Bron: Leonardo Flores, op theGrayzone.com, 8 januari 2020 ~~~
De bedriegelijke film-scene van Juan Guaido die probeert in te breken in de Nationale Assemblee van Venezuela terwijl de leden hem wegstemden, was slechts het laatste hoofdstuk in een absurd mislukte poging tot staatsgreep en brengt het beleid van Trump op een doodlopend spoor.
Vuist- en schreeuwgevechten braken uit op de Nationale Vergadering van Venezuela op 5 januari, toen de wetgevende instantie haar leider moest kiezen. Maar het strijdgewoel was niet zoals de gevestigde Amerikaanse media het hebben afgeschilderd.
De gevechten waren niet tussen de Chavista’s die de Bolivariaanse revolutie steunen en president Nicolás Maduro aan de ene kant en oppositieleden aan de andere kant, maar eerder tussen concurrerende leden van de oppositie zelf.
De oppositie implodeerde omdat Juan Guaidó, de voormalige president van de Nationale Vergadering en zelfverklaarde ‘interim-president’ van het land, zijn campagne verloor om herkozen te worden als hoofd van de wetgevende macht.
De Venezolaanse oppositie verkeert in een rampzalige positie, zoals het altijd sinds de eerste verkiezing van voormalig president Hugo Chávez in 1998. Het is een losse en steeds veranderende coalitie van een tiental politieke partijen, met verschillende ideologieën, strategieën en kiesdistricten.
Uiterst rechts, bestaat voornamelijk uit de partijen Voluntad Popular- en Primero Justicia, met mensen die de afgelopen 20 jaar financiële en logistieke steun van de Verenigde Staten hebben ontvangen.
In de staatsgreep van 2002 tegen toenmalige president Chávez, nam extreemrechts de macht kort over en sloot de meer gematigde oppositie uit van machtsposities. De gematigden hebben de verkeerde les geleerd: in plaats van het door de VS gesteunde rechts uit te dagen, boog het zich voor hen, toegevend aan hun plannen voor regime-verandering en ondemocratische manoeuvres.
Maar een belangrijke splitsing tussen de gematigden en de extremisten vond plaats tijdens de presidentsverkiezingen in mei 2018. De gematigden negeerden de oproepen van extreemrechts voor een boycot en wonnen 3 miljoen stemmen bij de presidentsverkiezingen, uit ongeveer 15 miljoen mensen stemgerechtigde kiezers ( met ongeveer 20 miljoen in aanmerking komende kiezers).
In september 2019 kwamen deze gematigde oppositiefiguren met de Maduro-regering samen en bereikten ze een brede overeenkomst met een gezamelijke afwijzing van Amerikaanse sancties en de benoeming van nieuwe leden van de Nationale Kiesraad.
Tezamen vertegenwoordigen de gematigden en Chavista’s nu meer dan 9 miljoen stemmen, goed voor een volle 60 procent van de potentiele kiezers en 45 procent van de in aanmerking komende kiezers. Deze dialoog tussen twee belangrijke sectoren van de verkiezingspolitiek van Venezuela kan verklaren waarom september, oktober en november in Venezuela het afgelopen jaar zonder meer de meest stabiele drie maanden waren. Deze had invloed op de gebeurtenissen rondom de verkiezing van een nieuwe voorzitter van de Nationale Assemblee, op 5 januari in Caracas.
Een slecht verdeelde oppositie geeft Guaido de laars
Juan Guaidó, van de extreem-rechtse Voluntad Popular-partij, is sinds januari 2019 hoofd van de Nationale Assemblee. Het is deze positie die hij i.s.m. (ofwel in opdracht van) de Verenigde Staten gebruikte om zichzelf ‘president’ van het land te verklaren. Maar op 5 januari j.l. stond hij voor een moeilijke herverkiezing.
Toen beide kanten ongefundeerde beweringen over hun invloed uitten, werd al vroeg op de dag duidelijk dat de gematigde oppositie de krachten zou bundelen met Chavismo om Guaidó te vervangen.
Met 150 van 165 leden aanwezig, koos de Nationale Vergadering Luis Parra als haar nieuwe president. Parra, van de rechtse oppositiepartij Primero Justicia, werd gekozen met 81 stemmen. Franklin Duarte van de conservatieve christelijke partij COPEI (een van de twee belangrijkste politieke partijen van Venezuela vóór de revolutie) werd verkozen tot vice-president van de assemblee.
José Gregorio Goyo Noriega, van de Voluntad Popular-partij van Guaidó, werd verkozen tot tweede vice-president van de Nationale Vergadering. En Negal Morales van de neoliberale Acción Democrática (de andere belangrijke partij vóór de revolutie) werd gekozen tot secretaris van de wetgevende instantie.
Alle vier deze partijen zijn standvastig in de oppositie, en beweren dat president Maduro op een of andere manier de wetgevende macht heeft overgenomen.
Minstens 30 gematigde oppositieleden sloten zich aan bij Chavistas om twee mensen van extreemrechtse partijen tot de hoogste posten in de Nationale Assemblee te kiezen. Venezuela is een ingewikkeld land, met zijn eigen logica die de zin tart, net als zijn economie. Deze manoeuvre van de Chavisten en de gematigden is de volgende stap in de richting van het doorbreken van een politieke impasse die het land sinds 2016 heeft verlamd.
Primero Justicia is het beste voorbeeld van de scheuring in de oppositie, omdat het waarschijnlijk de meest verdeelde politieke partij in het land is. Met name Parra, die heeft deelgenomen aan de dialoog met de overheid. In een persconferentie nadat hij was beëdigd, zei hij: “wij [de oppositie] zijn niet langer verslaafd aan confrontatie, onze eerste en grote uitdaging is om de confrontatie te beëindigen … we gaan een route van de-polarisatie van het land en de wetgevende macht beginnen.”
Deze partij bevat ook de notoir onverzettelijke Julio Borges, die de Venezolaanse migratie vergeleek als de pest (bijdragend aan een ramp voor de regio, en in sommige gevallen, door de staat gesponsorde, anti-Venezolaanse vreemdelingenhaat). Borges heeft ook opgeroepen tot de Amerikaanse militaire optie om Maduro te verwijderen.
De divisies van Primero Justicia weerspiegelen de divisies die de oppositie als geheel verdelen: een vleugel die coëxistentie wil versus een andere die totale verovering opeist.
De laatste aflevering van een surrealistische realityshow?
Toen duidelijk werd dat hij op het punt stond zijn herverkiezing te verliezen, voerde de zwendelaar Guaidó de nieuwste aflevering van zijn parallellewerkelijkheid-show op. Hij overtuigde enkele van ‘s werelds meest schaamteloze journalisten, dat hem fysiek de toegang tot de Nationale Assemblee werd ontzegd door veiligheidstroepen. Het videobewijs laat echter iets anders zien.
In feite weigerde Guaidó het pand te betreden indien hij 11 voormalige leden van de Nationale Vergadering niet mocht binnenbrengen. Deze 11 variëren van leden die door het Venezolaanse Hooggerechtshof niet in aanmerking kwamen om in de wetgevende macht te dienen vanwege een vermeend stemaankoopsysteem bij hun verkiezingen, tot leden die hun parlementaire immuniteit is ontnomen omdat ze hadden deelgenomen aan de poging tot opstand van 30 april 2019 – de aktie waarin de Guaidó-fractie moedig een autobaanafrit overnam.
De focus op de 11 voormalige wetgevers die niet mochten toetreden, leidt de aandacht weg van de bijna 100 oppositiewetgevers die wel binnen waren en aanwezig voor de stemming.
Na het verliezen ging het spektakel van Guaidó verder. Hij besloot een parallel congres op te zetten dat bij zijn parallelle presidentschap zou passen – vermoedelijk met de te verwachte zegen van het parallelle hooggerechtshof. (Vergeet niet, dat deze ‘rechtbank’ vanuit Miami opereert en dezelfde interne ineenstorting ervaart als de rest van de oppositie.)
De mediastrijd – de desinformatiecampagne en de tegencampagne – is nu in volle gang. Volgens Parra was er een quorum en was er een stemming, waardoor zijn opkomst tegen het hoofd van de Nationale Vergadering volkomen legitiem was. De Guaidó-fractie beweert echter dat er geen van beide heeft plaatsgevonden.
Uren nadat Parra beedigd werd, werd het parallelle parlement van Guaidó beëdigd ten kantore van een oppositiekrant. Hij beweert herkozen te zijn in het congres met 100 stemmen.
De verwarring rond wie wel en geen lid is van de Nationale Assemblee, evenals technische kwesties met betrekking tot alternatieve wetgevers, zal voldoende zijn om de meeste Democraten in het Congres, en sommige van hen die zich kandidaat stellen voor de presidentiële nominatie, te overtuigen, dat ze de zaak Guaidó en het beleid van de Trump-regering in Venezuela niet zullen bestrijden.
De mate van volledige steun voor dit beleid in de VS lijkt absurdistisch, als het niet zo dodelijk zou zijn..
Guaido’s schandalen barsten los terwijl Venezuela langzaam herstelt
Ondanks de pijn veroorzaakt door het Amerikaanse beleid van hybride oorlog, is Venezuela tegen alle verwachtingen in begonnen zich economisch te herstellen.
De olieproductie is gestegen; olie-inkomsten zijn gestegen; een tarief voor goederen uit de Verenigde Staten werd opgeheven (het land wordt overspoeld met producten zoals Nutella die tot zes maanden geleden nog zeldzame schatten waren); en de digitale valuta van Venezuela, de Petro, werd met succes aan het publiek geintroduceerd.
Bovendien is het sociale vangnet versterkt door het CLAP-voedseldistributie-programma van de overheid, dat nu elke maand 7 miljoen gezinnen bereikt.
