Bron: Southfront 23 juli 2020 ~~~

Na een periode van minder aandacht, hebben de VS de afgelopen tien jaar hun controle over het grootste deel van Latijns-Amerika hersteld.

Als het eerste decennium van het nieuwe millennium werd opgevraagd door een nieuwe generatie van nationale bevrijdingsleiders in heel Zuid-Amerika en resulteerde in de ‘tweede onafhankelijkheid’ van veel landen, dan behoorde het tweede decennium tot de krachten van het internationale kapitaal en hun lokale medewerkers, die bijna al het verloren terrein heroverden met behulp van een combinatie van ouderwetse militaire staatsgrepen en nieuwe ‘vijfde generatie’ regimechange-methoden onder leiding van de VS.

Van bijna een dozijn landen waarvan het leiderschap zicht tussen 1998 (te beginnen met Hugo Chavez in Venezuela) en 2008 had gewijd aan de richting van nationale onafhankelijkheid van de politieke en economische dominantie van de VS en het internationale kapitaal, zijn er nog maar twee over; Venezuela en Nicaragua (en Cuba natuurlijk, dat de VS nog steeds niet heeft kunnen bedwingen ondanks 60 jaar economische blokkade en talloze pogingen tot staatsgreep en moord tegen het leiderschap van het land).

De veerkracht van deze landen tegenover de onophoudelijke hybride oorlogsvoering die door de VS wordt gevoerd, ligt in hun hard verdiende ervaring met dergelijke strategieën en de inzet van de strijdkrachten als een blok en een grote meerderheid van de bevolking voor de revolutionaire zaak en de nationale onafhankelijkheid van de Amerikaanse overheersing. In het geval van Venezuela had Hugo Chavez een carrière als militair officier gehad. Toch overleefde hij nauwelijks een door de VS gesteunde couppoging in 2002, waarna hij goed gebruik maakte van de opgedane ervaring om de vele daaropvolgende regimechange-plannen, sabotageacties en eenzijdige strafmaatregelen die door de VS werden opgelegd, tegen te gaan.

In het geval van Nicaragua heeft de politieke leiding in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw, na de omverwerping in 1979 van de door de VS gesteunde dictatuur Somoza, die het land decennialang had geregeerd, alle trucs van de Amerikaanse sabotage en regimewisseling geleerd en kan zij ook rekenen op de steun van de strijdkrachten bij hun pogingen om de onafhankelijkheid van het land te behouden en zich te verzetten tegen vijandige aanvallen van buitenaf, die samen met lokale collaborateurs of usefull idiots worden uitgevoerd. (Zie met name: , Preparations for the Final Phase of Regime Change in Venezuela – NLD: voorbereidingen voor de laatste fase van de regimechange in Venezuela’)

De andere landen die in meer of mindere mate waren begonnen met projecten om de nationale onafhankelijkheid en capaciteit te vergroten en ongelijkheid en armoede te verminderen, waaronder Brazilië, Paraguay, Honduras, Bolivia en Ecuador, bleken uiteindelijk gemakkelijk ten prooi te vallen aan herovering omdat hun politieke leiders niet op de volledige omvang van de macht anticipeerden; de middelen en de meedogenloosheid van hun externe vijanden en de binnenlandse medewerkers die met hen samenwerken (onder meer binnen het leger, de politie, de rechterlijke macht, de politieke oppositie, de media, maar ook binnen vele andere belangrijke instellingen van de staat en de particuliere sector). In het geval van Argentinië vond de overgang van “nationale bevrijding” naar “op de VS afgestemde” politieke leiding plaats in wat redelijkerwijs kan worden omschreven als een open politiek en democratisch proces toen Mauricio Macri in 2015 de presidentsverkiezingen won.

