alba,Venezuela |
2021-09-20
Bron: Paul Dobson 
venezuelanalysis 20 September 2021 ~~~

De organisatie sprak haar “afwijzing” uit van door de VS geleide sancties en beloofde meer actie tegen klimaatverandering en voor betere toegang tot Covid-19 vaccins.

Mérida, 20 september 2021 (venezuelanalysis.com) – Mexico was het afgelopen weekend gastheer van een gespannen VIe top van staatshoofden van de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten (CELAC).

De top bracht de 33 landen van de regio samen, waarvan er 18 vertegenwoordigd waren door hun respectieve staatshoofden. Het grootste land van de regio, Brazilië, was echter afwezig nadat president Jair Bolsonaro zich vorig jaar uit de CELAC had teruggetrokken in een poging die als “negatief en verdeeldheid zaaiend” werd omschreven.

Ook Brazilië’s bondgenoot Colombia keerde de top de rug toe, waarbij president Iván Duque op het laatste moment zijn deelname annuleerde uit protest tegen een verrassingsdeelname van de Venezolaanse president Nicolás Maduro en in zijn plaats minister van Vervoer Ángela María Orozco stuurde. In een verklaring verklaarde Bogotá dat het zich inzet voor regionale integratie, maar dat de regio niet mag zwijgen over de “excessen” van een “dictatuur”. In reactie daarop beschuldigde Venezuela de Colombiaanse president Iván Duque van “weglopen” van de top en beweerde dat zijn regering “meer dan ooit geïsoleerd is in haar oorlogszucht”.

Maduro’s aanwezigheid leidde tot een woordenstrijd met zijn Uruguayaanse en Paraguayaanse collega’s, respectievelijk Luis Lacalle Pou en Mario Abdo Benítez. Zowel Lacalle Pou als Benítez gebruikten de top om Venezuela aan te vallen, waarbij ze verduidelijkten dat hun deelname aan de zijde van Maduro geen erkenning van zijn regering inhield. Zowel de rechtse regering van Montevideo als die van Asunción hebben zich verzet tegen de wereldwijde omslag en blijven de onder vuur liggende oppositieleider van Venezuela, Juan Guaidó, erkennen als de legitieme leider van het land.

De leiders uit het Zuiden betwistten de democratische geloofsbrieven van Venezuela, de scheiding der machten en een vermeend “repressief apparaat om protesten de kop in te drukken”, en richtten hun pijlen ook op Cuba en Nicaragua.

In reactie hierop vuurde Maduro terug en daagde hij zijn tegenhangers uit voor een debat, waarbij hij er bij hen sterk op aandrong om “dag, plaats en tijd vast te stellen”. Daarnaast verdedigde hij het “protagonistische democratische model” van Venezuela.

Na de woordenstrijd vertelde Maduro aan verslaggevers dat hij van mening was dat hij met succes de “provocaties” had weerstaan die erop gericht waren “ons tegen elkaar op te zetten zodat [de top] zou mislukken en we stenen naar elkaar zouden gaan gooien en gekneusd naar huis zouden terugkeren (…) De eenheid van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is belangrijker dan welk ander probleem of verschil dan ook.”

Bereikte Overeenkomsten

Structurele veranderingen stonden hoog op de agenda in Mexico, waarbij een aantal presidenten zich schaarden achter oproepen tot hervorming, waardoor de CELAC de controversiële en door de VS gesteunde Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) zou kunnen vervangen, die door de Boliviaanse president Luis Arce werd omschreven als “verouderd en ondoeltreffend”.

Maduro van zijn kant stelde de oprichting voor van een algemeen CELAC-secretariaat en drie ministerraden voor sociale, economische en diplomatieke zaken. In zijn kritiek op de OAS verklaarde Maduro ook dat “er een tegenstelling is tussen de OAS en de CELAC. Het is dezelfde tegenstelling als die tussen Monroeïsme en Bolivarisme,” verwijzend naar de Amerikaanse president James Monroe en de Monroe Doctrine en de Zuid-Amerikaanse onafhankelijkheidsheld Simón Bolívar’s integratie-agenda.

Ook de Mexicaanse president Andés Manuel López Obrador (AMLO) herhaalde zijn streven om “iets op te bouwen dat vergelijkbaar is met de economische gemeenschap die het begin was van de huidige Europese Unie” in plaats van de OAS, die in Washington DC zetelt. Bij afwezigheid van pro-Washington-vertegenwoordigers uit Colombia en Brazilië, verdedigde alleen Uruguay de OAS.

Na de top kondigde de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken Marcelo Ebrard een 44-punten-verklaring van Mexico aan.

Daarin verwierpen de lidstaten eenzijdige dwangmaatregelen, waaronder de

tegen Venezuela en Cuba, die volgens de verklaring “in strijd met het internationale recht” zijn.

Ook werd overeenstemming bereikt over de oprichting van een Latijns-Amerikaans en Caribisch Ruimteagentschap (ACLAE) en een bijbehorend investeringsfonds. Het ACLAE wil “de regionale capaciteiten versterken en samenwerking, onderzoek, ontwikkeling en technologische overdracht tussen Latijns-Amerikaanse en Caribische landen bevorderen met het oog op vreedzaam ruimteonderzoek”.

Bovendien kwamen de landen overeen aan te dringen op een betere toegang tot Covid-19-vaccins en een algemene medische productie en dekking. Meer in het bijzonder riepen de vertegenwoordigers op tot de “democratisering van de productie en het wegnemen van obstakels die een eerlijke en gelijke toegang tot vaccins in de weg staan”, alsmede tot het beëindigen van octrooien en het creëren van een “interne markt” voor de productie van vaccins.

Ook klimaatverandering kwam aan bod, waarbij de Hondurese president Juan Orlando Hernández opriep tot de oprichting van een regionaal orgaan om het probleem aan te pakken. De landen kwamen overeen om een algemeen rampenfonds op te richten met een beginsaldo van 15 miljoen dollar voor klimaatgerelateerde kwesties, en om “meer klimaatacties te ondernemen rond de Overeenkomst van Parijs”.

De verklaring bevestigde verder dat Latijns-Amerika en het Caribisch gebied een “zone van vrede” en “vrij van kernwapens” zijn, terwijl ook de claim van Argentinië op de Malvinas-eilanden (Falklandeilanden), de Puerto Ricaanse onafhankelijkheidsbeweging en een collectieve veroordeling van de moord op de Haïtiaanse president Jovenel Moïse in juli werden gesteund. Arce van zijn kant riep op tot schuldverlichting voor armere landen.

Tot slot herhaalde de CELAC dat zij zich zal inzetten voor “een rechtvaardiger, meer solidaire en harmonische internationale orde die gebaseerd is op respect, het internationaal recht en de beginselen van het VN-Handvest, waaronder gelijke soevereiniteit van staten, vreedzame oplossing van geschillen, internationale samenwerking, (…) geen inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van naties, (…) en het recht van elk lid om zijn eigen politieke stelsel op te bouwen, vrij van bedreigingen, aanvallen en eenzijdige dwangmaatregelen”.

Op de topconferentie werd echter verzuimd de volgende voorzitter pro tempore van het orgaan aan te wijzen, nadat bezwaren waren geuit tegen het voorstel om Argentinië het stokje te laten overnemen. De Argentijnse president Alberto Fernández zegde zijn deelname af vanwege een kabinetswijziging op het laatste moment, waarbij aftredend minister van Buitenlandse Zaken Felipe Solá op weg naar Mexico-Stad midden in de lucht werd ontslagen.

Het regionale orgaan werd in 2011 in Venezuela opgericht om de integratie van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied te bevorderen. Het omvat alle landen in de twee regio’s en sluit, in tegenstelling tot de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), de Verenigde Staten en Canada uit. De top in Mexico volgde op herhaalde mislukte pogingen sinds 2018 om de bijeenkomstte houden.

Topfoto: De VIe CELAC-top werd in het weekend in Mexico gehouden. (Presidencia van Mexico / Reuters)