Colombia |
2020-12-30
Bron: Alan Macleod  
Mintpressnews,  30 december 2020 ~~~

Het is het feestelijke seizoen in Colombia, maar niet iedereen viert het. Zondag bracht het nieuws van de negentigste moordpartij van het jaar. Vijf mensen werden dood aangetroffen in het departement Bolívar in het noorden van het land, waaronder de voormalige linkse guerrilla Rosa Amalia Mendoza en haar zuigeling. Ondertussen, slechts enkele uren eerder in het zuidwesten van Cauca, werd het bruut gemartelde lichaam van de 55-jarige Manuel Alonso Villegas gevonden op een berm in de buurt van zijn geboortestad Miranda.

Zowel Mendoza als Villegas waren tot 2016 lid geweest van de linkse guerrillagroep de FARC, toen zij en vele anderen overeenkwamen hun wapens permanent neer te leggen in een historische vredesovereenkomst die beloofde een einde te maken aan de decennialange burgeroorlog van het land. Mendoza, 25 jaar oud, was naar verluidt betrokken geraakt bij het lokale activisme, door de oprichting van de South Bolívar Agricultural and Environmental Housing Association. Ondertussen had Villegas zich toegelegd op handwerk, het maken van aangepaste shirts en andere zaken. Hij was ook actief in een aantal ontwikkelings-projecten voor de landbouw van de lokale gemeenschap.

Zijn lichaam werd slechts 200 meter van de poort van de collectieve boerderij van zijn gemeenschap gevonden, iets wat de lokale bevolking als een doordachte”boodschap” ervaart. “De gemeenschap is echt bang,” zei een plaatselijke bewoner, in een gesprek met MintPress. Dit was niet de eerste keer dat de stad zo’n terreur had ervaren. Vorig jaar waren er ook twee broers vermoord. Hun moeder stierf aan een hartaanval op hun begrafenis.

James Jordan, nationaal coördinator van de Alliance for Global Justice en een vriend van Villegas’, sprak met MintPress over het incident. “Manuel was een meester houtbewerker en had een kamer vol met spullen die hij verkocht, van standaardjes om je mobieltje op te zetten tot hele mooie bedden en schommelstoelen en kasten,” zei hij.

Men stuit op het nieuws van al deze moorden en wreedheden en moordpartijen door de strijdkrachten, paramilitairen en andere gewapende groeperingen. Maar als je een gemeenschap leert kennen en ziet hoe graag ze zich inzetten voor de vrede, hoe enthousiast ze hun geweren voor ploegen en naaimachines en houtbewerkingsgereedschap hebben overhandigd, als je met deze mensen op bezoek gaat waar ze wonen, samen eten, dansen, voetballen, wordt de verdorvenheid en de wreedheid van de vijanden van de vrede visceraal. Ik kan nog steeds het gezicht van Manuel zien en het is gewoon niet acceptabel om te bedenken hoe zijn leven en dromen zo bruut zijn gedoofd. We moeten niet alleen eisen dat zijn moordenaars worden opgepakt en gestraft, maar als we gerechtigheid zouden zien, moeten we Manuel’s dromen en hoop en de geest van de vrede de onze maken”.

Een geheime campagne van gerichte moorden.

Het vredesakkoord van 2016 betekende de ontbinding van de FARC, de beëindiging van de gewapende strijd en het begin van de verkiezingspolitiek onder de naam van de Common Alternative Revolutionary Force. De toenmalige president Juan Manuel Santos ontving de Nobelprijs voor de vrede als tussenpersoon voor de overeenkomst.

Het geweld is echter maar in één richting gestopt, aangezien slechts een klein aantal van de door de regering aangewezen extreemrechtse paramilitairen is ontwapend. Villegas en Mendoza zijn de 248e en 249e ondertekenaars van het akkoord van 2016 die tot nu toe zijn vermoord, wat wijst op een geheime campagne van gerichte moordaanslagen. De Common Alternative Revolutionary Force veroordeelde het geweld en klaagde dat Colombia “geen garanties geeft aan degenen die op de vrede hebben gewed”.

Relatives and friends slain Astrid Conde, a former rebel of Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC), arrive to the cemetery for her funeral in Bogota, Colombia, Sunday, March 8, 2020. Deaths of former guerrillas who surrendered their arms to end Latin America’s longest-running conflict peaked in 2019. (AP Photo/Ivan Valencia)

Familieleden van Astrid Conde, een voormalige FARC-rebel, op haar begrafenis in Bogota nadat ze was neergeschoten in de buurt van haar huis, 8 maart 2020. Ivan Valenciaa.

De regering heeft de drugshandel halfslachtig voorgesteld als verklaring voor veel van de slachtpartijen, maar weinigen lijken overtuigd. “Als drugshandel een bepalende factor zou zijn bij moorden, zou men verwachten dat dit fenomeen zich vooral in de coca-verbouwende gemeenten zou voordoen. De feiten wijzen echter op het tegenovergestelde”, aldus Giovanni Álvarez, directeur van de Colombiaanse opsporings- en beschuldigingseenheid.

Terwijl het aantal moorden in Colombia dit jaar is gedaald, zijn de moordpartijen daarentegen sterk toegenomen, zoals in 2020. In totaal zijn er dit jaar volgens de lokale mensenrechtengroep Indepaz nu 375 mensen vermoord tijdens moordpartijen. “Elk bloedbad is een boodschap”, vertelde Manuel Rozental, een arts en oud-activist die in Cauca woont, niet ver van het huis van Villegas, eerder dit jaar aan MintPress. “De slachtpartijen zijn methodisch, systematisch. Het is een werk dat volgens plan gedaan wordt.”

