Bron: Tim Anderson  
Al Mayadeen Net 28 Apr 2022,  
counter-hegemonic-studies (CCHS) 8 mei 2022 ~~~

In de afgelopen jaren heeft de NAVO – in wezen de VS en West-Europa – haar fascistische wortels blootgelegd door meerdere interventies op vier continenten. De NAVO-staten steunden fascistische staatsgrepen in Venezuela, Honduras en Bolivia, legden blokkades op aan tientallen landen, wakkeren het sektarisch terrorisme van Al Qaeda/ISIS/Boko Haram aan om Libië, Irak, Syrië en Nigeria te destabiliseren en bewapenen nu openlijke neonazi’s in Oekraïne.

Dit alles lijkt in strijd met het zwaar gepromote zelfbeeld van de NAVO-staten: als toonbeelden van liberalisme en democratische waarden, waarbij ze andere landen zelfs de les lezen over dat thema. Ze beweren zowel het fascisme als het communisme te hebben bestreden. Toch waren het het Europese en Noord-Amerikaanse imperialisme en kolonialisme die de basis legden voor het 20e-eeuwse fascisme.

Sinds de Tweede Wereldoorlog – een enorm conflict dat meer dan 70 miljoen mensen het leven kostte – hebben zowel Washington als de West-Europeanen veel moeite gedaan om de bijdragen en opofferingen van zowel de Sovjet-Unie (voornamelijk Rusland) als China te verbergen, naties die meer levens verloren in WO2 dan enig ander land.

In 2019 ging het Europees Parlement zelfs zo ver dat het de USSR onder Jozef Stalin, samen met nazi-Duitsland onder Adolf Hitler, als medeverantwoordelijk voor WO2 beschuldigde. In die resolutie werd beweerd dat “de Tweede Wereldoorlog … was begonnen als onmiddellijk gevolg van het beruchte Nazi-Sovjetverdrag inzake non-agressie van 23 augustus 1939”.

Dit was, hoewel niet geheel cynisch, een buitengewoon zelfbedrog en het hoogtepunt van een lange campagne waarbij socialistische leiders Stalin en Mao Zedong decennialang werden voorgesteld als morele equivalenten van de West-Europese fascist Adolf Hitler.

Dat bedrog maakte gebruik van valse beweringen dat Stalin en Mao hongersnoden hadden veroorzaakt die vele miljoenen mensen het leven kostten. In feite waren de hongersnoden in zowel Oekraïne als China de laatste in een lange cyclus van hongersnoden in het pre-socialistische tijdperk. De Amerikaanse historicus Grover Furr heeft de mythe ontkracht dat de Oekraïense ‘Holodomor’ hongersnood een opzettelijke daad van Stalin was.

Ook de bewering dat WO 2 het “onmiddellijke resultaat” was van het Sovjet-Duitse “niet-aanvalspact” is een absolute leugen. Er waren een aantal eerdere vergelijkbare Europese overeenkomsten met nazi-Duitsland, en een aantal waren substantiëler.

Het Anglo-Duitse marineverdrag van 1935 hielp Duitsland bijvoorbeeld om zijn vloot weer op te bouwen, terwijl Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië in het Pact van München van 1938 Berlijns aanspraak op een deel van Tsjecho-Slowakije toewezen. Dan waren er nog de actieve fascistische samenwerkingsverbanden tussen Duitsland, Spanje en Italië, waaronder het Italiaans-Duitse Staalpact.

Een groot deel van de fascistische samenwerking in Europa vloeide voort uit het Anti-Komintern Pact dat in 1936 door Nazi-Duitsland en Japan werd gesloten om communistische staten tegen te gaan. Dit pact kreeg later steun van Italië, Hongarije, Spanje en – tijdens de oorlog – van Bulgarije, Kroatië, Denemarken, Finland, Roemenië en Slowakije. In de jaren 1930 en 1940 woedde het fascisme in heel Europa. De belangrijkste Europese overeenkomsten met nazi-Duitsland staan hieronder in tabel 1.