Terwijl Mexico en Argentinië in de afgelopen twee jaar presidenten hebben gekozen die zich ertoe verbonden hebben een onafhankelijker koers te volgen en de voorkeur te geven aan programma’s voor armoedebestrijding en de uitwerking van nationale economische en sociale ontwikkelingsstrategieën, en een onafhankelijk buitenlands beleid te voeren dat soms botst met dat van de VS, zijn hun doelstellingen en beleid veel milder dan het beleid dat in veel landen in de regio in het eerste decennium van het nieuwe millennium is aangenomen. Toch zijn er aanwijzingen dat er door de tegenstanders plannen worden gemaakt om op het eerste geschikte moment een staatsgreep te plegen. LINK

In Mexico staat de regering van president Andres Manuel Lopez Obrador voor de extra uitdaging om te regeren temidden van de ongebreidelde georganiseerde misdaad en de oorlogen tussen de grote kartels die zich in de afgelopen twee decennia hebben ontwikkeld. ((Mexican cartel CJNG releases statement saying state cartel is behind killings in some provinces, Mexico the evolution of the drug wars and the Cartel Jalisco Nueva Generacion – NLD: Het Mexicaanse kartel CJNG geeft verklaring vrij zeggend staatskartel is achter moorden in sommige provincies, Mexico de evolutie van de drugsoorlogen en het Kartel Jalisco Nueva Generacion).

Het geval van Colombia, dat samen met Chili stevig aan zijn bilaterale betrekkingen met de VS gedurende de gehele periode van de veranderingen die in veel andere landen in de regio hebben plaatsgevonden, is blijven vasthouden, is een voorbeeld van de manier waarop de aanpassing in de loop van de tijd is verankerd. Volgens de opeenvolgende Amerikaanse en Colombiaanse regeringen sinds ten minste de jaren zestig van de vorige eeuw is het doel van de militaire alliantie, de bescherming van de democratie, de mensenrechten en de vrije markten in Colombia en op het gehele westelijk halfrond.

Volgens critici dient het bondgenootschap om de economische politieke en militaire belangen van de VS in de regio te bevorderen en sluit het Colombia op in strategische ondergeschiktheid aan de VS, in ruil waarvoor de VS de Colombiaanse economische en politieke elites steunt tegen alle dreigementen en inhoudelijke kritiek. Een essay in de Historische Commissie, gezamenlijk opgericht door de FARC-EP en de Colombiaanse regering tijdens de vredesonderhandelingen in Havana, Cuba, verklaart over de bilaterale relatie:

Wanneer men de oorzaken van het sociale en gewapende conflict in Colombia analyseert, de factoren en belangen die het conflict hebben verlengd en de gevolgen ervan voor de burgerbevolking, blijkt dat de Verenigde Staten niet slechts een kleine invloed van buitenaf hebben, maar door hun langdurige betrokkenheid gedurende een groot deel van de twintigste eeuw een directe deelnemer aan het conflict zijn geweest. Het publieke bewustzijn van de deelname van de Verenigde Staten is bewust geminimaliseerd door het heimelijke karakter ervan; in overeenstemming met deze strategie zijn veel van hun activiteiten in Colombia “zo gepland en uitgevoerd dat ze verborgen kunnen blijven, of op zijn minst aannemelijk maken dat de verantwoordelijkheid voor dergelijke acties kan worden ontkend”.

Deze activiteiten worden uitgevoerd in de context van een relatie van ondergeschiktheid, begrepen als een relatie van afhankelijkheid waarin de nationale belangen van Colombia in dienst zijn gesteld van een derde partij (de Verenigde Staten), die wordt gezien als zijnde begiftigd met politieke, economische, culturele en morele superioriteit. Het is een ongelijke en asymmetrische relatie die een strategisch karakter heeft gekregen, aangezien het bestaan zelf van de Colombiaanse republiek onlosmakelijk verbonden wordt geacht met haar toestand van ondergeschiktheid aan de Verenigde Staten, waardoor het beter is om te spreken van een strategische dan van een pragmatische ondergeschiktheid. Volgens een Colombiaanse verdediger van de relatie van ondergeschiktheid: “De meest efficiënte manier om onze nationale soevereiniteit te garanderen is om onszelf te handhaven als een toegewijde bondgenoot onder de beschermende paraplu van de Verenigde Staten.” De verbinding leggen tussen imperialistische afhankelijkheid en nationale soevereiniteit, is tekenend voor de tegenstrijdige redenering en logica van de aanhangers.

De betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Colombia, die worden opgevat als “ondergeschiktheid op uitnodiging”, vereisen een onderzoek naar de actieve rol van het volk dat aan de macht is en dat de voorwaarde van afhankelijkheid heeft gehandhaafd, vooral gezien het feit dat “er al meer dan honderd jaar een pact bestaat tussen de nationale elites, voor wie de ondergeschiktheid economische en politieke voordelen heeft opgeleverd”.

Deze voordelen worden verkregen door een praktijk van bevoogding, dat doordringt tot alle politieke en sociale instellingen en structuren in Colombia. Het gebruik van het mecenaat via internationale netwerken en betrekkingen is duidelijk zichtbaar in alle sectoren van de staat, het leger en de politie, voor wie de buitenlandse steun en het militaire budget particuliere giften zijn die hen macht en privilege geven, waardoor een militaire kaste ontstaat die als onaantastbaar wordt beschouwd.

Een volledige kopie van het essay is HIER verkrijgbaar

Terwijl in Colombia af en toe in sommige van de gerenommeerde bladen (met name El Espectador en Semana) onderzoeksrapporten van zeer hoge kwaliteit staan die een bepaald aspect van de heersende economische en politieke omstandigheden in twijfel trekken of bekritiseren (bijvoorbeeld de moordpartijen op gemeenschappen rond het ferro-nikkel- en smeltcomplex van Cerro Matoso), of uitgebreide corruptie en machtsmisbruik binnen het Colombiaanse leger), komt het corporate massamedia-verhaal doorgaans geheel overeen met de hierboven beschreven situatie (onder leiding van de twee belangrijkste televisiekanalen, RCN en Caracol, die voor ongeveer 70-80% van de Colombianen de dominante, zo niet de enige, informatiebron zijn). (Zie bijvoorbeeld: The multinationals among the untouchables of the Colombian conflict – NLD: De multinationals onder de onaanraakbaren van het Colombiaanse conflict).

Hoewel de massamobilisaties van de voorgaande jaren door de pandemie in zowel Chili als Colombia abrupt tot stilstand zijn gekomen, is de politieke oppositie van onder- NLD:af de afgelopen jaren gestaag gegroeid in omvang en organisatie. Dit werd in Colombia duidelijk aangetoond door de provinciaal-gemeentelijke verkiezingen van 2019, toen de oppositiepartijen in de meeste van de grootste steden en provincies van Colombia op overtuigende wijze wonnen. (Colombia results and trends from the territorial elections – NLD: Colombia resultaten en trends van de territoriale verkiezingen)

Bij de presidentsverkiezingen van vorig jaar won een voormalig lid van de M-19 guerrilla groep (Gustavo Petro) meer dan 40% van de stemmen in de tweede stemming, een resultaat dat 5 of 10 jaar geleden ondenkbaar zou zijn geweest.

Dergelijke opkomende trends waren ook zichtbaar in de reacties op het nieuws van de Amerikaanse troepeninzet in Colombia vorige maand. Senator Iván Cepeda beweerde dat de interventie van de VS een aanval is op de soevereiniteit van Colombia en op het onrustige vredesproces, en bovendien brengt het de dreiging met zich mee dat Colombia wordt betrokken bij een intrnationale oorlog. Cepeda verklaarde:

“Als je de drugshandel wilt bestrijden, moet je de rol van ‘Uribismo’ in de politieke arena onderzoeken, en de relaties van de militaire commandanten met de Gulf’s Clan (narco-paras) en het Envigado-bureau (beschreven in het rapport van Operatie Bastón). Hiervoor zijn honderden Amerikaanse militairen niet nodig, maar wel dat het bureau van de procureur-generaal zijn plichten en verplichtingen nakomt…”.

