dat alle landen belangen en rechten hebben die moeten worden geëerbiedigd.

Interessant is dat Poetin, sinds hij de leiding van zijn land heeft overgenomen, onophoudelijk heeft opgeroepen tot respect voor alle landen in de wereld, waarmee hij bedoelt dat lokale belangen en culturen als legitiem en met respect voor iedereen moeten worden beschouwd, zolang zij individuele vrijheid toestaan en de belangen en nationale kenmerken van anderen op dezelfde manier respecteren.

Een ontspannen en opgewekte Poetin sprak meer dan een uur in zijn openingstoespraak en beantwoordde daarna tweeënhalf uur lang vragen uit het publiek. In antwoord op een vraag beoordeelde hij het gezonde verstand van de adviseurs van het Witte Huis die “de betrekkingen met China verzieken en tegelijkertijd voor miljarden aan wapens leveren aan Oekraïne in de strijd tegen Rusland… Eerlijk gezegd weet ik niet waarom ze dit doen… Zijn ze verstandig? Het lijkt erop dat dit volledig tegen het gezond verstand en de logica ingaat… Dit is gewoon gekkenwerk!”

De Russische president benadrukte verschillende punten in zijn toelichting. Ten eerste merkte hij op dat de Amerikaanse/Westerse hegemonie “de soevereiniteit van landen en volkeren, hun identiteit en uniciteit ontkent, en geen rekening houdt met de belangen van andere staten… [De] op regels gebaseerde wereldorde” geeft alleen diegenen macht die de “regels” maken. Alle anderen moeten gehoorzamen of lijden onder de gevolgen.

Poetin hekelde ook de neiging van het Westen om regels op te stellen en deze vervolgens te negeren wanneer de omstandigheden veranderen. Hij wees erop hoe cynisch economische sancties en de “afschaffing van cultuur” worden gebruikt om lokale economieën te verzwakken en tegelijkertijd de cultuur en nationale kenmerken van buitenlandse tegenstanders te vernederen. Hij merkte bijvoorbeeld op hoe Russische schrijvers en componisten worden verboden om een politieke boodschap af te geven en Moskou te straffen voor diens buitenlands beleid.

Poetin verklaarde dat Rusland een “onafhankelijke, oorspronkelijke beschaving” is die “zichzelf nooit als vijand van het Westen heeft beschouwd”. Moskou “verdedigt gewoon zijn recht op bestaan en vrije ontwikkeling. Tegelijkertijd streven wij er zelf niet naar een soort nieuwe hegemon te worden”. Vervolgens analyseerde hij de ontwikkeling door te zeggen dat de wereld voor een wereldwijde storm staat waar niemand omheen kan. “We staan op een historisch keerpunt, voor waarschijnlijk het gevaarlijkste, meest onvoorspelbare en tegelijkertijd belangrijkste decennium sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het Westen is niet in staat de mensheid in zijn eentje te regeren, maar het probeert het wanhopig, en de meeste volkeren van de wereld zullen het niet langer pikken.” We kunnen ervoor kiezen om “ofwel door te gaan met het opeenstapelen van problemen die ons onvermijdelijk allemaal zullen verpletteren, ofwel samen te werken om oplossingen te vinden die onvolmaakt zijn maar kunnen werken en onze wereld veiliger en stabieler maken.”

Vladimir Poetin roept dus op om zich in te zetten voor de overgang naar een multipolaire wereld, die onvermijdelijk het speelveld in zowel de internationale betrekkingen als de wereldeconomie zal veranderen. De Verenigde Staten en hun bondgenoten zullen zich niet langer kunnen beroepen op de “rechtsstaat” wanneer zij dwangmaatregelen gebruiken om concurrenten te straffen. De verschuiving weg van het gebruik van de dollar als wereldreservemunt, vooral voor energietransacties, is al gaande nu belangrijke handelspartners zoals India, China en NAVO-lid Turkije de beperkingen negeren en de Russische energie-export blijven kopen, waardoor de door Washington en Europa opgelegde sancties tot op zekere hoogte worden ondermijnd. Het einde van de dollar als reservemunt zal het voor het Amerikaanse ministerie van Financiën moeilijker maken om geld bij te drukken zonder enige afdekking, aangezien veel landen niet langer bereid zullen zijn om te aanvaarden wat steeds meer wordt gezien als een fiatmunt die wordt geproduceerd door een regering die in feite verdrinkt in schulden.

Het kan natuurlijk zijn dat Poetin zich vergist en dat het huidige mondiale systeem in de nabije toekomst kan blijven bestaan. Indien hij echter gelijk heeft, zouden deze ontwikkelingen die leiden tot een multipolaire wereld de feitelijke ondergang en val van de Verenigde Staten als wereldhegemoon betekenen, terwijl alles wat enigszins vergelijkbaar is met een ineenstorting van de dollar catastrofale gevolgen zou hebben voor de van invoer afhankelijke Amerikaanse economie en voor de gewone Amerikanen. Het is niet ondenkbaar dat Amerikaanse staatsobligaties gedeeltelijk in gebreke blijven. En Poetin zou wel eens gelijk kunnen hebben met zijn voorspelling dat er verandering op komst is en dat de Verenigde Staten en hun vrienden niets kunnen doen om die verandering tegen te houden.

In ieder geval zullen de politieke en economische veranderingen die er zeker zullen komen, hoe dan ook een impact hebben terwijl het conflict in Oekraïne blijft smeulen. De tragedie is dat de ontwikkeling door eigen toedoen is ontstaan, volledig vermijdbaar was en niet overeenstemt met de werkelijke belangen van de Verenigde Staten, maar dat is een ander verhaal. Als er een open oorlog uitbreekt in Oekraïne, met meer directe betrokkenheid van de VS, en economische ontwrichting, zal de internationale druk om de status quo van sinds de Tweede Wereldoorlog af te schaffen onvermijdelijk toenemen. Hoe het ook afloopt, de gebeurtenissen van nu zullen de altijd toonvaste politici in en rond het Witte Huis dwingen om de plaats van Amerika in de wereld en zijn opties als grote mogendheid te heroverwegen. Niemand kan voorspellen hoe dit zal aflopen, en het proces zal een meeslepend spektakel opleveren wanneer de twee grootste politieke partijen van Amerika hun posities innemen om te beweren dat de andere partij de enige schuldige is. Het is onmogelijk te voorspellen hoe ver dit bloedvergieten zal gaan.

Philip M. Giraldi, Ph.D., is uitvoerend directeur van de Raad voor het Nationaal Belang, een 501(c)3 fiscaal aftrekbare onderwijsstichting (Federal ID Number #52-1739023) die pleit voor een meer op belangen gebaseerd Amerikaans buitenlands beleid in het Midden-Oosten.