Tabel 1: Belangrijkste Europese overeenkomsten met nazi-Duitsland

1933, 20 juli Concordaat met het Vaticaan Wederzijdse erkenning en niet-inmenging https://www.concordatwatch.eu/reichskonkordat-1933-full-text-k1211

1933, 25 augustus Haavara-overeenkomst met Duits-Joodse zionisten Overeenkomst om kapitaal en mensen over te brengen naar Palestina. https://www.jewishvirtuallibrary.org/haavara

1934, 26 januari Duits-Pools non-agressiepact Om te garanderen dat Polen geen militaire alliantie met Frankrijk zou ondertekenen. https://avalon.law.yale.edu/wwii/blbk01.asp

1935, 18 juni Brits-Duits zeevaartakkoord Groot-Brittannië stemt ermee in dat Duitsland zijn marine uitbreidt tot 35% van die van de Britten. https://carolynyeager.net/anglo-german-naval-agreement-june-18-1935

1936, juli Nazi-Duitsland helpt fascisten in Spanje Hitler stuurt lucht- en pantsereenheden om generaal Franco te helpen. https://spartacus-educational.com/SPgermany.htm

1936 Rome-Berlijn As-overeenkomst Italiaans – Duitse fascistische en anticommunistische alliantie. https://www.globalsecurity.org/military/world/int/axis.htm

1936, okt-nov Anti-Comintern Pact Anti-communistisch verdrag, geïnitieerd door nazi-Duitsland en Japan in 1936 en waaraan later 9 Europese staten deelnamen: Italië, Hongarije, Spanje, Bulgarije, Kroatië, Denemarken, Finland, Roemenië en Slowakije.

1938, 30 september Pact van München Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië geven de Duitse aanspraken op Sudetenland (Tsjechië) op. https://www.britannica.com/event/Munich-Agreement

1939, 22 mei Staalpact consolideert Italiaans-Duitse overeenkomst van 1936. https://ww2db.com/battle_spec.php?battle_id=228

1939, 7 juni Duits-Letse non-agressiepact Streeft naar vrede met nazi-Duitsland. https://www.jstor.org/stable/43211534

1939, 24 juli Duits-Estlands non-agressiepact Streefde naar vrede met nazi-Duitsland. https://www.jstor.org/stable/43211534

1939, 23 augustus USSR (Molotov-Ribbentrop) Niet-agressiepact Streefde naar vrede met nazi-Duitsland, in het protocol werden invloedssferen vastgelegd. https://universalium.en-academic.com/239707/German-Soviet_Nonaggression_Pact

Wat is fascisme? De term wordt veel te vaak gebruikt, maar heeft echt betekenis. We mogen ons niet laten vangen door bepaalde 20e eeuwse geschiedenissen van fascisme – we moeten conceptuele elementen identificeren.

Fascisme is een zwaar gemilitariseerd, antidemocratisch en racistisch-koloniaal regime dat zich inlaat met een particuliere, kapitalistische oligarchie. Hoewel primair fascisme een imperiaal project is, bestaat er ook een ondergeschikt fascisme, in voormalige koloniën als Brazilië en Chili, dat zich integreert met de imperiale macht van dat moment. Fascistische regimes zijn vooral vijandig tegenover socialistische en onafhankelijke staten en volkeren. Ze verschillen alleen van extreemrechtse regimes doordat ze elke schijn van sociale en politieke democratie openlijk de kop indrukken. Imperiale culturen en interventies, die altijd en overal de mogelijkheid van lokale democratie of verantwoordingsplicht ontkennen, zijn inherent fascistisch en liggen nog steeds aan de basis van het hedendaagse fascisme.

Het fascisme van de NAVO is gebaseerd op de imperiale en koloniale geschiedenis van veel (maar niet alle) Europese staten, waar het verpletteren van lokale gemeenschappen en naties werd gerechtvaardigd door verzonnen theorieën over ras en rassensuperioriteit. De ontkenning van deze koloniaal-fascistische geschiedenis heeft geleid tot suggesties dat, zoals een Russische documentaire het formuleerde, de opkomst van Hitler “iets atypisch was voor Europese democratieën; de Fuhrer’s doctrine van superieure en inferieure rassen verscheen eerder uit het niets in Europa door een ongelukkige wending van de gebeurtenissen”.

In feite had het fascisme van Nazi-Duitsland diepe wortels in de Europese koloniale geschiedenis en cultuur. Zoals het boek ‘The Germanic Isle’ van Gerwin Strobl aangeeft, was Adolf Hitler zelf een groot bewonderaar van de “meedogenloosheid” van het Britse Rijk en droomde hij van dergelijke prestaties. Op hun beurt bouwden de VS mythes van ‘vrijheid’ terwijl ze de grootste slaveneconomie in de geschiedenis van de mensheid runden. Zoals de grote Latijns-Amerikaanse verzetsleider Simon Bolivar twee eeuwen geleden zei: “De Verenigde Staten lijken door de Voorzienigheid (hemelse gegevenheid) te zijn voorbestemd om Amerika te teisteren met ellende in de naam van de vrijheid.”

Naast de Europese ‘verzoening’ met Nazi-Duitsland was er een actieve Europese en Noord-Amerikaanse samenwerking met fascisten voor, tijdens en na WO2.

Allereerst hielp het Anglo-Duitse Naval Agreement van 1935 Nazi-Duitsland herbewapenen, door te breken met de beperkingen van het Verdrag van Versailles van 1919 op Duitse schepen en onderzeeërs, maar door te doen alsof de Duitse marine een fractie van de Britse zou blijven. Vervolgens investeerden verschillende Noord-Amerikaanse bedrijven, met name General Motors, Ford en IBM, rechtstreeks in de economie, infrastructuur en het leger van het Nazi-regime. Er waren veel invloedrijke Noord-Amerikaanse en Britse bewonderaars van de nazi’s. Aan de vooravond van WO 2 sluisden Britse bankiers goud van derden (Tsjechisch) naar de door de Nazi’s gecontroleerde banken.

Ford hielp de oorlogsmachine van de Nazi’s voor en tijdens WO 2 via zijn autofabrieken in Duitsland en het bezette Vichy Frankrijk. Het bedrijf maakte gebruik van Duitse slavenarbeiders uit de concentratiekampen van de Nazi’s, hoewel het bedrijf later klaagde dat het geen controle had over deze arbeidsregimes. Terwijl het bedrijf Ford worstelde om aan deze beschuldigingen te ontsnappen, noemden Poolse functionarissen en voormalige gevangenen Ford als “een van de 500 bedrijven die banden hadden met [slavenarbeid uit het nazi-dodenkamp] Auschwitz”. IBM, een ‘New Deal’ bedrijf dat dicht bij de regering Roosevelt stond, investeerde ook in nazi-Duitsland in de jaren 1930 en in de eerste jaren van de oorlog, en hielp bij de opbouw van nazi-informatiesystemen.

De Zwitsers verkochten miljoenen aan wapens aan de nazi’s, zowel voor als tijdens WO II. Ondanks pretenties van neutraliteit ging tussen 1940 en 1944 “84 procent van de Zwitserse munitie-export naar As-landen”. Maar volgens onderzoeker Bradford Snell was “General Motors veel belangrijker voor de oorlogsmachine van de nazi’s dan Zwitserland … GM was een integraal onderdeel van de Duitse oorlogsinspanning”.

Noord-Amerikaanse en Europese investeringen in en samenwerking met de nazi’s gingen door tot ver in WO II. Eén aspect hiervan was de wens om deel te nemen aan wat tussen 1940 en 1942 “een spectaculaire investeringshausse was, voornamelijk gericht op het verbreden van de industriële basis voor oorlog”. Dat moedigde Ford en GM ongetwijfeld aan om te blijven samenwerken met Hitler.

Na 1939-40, toen nazi-Duitsland een groot deel van West-Europa was binnengevallen, kon Berlijn rekenen op de steun van vele Europese fascistische en collaborerende staten, en op burgerlijke vrijwilligers. Naast de alliantie met fascistisch Italië kon Nazi-Duitsland rekenen op de steun van fascistisch Spanje, ondanks de vermeende neutraliteitspolitiek van generaal Franco.

Dan waren er nog de pro-fascistische staatjes die door de nazi’s waren opgericht, Vichy Frankrijk en het Quisling regime in Noorwegen. De Duitsers richtten meerdere SS divisies op, met tienduizenden gewillige pro-fascistische vrijwilligers, in Nederland, Kroatië en Albanië. De Franse Vichy-held van WO I, maarschalk Petain, vaardigde een racistische anti-Joden wet (Statut des Juifs) uit waardoor Joden tweederangsburgers werden in Frankrijk en dus gemakkelijker het slachtoffer konden worden van nazi-predatie. Het fascistische regime van Vidkun Quisling moedigde deelname aan lokale SS divisies aan, hielp Joodse mensen deporteren en executeerde Noorse patriotten.

De Deense koning Christian X was misschien wel bevriend met de Joodse gemeenschap, maar hij verzette zich niet tegen de nazi’s. Er wordt vaak ten onrechte beweerd dat Koning Christian “de Davidster droeg uit solidariteit met de Deense Joden”. Dit is niet waar. In werkelijkheid verzette het Deense regime zich tegen verzetsactiviteiten en deelde het inlichtingen met de nazi’s. Eén van de factoren in deze samenwerking was dat Denemarken “technisch gezien een bondgenoot van Duitsland” was. Onder druk hadden ze het Anti-Komintern Pact ondertekend. Ondanks grote inspanningen om deze geschiedenis goed te praten, verontschuldigde de Deense premier Rasmussen zich in 2005 namens Denemarken voor de uitlevering van minderheden en verzetsmensen aan Nazi-Duitsland, van wie velen de dood in werden gestuurd.

Aanzienlijke nazi-samenwerking vond plaats in alle Baltische staten: Letland, Litouwen en Estland hadden allemaal Waffen SS afdelingen. Zij speelden, samen met ultranationalistische nazi-collaborateurs in de Oekraïne, een sleutelrol in lokale moordpartijen op communisten, Joden en zigeuners.

Tussen 1941 en 1944 werden honderdduizenden mensen afgeslacht in Oekraïne, velen door lokale ultranationalistische nazi-collaborateurs, zoals Stepan Bandera. De Russische historicus Lev Simkin zegt dat “in de praktijk de Holocaust van de Joden begon in Oekraïne”, met de invasie van de Sovjet-Unie in juni 1941. De massamoorden hielden verband met Hitlers paranoïde kijk op gevaarlijke bolsjewistische Joden. De massamoorden op Joden in Kiev, Lviv, Kherson en andere delen van Oekraïne zijn goed in kaart gebracht. Dit zijn enkele van de locaties van de huidige Russische gevechten met de NeoNazi’s van Oekraïne. Tijdens WO2 werd het grootste deel van de vooroorlogse Joodse bevolking van ongeveer 1,5 miljoen in Oekraïne “weggevaagd”.

Academische studies hebben een “massale deelname van Baltische staatsburgers aan de moord op Joden tijdens de Holocaust” aangetoond. Vele tienduizenden Joden werden vermoord in Letland, Litouwen en Estland, waarvan een groot deel door lokale handen. Er is heftig gereageerd op de onthulling van deze lelijke geschiedenis van fascistische collaboratie. Van Litouwen wordt bijvoorbeeld gezegd dat het zijn “lelijke geschiedenis van nazi-samenwerking” wil verbergen door Joodse partizanen te beschuldigen van oorlogsmisdaden.

In heel Europa werd op grote schaal deelgenomen aan de fascistische slachting. In Hongarije was nazileider Adolf Eichmann naar verluidt “afhankelijk van de medewerking van de Hongaarse autoriteiten” om meer dan 400.000 Hongaarse Joden naar de vernietigingskampen te deporteren.

Dit alles onderstreept het feit dat WO2, van de zijde van Europa en Noord-Amerika, niet fundamenteel een strijd tegen fascisme was, ook al vochten die staten tegen een fascistische ‘As’. De oorlog was meer een competitie tussen imperiale blokken, waarbij de coalitie onder leiding van Hitler vastbesloten was om de ‘leefruimte’ (lebensraum) in het oosten te koloniseren. De strijd van de patriotten in Oost-Europa en Rusland, evenals een groot deel van het westerse verzet, was zeker antifascistisch. De leiders van de westerse staten waren echter geen idealisten.

Na WO 2 probeerden de VS onmiddellijk voordeel te halen uit de wetenschap en technologie van de Nazi’s in hun daaropvolgende ‘koude oorlog’ tegen het opkomende socialistische blok. De geallieerde mogendheden sloegen antifascistische krachten in Griekenland neer en bezetten West-Duitsland militair. De Sovjet-Unie zorgde er op haar beurt voor dat ze de naaste buren domineerde die het diepst verankerd waren met haar fascistische vijanden: in het bijzonder de Baltische staten, Oekraïne en Oost-Duitsland.

De VS begon een project om in het geheim Nazi-wetenschappers te rekruteren voor hun oorlogsmachine. Het Noord-Amerikaanse gebruik van de Duitse raketspecialist Werner Von Braun wordt vaak genoemd in verband met het vreedzame Apollo ruimteproject. Von Braun was echter een SS-officier die slavenarbeiders uit concentratiekampen had gehaald. Het Amerikaanse leger wilde hem vanwege zijn expertise op het gebied van raketbouw. In de geheime maar nu beruchte ‘Operatie Paperclip’ werden duizenden Nazi wetenschappers gerekruteerd en een veilig onderkomen gegeven in de VS, vanwege hun waarde voor de opbouw van het Amerikaanse leger. Het Pentagon was vooral geïnteresseerd in de ontwikkeling door de Nazi’s van een “heel arsenaal aan zenuwgassen” en in Hitlers werk aan “een wapen tegen de builenpest”.

Ondanks al hun latere klachten over andere staten die massavernietigingswapens bezaten, wilde het Amerikaanse leger elk type massavernietigingswapen tot zijn beschikking hebben. En ze waren bereid om ze te gebruiken tegen de burgerbevolking, zoals hun biologische en chemische aanvallen in Korea en in Vietnam lieten zien, en zoals de zinloze en gruwelijke nucleaire ‘demonstratie’-aanvallen op de Japanse burgersteden Hiroshima en Nagasaki aantoonden. Als meesters in de double speak en met een doctrine van ‘plausibele ontkenning’, verbergen functionarissen van de VS hun eigen wreedheden zoveel mogelijk.

Opkomend als de dominante macht na WO2 begon Washington, dat in de meeste andere landen van Amerika fascistische tactieken had gebruikt – invasies, staatsgrepen, vuile oorlogen – om in te grijpen, dezelfde methoden toe te passen op andere continenten. Zo leidde de verschrikkelijke oorlog in Korea tot een permanente Amerikaanse militaire bezetting in het zuiden van het schiereiland, werd de democratische regering van Iran omvergeworpen en vervangen door een dictatuur in 1953 en mislukte de volgende verschrikkelijke Amerikaanse ‘anticommunistische’ oorlog tegen de bevolking van Vietnam pas nadat miljoenen mensen waren afgeslacht.

In de 21e eeuw steunde Washington meerdere couppogingen tegen Venezuela, de grootste olieproducent van Amerika en historisch belangrijk voor het voeden van de Amerikaanse oorlogsmachine. In 2002 steunden de VS en Spanje coupplegers die de gekozen president Hugo Chavez ontvoerden, valselijk beweerden dat hij was afgetreden, de grondwet verscheurden, de gekozen Nationale Assemblee ontsloegen en het hoofd van de Kamer van Koophandel Pedro Carmona aankondigden als president. Carmona hield het slechts twee dagen vol, maar er volgden daarna meerdere couppogingen. Dit was puur fascisme. Venezuela besloot dat een sterke staat, met een grote burgermilitie, noodzakelijk was om zichzelf te verdedigen tegen het meedogenloze, door de VS gesteunde fascisme.

Tegelijkertijd lanceerde Washington, uit angst voor het verlies van zijn dominante rol in de wereld, meerdere oorlogen in het Midden-Oosten, in vergeefse pogingen om de groeiende invloed van Iran, post-Sovjet Rusland en China in te dammen. De oorlogen tegen Palestina, Afghanistan, Irak, Libanon, Libië, Syrië en Jemen zijn niet het onderwerp van dit artikel. We moeten echter wel letten op het gebruik door de VS-NAVO van massale proxylegers, in de stijl van Al Qaeda en ISIS, doordrenkt met sektarische Saoedische ideologie, in de hele West-Aziatische regio en ook in Afrika, in de vorm van ‘Boko Haram’.

In de vergeldingsoorlog van 2022 van Rusland tegen Oekraïne – uitgelokt door een oorlog na 2014 tegen de Russisch sprekende bevolking van Oost-Oekraïne en door een militaire opbouw van de NAVO, bedoeld om Rusland te destabiliseren en te verzwakken – zien we een combinatie van de fascistische methode van de VS en de oudere Europese koloniale mentaliteit. De VS houden vast aan hun double speak (dubbele tong) over ‘vrijheid’, terwijl de Europeanen het hebben over lagere menselijke klassen. In Oekraïne beschrijven ultranationalisten zoals Azov en Right Sektor zichzelf als nazi’s die Russen, Joden en Polen willen vermoorden. De NAVO en haar ingebedde media proberen deze lelijke realiteit te verbergen.

De Duitse en EU-ambtenaar Florence Gaub gebruikt bijvoorbeeld racistische retoriek om Russische mensen te ontmenselijken: “Ook al zien Russen er Europees uit, ze zijn geen Europeanen, in culturele zin. Ze denken anders over geweld of dood. Ze hebben geen concept van een liberaal, postmodern leven, een concept van leven dat elk individu kan kiezen. In plaats daarvan kan het leven simpelweg vroegtijdig eindigen met de dood.” Critici noemden dit een typisch Duitse terugkeer naar het Nazi-concept van ‘untermenschen’ of inferieure rassen.

Het fascisme van de 21e eeuw is ontstaan in nieuwe omstandigheden, maar heeft de belangrijkste elementen van het 20e eeuwse project in zich: een imperiaal, zwaar gemilitariseerd, diep antidemocratisch en racistisch-koloniaal regime ingebed in een particuliere, kapitalistische oligarchie. Het brengt ondergeschikte fascismen voort, die net zo giftig zijn als hun moeder: een wereldwijd imperiaal project dat de belangrijkste vijand blijft van alle democratische volkeren.


Gerelateerd (berichten in dit archief):