Eerder deze maand riep de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, Michelle Bachelet, de regering op om “sterkere en veel effectievere maatregelen te nemen om de bevolking te beschermen” tegen “ontstellend en doordringend geweld.” “Het is de plicht van de staat om in het hele land aanwezig te zijn en een heel scala aan uitgebreide overheidsbeleid te voeren, niet alleen om degenen die verantwoordelijk zijn voor het geweld aan te pakken, maar ook om basisdiensten te verlenen en de fundamentele rechten van de bevolking te beschermen”, voegde ze eraan toe.

Weinigen lijken echter een radicaal ander 2021 te verwachten. Colombia is lange tijd de gevaarlijkste plaats ter wereld geweest om een activist te zijn. Sinds 1989 zijn volgens de mensenrechtengroep Justice For Colombia meer dan 3000 vakbondsleden vermoord, meer dan in de rest van de wereld samen. “Bij bijna 100% van deze moorden handelen de daders straffeloos,” zei Jordan. Vanmiddag was Norbey Antonio Rivera uit Cauca de volgende sociale leider die vermoord moest worden.

“Geweld aangewakkerd door het Amerikaanse beleid”

De huidige president Ivan Duque is een sterke conservatief en een beschermer van de voormalige leider van het land, Álvaro Uribe, een figuur die het grootste deel van de eenentwintigste eeuw de Colombiaanse politiek heeft gedomineerd. Zowel Duque als Uribe hebben zich bitter verzet tegen het vredesakkoord van 2016 en het publiek verzocht dit akkoord niet te steunen. Sinds zijn aantreden in 2018 heeft Duque geprobeerd delen van het akkoord terug te draaien.

Uribe heeft een zeer nauwe relatie met zowel de extreemrechtse paramilitaire groeperingen als met de georganiseerde drugskartels. Terwijl de president van 2002 tot 2010 toezicht hield op een jarenlange golf van moorden op boeren, vakbonden en inheemse leiders, die resulteerden in meer dan 10.000 doden. Het “False Positives Scandal”, van staatgecontroleerde troepen die iedereen die ze wilden vermoorden en daatna hun slachtoffers aanmerken als leden van de FARC, waardoor ze hun eigen naam zouden zuiveren en nog meer veiligheidsuitgaven rechtvaardigen. Hierdoor kon Uribe zijn heerschappij aan het land opleggen, waardoor tegenstanders tot zwijgen werden geïntimideerd. Zijn eigen politieke campagnes werden op hun beurt gefinancierd met geld dat rechtstreeks afkomstig was van het beruchte drugskartel Medellin.

President George W. Bush presents the Presidential Medal of Freedom to Colombian President Alvaro Uribe, Tuesday, Jan. 13, 2009, during a ceremony in the East Room of the White House in Washington. (AP Photo/Gerald Herbert)

President George W. Bush presenteert de Presidentiële Medaille van de Vrijheid aan de Colombiaanse president Alvaro Uribe, dinsdag 13 januari 2009, tijdens een ceremonie in de East Room van het Witte Huis in Washington.

Paramilitaire groepen hebben tot op de dag van vandaag nog steeds grote invloed in het land. De door de COVID veroorzaakte lockdown heeft het voor de doodseskaders die het land nog steeds terroriseren nog makkelijker gemaakt om vrijuit te opereren, precies te weten waar hun doelwitten zullen zijn en weinig georganiseerd verzet te ontmoeten. Meer dan 1,6 miljoen Colombianen zijn positief getest op het coronavirus, met tot nu toe 42.620 gerapporteerde sterfgevallen – een soortgelijk percentage per hoofd van de bevolking als in de Verenigde Staten.

Wie heeft er schuld aan dit geweld, en kan het ooit eindigen? Jordan was er duidelijk over, dat terwijl de Colombianen met bloed betalen, dit geen zuiver interne aangelegenheid is en dat de bron van het geweld dichter bij huis ligt.

Ik moet pijnlijk genoeg herhalen wat zovelen al eerder hebben gezegd, namelijk dat het politieke geweld in Colombia wordt aangewakkerd door het beleid van de Amerikaanse regering. De Verenigde Staten blijven wapens en leiding geven aan de Colombiaanse strijdkrachten, de politie en de gevangenissen, en ze hebben de leiders van particuliere doodseskaders maar al te vaak rechtstreeks aangemoedigd en zelfs gefinancierd. De regering van Trump heeft ook een grootschalige campagne gevoerd om de vredesakkoorden van Colombia te ondermijnen. We moeten onze tijd niet verspillen met de hoop dat het Bidense beleid de koers zou kunnen omkeren, we moeten het eisen,” zei hij tegen MintPress.

Topfoto: Ex-strijders van de ontbonden FARC en sociale activisten marcheren om te eisen dat de regering hun recht op leven en de naleving van het vredesakkoord van 2016 garandeert, in Bogota, Colombia, 1 november 2020. Fernando Vergara | AP

Alan MacLeod is een Stafschrijver voor MintPress News. Na zijn doctoraat in 2017 publiceerde hij twee boeken: B’ad News From Venezuela: Twenty Years of Fake News and Misreporting’ en ‘Propaganda in the Information Age: Still Manufacturing Consent’. Hij heeft ook bijgedragen aan Fairness and Accuracy in Reporting (FAIR), The Guardian, Salon, The Grayzone, Jacobin Magazine, Common Dreams, the American Herald Tribune en The Canary.