De ‘Cumbre Agraria, Campesina, Etnica y Popular’ (topoverleg van Agrariers, Boeren, Etnisch en volks), een van de hoofdrolspelers in de nationale stakingen en blokkades die het land de afgelopen jaren herhaaldelijk tot stilstand hebben gebracht, hebben ook de geplande inzet veroordeeld:

“Als weer een voorbeeld van de overgave van het land aan buitenlandse belangen, kondigt de antinationale regering van Iván Duque de aankomst in Colombia aan van de SBAF-missie, een Amerikaanse militaire brigade met het vermeende doel om de drugshandel te bestrijden. Dit besluit is een nieuwe stap in de richting van een grotere afhankelijkheid van de Colombiaanse strijdkrachten aan de Noord-Amerikaanse richtlijnen en een zware klap voor onze nationale onafhankelijkheid.”

Het betekent ook een grotere betrokkenheid bij de plannen om de zusterrepubliek Venezuela aan te vallen, die de afgelopen maanden aanzienlijk zijn toegenomen.

(Venezuela: US Maximum Pressure Continues, More Details Of Failed Mercenary Attack Revealed)

In Bolivia en Ecuador werden de massale protesten van vorig jaar ook door de pandemie onderdrukt. Bij de laatste daad van het ‘tijdelijke’ coupregime in Bolivia en de regerende partij in Ecuador om hun greep op de macht te behouden, proberen de authoriteiten om de politieke partijen van Evo Morales en Rafael Correa te verbieden deel te nemen aan de komende verkiezingen. In Bolivia is in een recent rapport gesuggereerd dat de krachten achter het huidige regime ook een golf van gewelddadige maffia-acties voorbereiden die aan de MAS zullen worden toegeschreven om de maatregel te rechtvaardigen. LINK

Ofschoon de vervente critici van Venezuela (in feite het hele collectieve massamediacomplex) het er niet mee eens zullen zijn, kan de diskwalificatie van het leiderschap van verschillende van de grootste traditionele politieke partijen in dat land anders gezien worden, aangezien de politieke partijen zelf intact zijn gebleven en alleen leiders die hebben aangekondigd alle verkiezingen te zullen boycotten (tenzij Preident Maduro ontslag neemt en alle macht aan hen overdraagt) en die zich hebben aangesloten bij de herhaalde pogingen om het leger aan te zetten tot een staatsgreep met steun van de VS, het verboden wordt om deel te nemen aan de komende parlementsverkiezingen.

In Brazilië lijkt het erop dat president Jair Bolsonaro de toenemende oproepen tot impeachment die de afgelopen maanden zijn presidentschap bedreigden, heeft overleefd. Er zijn verschillende mogelijke verklaringen. Misschien heeft hij na de vervreemding tijdens de eerste jaren van zijn presidentschap besloten om politieke en administratieve posten en middelen aan te bieden aan voldoende facties in de Nationale Assemblee om hun steun te verzekeren tegen een impeachment proces. Misschien hebben die politieke facties besloten om een impeachment proces uit te stellen in overeenstemming met hun eigen berekeningen, gezien de instabiliteit die dit zou kunnen veroorzaken. Of misschien zijn ze door de militairen ‘overgehaald’ om geen impeachments te starten.

In een recent rapport wordt gesuggereerd dat er een drieledige aanval wordt gevormd, die bestaat uit politiek en ideologisch gemotiveerde strijdkrachten van het leger, de politie en lokale milities in het hele land. Het is onduidelijk of zij van plan zijn een preventieve aanval op hun politieke tegenstanders uit te voeren, dan wel of de maatregel bedoeld is als voorzorgsmaatregel tegen mogelijk machtsverlies, hetzij door het verkiezingsproces, hetzij door sociale rebellie. (Brazil are extreme right-wing elements stealthily preparing an extermination of their opponents, Recent political developments – pressure continues to build against Bolsonaro – NLD: In Brazilianen zijn extreemrechtse elementen, die stiekem een uitroeiing van hun tegenstanders voorbereiden, Recente politieke ontwikkelingen – de druk op Bolsonaro blijft toenemen)

Tips van de schrijver:


Verwante artikelen in dit Nederlandstalige archief: