Latijns Amerika |
21 augustus 2023
Bron: Aminta Buenaño 
prensa-latina.cu 17 augustus 2023 (SP), 
Internationalist 360° 18 augustus 2023 (EN)

Ooit werd Ecuador beschouwd als een eiland van vrede. Ooit waren we één van de veiligste landen van het continent. Er was eens een tijd dat de gevangenissen werkten, het Ministerie van Justitie functioneerde en men voelde dat we een regering en een leider hadden. Een tijd waarin we zagen dat ons belastinggeld werd omgezet in infrastructuur, wegen, ziekenhuizen, scholen en parken, minder bedelaars op straat en meer kinderen op school.

Hoe is zo’n mooi land als Ecuador een hel geworden?

Tot voor kort deed de hoop op een gunstiger vooruitzicht voor ons land emigranten terugkeren met de belofte van een betere toekomst, na de woeste bankcrisis van 1999, die leidde tot de exodus van duizenden Ecuadorianen die in wanhoop en armoede waren gedompeld.

Hoe kan een slechte verkiezing, een slechte regering zoveel schade aanrichten aan een natie, een volk, een economie? In een donkere afgrond storten.

Hoe kan haat sterker zijn dan liefde en de spreekwoordelijke gastvrijheid van Ecuadorianen veranderen in pure en diepe angst?

Dit land dat nu gebukt gaat onder de aanvallen van criminele bendes die het hebben onderworpen aan gruwelen, was tot voor kort een vredig en mooi land. Het land van Manuela Saenz, de bevrijdster van de bevrijders. Het land van Eloy Alfaro, de onverschrokken Oude Strijder; het land van de schrijvers Juan Montalvo, Jorge Icaza, Benjamín Carrión en Medardo Ángel Silva. Dit land, zo klein als een zakdoek, met zee, jungle, bergen en prachtige Galapagoseilanden, bloedt nu dood door geweld, georganiseerde misdaad en drugshandel.

ZONDER PRECEDENTEN

Vandaag de dag wordt niemand gespaard in Ecuador, of het nu in ommuurde citadellen binnen gouden bubbels is of in gebarsten en lelijke volkswijken; we leven bang, permanent bang, in een sfeer gespannen van paniek. Stress, angst, het bombardement van nieuwsberichten vol bloed en geweld overspoelen ons zenuwstelsel met adrenaline en, het ergste van alles, wat deze situatie nog erger maakt is dat we geen referentie hebben, we hebben geen tegengif tegen terreur, we missen het immuunsysteem van de tragische geschiedenis dat onze angst zou kunnen afremmen. We waren altijd vreedzaam en tot voor kort hadden we geen last van het onstuitbare en onhoudbare geweld dat we nu meemaken.

We luisterden naar wat er in de jaren tachtig in Colombia gebeurde met de misdaden van Pablo Escobar en het leek alleen maar materiaal voor een spannende roman, een goede dramaserie van geweld en terreur. Wat er in Peru gebeurde met het Lichtend Pad leek zo ver weg als de maan. Wat er in de noordelijke staten van Mexico gebeurt met vrouwen en drugshandelaren leek net fantasie uit een film. Plotseling beleven we dat allemaal tegelijk.

De verrassing van de knock-out heeft ons zonder reactie achtergelaten. We hebben het gevoel dat we geen staat hebben, geen natie, geen soevereiniteit, geen regering, geen politie. Niemand zorgt voor ons, niemand beschermt ons, we zijn weerloos, met opgeheven handen tegenover barbarij, verloren in de onherbergzame jungle van ieder voor zich.

De maffia is verankerd in de hogere echelons van de macht en infiltreert met haar machtige tentakels de regering, de politie, het leger, het rechtssysteem en nog veel meer.

We leven ingesloten als in een tweede pandemie. In het nauw gedreven door angst. Er gaat geen dag voorbij zonder moorden, huurmoorden, ontvoeringen, afpersingen, gruwelijke misdaden met bijkomende schade, schaamteloze berovingen in het daglicht en onder de neuzen van degenen die de plicht hebben ons te beschermen. De verschrikking heeft het punt bereikt waarop autoriteiten en burgemeesters zonder blikken of blozen worden vermoord, en tegenwoordig maken we de macabere moord op een presidentskandidaat mee voor sinistere politieke doeleinden.

We weten niet of er een einde komt, of er een morgen zal zijn, maar er moet een einde komen.

In de mislukte staat waarin we leven, zijn we zo ver naar beneden gevallen dat we nu alleen nog maar omhoog moeten.

Dit alles gebeurt en wordt nog verergerd aan de vooravond van de vervroegde verkiezingen van 20 augustus van dit jaar, omdat president Guillermo Lasso, die werd aangeklaagd door de Nationale Vergadering, de kruisvaardersdood uitgeroepen had in een actie met een zeer duidelijke subliminale boodschap: voordat het parlement mij uit mijn functie ontheft, zal ik hen uit hun functie ontheffen, ook al betekende dit de harakiri van zijn mandaat.

HET BEGIN VAN GEWELD

Hoe is deze geweldsspiraal begonnen, hoe is hij gegroeid en heeft hij dit spoor van angst ontketend dat in onze aderen is gespoten en ons belet adem te halen?

Het begon allemaal met verraad: het grote politieke en morele verraad van voormalig president Lenin Moreno. Hij was een niemand, met niet meer charisma dan zijn handicap en zijn sluwe glimlach, totdat het onmiskenbare leiderschap van Correa hem tot vicepresident en vervolgens tot president verhief. In zijn eentje zou hij geen stem hebben opgehaald bij de menigte die in hem een aanhanger zag van het sociale beleid van de progressieve regering van Rafael Correa, de president die in een instabiel land met periodieke politieke turbulentie (Ecuador had zeven presidenten tussen 1997 en 2007) tien jaar lang regeerde met de steun van het volk en een natie versterkte en stabiliseerde waarvan de staatsstructuren nietig en zwak waren.

Lenin wordt door velen beschouwd als het paard van Troje, de doos van Pandora die alle rampspoed bracht aan een weerloos en naïef land dat in hem geloofde. Hij leverde zijn regering over in de handen van obscure groepen die samen regeerden en het gangsterisme tot hun grootste buit maakten. Hij keurde miljonairsschulden aan grote zakenlieden goed, verhoogde de benzineprijzen die tien jaar lang stabiel waren gebleven, vervolgde zijn collega’s die hem aan de macht hadden gebracht; hij zette de grondwettelijke vicepresident van Ecuador Jorge Glas gevangen zonder bewijs en zonder misdrijven, wiens onschuld nu internationaal wordt erkend; hij vernietigde zijn eigen politieke partij en vervolgde door middel van lawfare de man die zijn mentor was geweest.

Het idee was om, met instemming van bepaalde media, de persoon van Correa te demoniseren en te proberen om het woord Correaïsme synoniem te maken met misdaad en schande, om de belangrijkste progressieve leider te vervolgen met de belachelijke beschuldiging een misdaad te hebben begaan door “psychische beïnvloeding”, alsof hij een tovenaar is met bovennatuurlijke en magische krachten, vergelijkbaar met de middeleeuwse heksen met gehaakte neuzen en wratten die betoveringen uitspreken, en bovendien tientallen van zijn medestanders dwingen het land te ontvluchten voor de beruchte vervolging van een rechtssysteem à la carte.

Lenin brak het veiligheidssysteem van zijn voorganger af en elimineerde in 2018 het Ministerie van Justitie dat de gevangenissen controleerde, precariseerde het penitentiaire budget dat van 163 miljoen dollar in 2017 naar amper 90 miljoen dollar in 2020 ging.

Zodra de instellingen die de veiligheid van het land controleerden, de ministeries, de bezuinigingen en het ontbreken van een fiscaal veiligheidsbeleid waren geëlimineerd, werd het land op een nooit eerder geziene manier gewelddadig aangevallen door drugskartels, georganiseerde misdaad en bendes. En deze zijn ongecontroleerd toegenomen tijdens de (daaropvolgende) regering van Guillermo Lasso, die ongeschonden in zijn gouden bubbel is gebleven, door te reageren met nutteloze en herhaalde uitzonderingsstaten die geen resultaten hebben laten zien en met tedere condoleances aan de families van de vermoorde mensen.

De crisis in de gevangenissen explodeerde in 2021 en is vanaf dat moment alleen maar gegroeid, tot het aantal van meer dan 480 gevangenen die sinds 2020 tot op de dag van vandaag op brute wijze zijn vermoord, omdat de maffia’s de controle behouden in de gevangenissen en van daaruit hun criminele schaduw uitoefenen door bloed, geweld en pijn te vergieten in de straten van het land.

Lenin, die de sociale architectuur van de staat in de steek liet en deze vernietigde en hand in hand met de verliezende kandidaat regeerde, ging op zijn knieën voor de banken en het Internationaal Monetair Fonds. En op dit moment wordt hij vervolgd door hetzelfde openbaar ministerie dat hij steunde in een ernstige zaak van presidentiële corruptie waarbij zijn familie betrokken was, genaamd INA Papers.

DE REGERING VAN GUILLERMO LASSO

Als veel Ecuadorianen dachten dat de marionettenregering van Lenin Moreno één van de slechtste was in de geschiedenis van Ecuador, dan overtreft dat wat de regering van Guillermo Lasso voor de grote meerderheid heeft betekend. Beide regeringen gedroegen zich als een Siamese tweeling geboren uit dezelfde baarmoeder.

De regering van Lasso handhaafde en radicaliseerde het beleid van zijn voorganger, hij viel op door het niet nakomen van al zijn campagnebeloften, zoals het niet verhogen van de belastingen voor Ecuadorianen; hij verarmde burgers met zijn fiscaal beleid, hij regeerde ten gunste van banken en privégroepen; Hij verergerde de brutale veiligheidscrisis door niet de politieke en economische wil te tonen om deze aan te pakken, hij handhaafde het gebrek aan essentiële uitrusting voor de politie die niet over de basismiddelen beschikt om criminelen te bestrijden, en zijn regering is betrokken bij een golf van overheidscorruptie, zoals de Pandora Papers, León de Troya, en El gran Padrino zaken, die nauwe sectoren en familieleden van zijn regering bereikt, zoals blijkt uit audios gepubliceerd door journalisten die met de dood bedreigd zijn en die de huidige president verantwoordelijk houden voor hun leven.

Tijdens zijn regering, tussen 2021 en 2022, steeg het aantal gewelddadige doden met 82 procent ten opzichte van 2021. Het land sloot 2022 af met zijn slechtste record in de annalen van de misdaad. De statistieken toonden 4.603 tragische sterfgevallen, wat neerkwam op 25 gevallen per 100.000 inwoners.De regering Lasso heeft een discours aangenomen waarin het de schuld van het geweld legt bij drugsbendes, met het argument dat het een afrekening tussen hen is en waarbij de controle en verantwoordelijkheid van de staat over het gevangenissysteem wordt genegeerd.

“ZWAARLIJVIGE STAAT” EN DE VERNIETIGING VAN DE SOCIALE SFEER

Zowel de regering van Lenin als die van Lasso beriepen zich op het inhoudsloze discours van de “zwaarlijvige staat” om het sociale aspect te laten varen en het overheidsgeld van de burgers naar de privékas te leiden. Wanneer de zogenaamde “zwaarlijvige staat” ( wat investeringen in gezondheid, onderwijs, werkgelegenheid en veiligheid betekent) vernietigd wordt, opent dit de deuren voor misdaad en drugshandel omdat in het licht van de excessieve groei van armoede en werkloosheid, de verleidelijke aanbiedingen van misdaad en gemakkelijk geld een opkomende drijfveer worden voor veel Ecuadorianen die in extreme armoede leven en overleven met minder dan twee dollar per dag.

HET ONVEILIGHEIDSMONSTER

De perceptie van de Ecuadorianen is dat de regering Lasso volledig gefaald heeft en niet in staat is om de levens van haar burgers te beschermen.

Boven armoede en werkloosheid is onveiligheid het grootste probleem in Ecuador. Zonder veiligheid is er geen investering, geen ondernemerschap, geen groei, geen toerisme. Onveiligheid doodt de illusie en de wil om te leven. Afpersingen of verdachtmakingen dwingen bedrijven te sluiten. Ze brengen de economie tot zinken en het risico voor het land stijgt. Het emotionele klimaat van de natie is er een van paniek en wantrouwen. Cortison heeft ons lichaam overgenomen en maakt ons ziek. Dit heeft geleid tot een proliferatie van rambo-kandidaten, Nayib Bukele navolgers en zwendelaars voor de toekomstige verkiezingen in Ecuador. Mensen hebben veel heimwee naar de dagen dat we vreedzaam door de straten wandelden. De nostalgie is vergelijkbaar met de herinnering aan een geliefde die er niet meer is.

KANDIDATEN EN VERKIEZINGEN

De schokkende moord op presidentskandidaat Fernando Villavicencio een paar dagen voor de verkiezingen, die een van de weinige presidentskandidaten was die politiebewaring had gekregen van de staat, werd uitgevoerd onder extreem verdachte omstandigheden die aanleiding hebben gegeven tot veel speculaties, aangezien Villavicencio niet eens een favoriet was in de top drie posities in de peilingen van de belangrijkste opiniepeilers voor de verkiezingsrace.

Zijn dood was blijkbaar bedoeld om de progressieve kandidaat, die tot voor kort in de peilingen aan de leiding stond met een ruime meerderheid van stemmen waarmee ze in de eerste ronde had kunnen winnen, punten te laten verliezen.

Het is nog niet bekend hoeveel invloed dit zal hebben op dze kandidaat, Luisa Gonzalez, die tot voor kort alle peilingen aanvoerde.

De acht geregistreerde presidentskandidaten voor de toekomstige verkiezingen zijn:

Yaku Pérez Guartambel, voormalig presidentskandidaat en vertegenwoordiger van de beweging Claro Que Se Puede, Unidad Popular, Partido Socialista en Democracia Sí; zakenman en econoom Jan Topic, kandidaat Por un País Sin Miedo, Partido Social Cristiano, Sociedad Patriótica en Centro Democrático; Otto Sonnenholzner, voormalig vicepresident van Alianza Actuemos, geïntegreerd door Avanza en SUMA; Fernando Villavicencio, voormalig parlementslid (Movimiento Construye, die, hoewel overleden, op het stembiljet zal staan); Xavier Hervas, zakenman en voormalig presidentskandidaat (Movimiento Reto); Daniel Noboa, zakenman en voormalig wetgever (Alianza Acción Democrática Nacional, Pueblo, Igualdad y Democracia en Mover); Bolívar Armijos, van Movimiento Amigo; en Luisa González, voormalig parlementslid, van Movimiento Revolución Ciudadana.

Een groot aantal Ecuadorianen heeft het idee dat als een van de kandidaten die de neoliberale rechtervleugel vertegenwoordigt, die ons heeft leeggezogen, wint, alles hetzelfde zal blijven, er niets zal veranderen, alsof Lasso nog steeds aan het regeren is.We kennen de spreuk van Albert Einstein, die zei dat krankzinnigheid betekent dat je steeds weer hetzelfde doet in de verwachting dat je andere resultaten krijgt. Er is een dringende oproep in de straten om het vaderland te redden, een oproep om een land te redden dat aan het zinken is. De dringende behoefte aan verandering.

De mensen verlangen en hopen dat we terugkeren naar het veilige land dat we ooit waren, verlangen naar investeringen in sociale zaken, medicijnen, ziekenhuizen en niet de obscene verdeling die we zagen in de tijd van Lenin en zijn bisschop María Paula Romo. Het streven om de staat te versterken met meer veiligheid, gezondheid en onderwijs, wordt vandaag de dag helaas ondermijnd door neoliberale regimes die tijdens de pandemie die het land overspoelde de nadruk legden op kapitaal boven mensen.

Veel analisten beweren dat het enige wat de twee vorige regeringen moesten doen om steun en acceptatie te krijgen, was de sociale projecten van het Correïsme dupliceren. Helaas worden sommige van de huidige kandidaten alleen door haat gemobiliseerd en we weten allemaal dat haat vernietigt, in tegenstelling tot liefde.

De fascistische en ultrarechtse krachten in Ecuador zijn tot alles in staat. Deze krachten hebben een oneerlijke campagne laten zien waarin ze de oude tactieken van “de-dollarisatie” of “we worden Venezuela” nieuw leven inbliezen en hun toevlucht namen tot brute en herhaalde vrouwenhaat tegen de enige vrouwelijke kandidaat.

De enige zekerheid is dat Ecuadorianen zich niet kunnen laten overweldigen door angst en dat we met politieke wil een situatie van geweld die slechts van voorbijgaande aard kan en mag zijn, zoals pandemieën en slechte regeringen, bij de stembus zullen omkeren.

Gerelateerd (berichten in archief ‘latijns amerika en de Caribien’):