De Great Housing Mission is een ander succesverhaal, met als mijlpaal de bouw van het 3 miljoenste huis voor arme en arbeidersklasse Venezolanen. Met behulp van een schatting van vier personen per huishouden, wat laag is voor veel Venezolanen, betekent dit dat ten minste 12 miljoen mensen op een bevolking van 30 miljoen in zeer goedkope, kwalitatief goede woningen wonen.
Eenvoudige wiskunde laat zien dat bijna twee keer zoveel Venezolanen in door de overheid gebouwde huizen wonen dan degenen die op Chavismo stemmen. Dit is een enorm deel van de bevolking, die rechtstreeks voordeel had van overheidsprogramma’s, die president Maduro niet uitsluitend de schuld geeft van de moeilijkheden, en die onvermeld blijft in de extremistische standpunten.
Zonder deze stemmen kan de oppositie geen verkiezingen winnen tenzij de verkiezingen gesaboteerd worden. Dit zijn de kiezers waar de gematigde oppositie op rekent, en het is niet ondenkbaar dat de gematigden een meerderheid zullen vormen binnen de oppositie wanneer de parlementsverkiezingen in 2020 worden gehouden.
De ster van Guaidó is vervaagd, en hoewel niemand het destijds wist, was dat al het geval op 23 februari 2019, toen hij met geweld humanitaire hulp probeerde te leveren vanuit Colombia via de Venezolaanse grens.
In de afgelopen maanden heeft het publiek ook geleerd hoe Guaidó Colombia is binnengekomen met de hulp van Los Rastrojos, een gevaarlijk paramilitair drugskartel.
Tijdens de poging tot een staatsgreep op 23 februari verbrandden de aanhangers van Guaidó hun eigen hulpvrachtwagens (een feit dat de New York Times pas weken na het feit toegaf, lang nadat Max Blumenthal van The Grayzone het onthuld had).
Verdere rapportages onthulden dat de financiering van humanitaire hulp aan de door de VS gesteunde oppositie verduisterd was door de ‘aangestelden’ van Guaidó in Colombia.
Het schandaal over de diefstal van humanitaire hulp ontplofte eind 2019 in Venezuela, waardoor de oppositie verder versplinterde. Het was het perfecte excuus om Juan Guaidó kwijt te raken na een reeks ellendige mislukkingen en zijn duidelijke voorkeur voor ondemocratische methoden.
Er was de mislukte opstand van 30 april; er waren verschillende samenzweringen gericht op destabilisatie, die door de veiligheidsdiensten van de regering vereideld werden; en er was de laatste wanhoopdaad van 2019: een aanval op militaire bases in Zuid-Venezuela, die gecoördineerd werd met de extreem-rechtse Braziliaanse president Jair Bolsonaro, volgens onderzoek van het belangrijke dagblad O Globo.
Guaidó begon het jaar 2019 met het opzetten van een parallel maar machteloos voorzitterschap. Hij begon 2020 met het opzetten van een parallel congres. Het is onwaarschijnlijk dat dit lichaam iets anders kan doen dan zich van zijn eigen basis vervreemden.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gebruikt echter voorspelbaar dezelfde taal als Guaidó en bood zijn parallelle parlement onmiddellijk erkenning.
Het beleid van Trump in Venezuela loopt dood
Trump en het Witte Huis moeten nog reageren – ze hebben het blijkbaar te druk om het conflict met Iran te escaleren. Vice-president Pence feliciteerde Guaidó evenwel met ‘zijn herverkiezing als interim-president’. Maar dit was helemaal niet wat er gebeurde, zelfs niet in het parallelle congres.
Het is onduidelijk of het StateDepartment en de President op dezelfde lijn staan met betrekking tot Venezuela. De frustratie van Trump met het beleid neemt toe, omdat hij ervan verzekerd was dat het verwijderen van Maduro een gemakkelijke overwinning zou zijn. Dat zou kunnen helpen verklaren waarom Erik Prince, bekend van Blackwater en bekend bondgenoot van Trump, achterkamertjes-overleg voerde met vice-president Delcy Rodríguez.
Prince – die eerder in 2019 een plan had opgesteld om een huurlingenleger in te zetten om Maduro omver te werpen – was volgens Bloomberg in Venezuela om te onderhandelen over de vrijlating van een groep Venezolaans-Amerikanen die in de gevangenis zaten in afwachting van een corruptieproces. Een meer plausibele verklaring geeft de eer aan de nieuwe president van Argentinië, Alberto Fernández, voor hun gedeeltelijke vrijlating.
De Prince-bijeenkomst vond waarschijnlijk plaats met de kennis van Trump en had een mogelijke relatie met houders van Venezolaanse obligaties en internationale financiering. Deze obligatiehouders, die voorafgaand aan de sancties van de Trump-regering routinematig op tijd door de Maduro-regering werden betaald, zijn boos dat ze nu niet kunnen innen – en dat hun beste kans om te incasseren, door winst van de staat raffinaderij Citgo, in Venezuela zou kunnen worden gedwarsboomd door de Guaidó-factie.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken bagatelliseerde het bezoek van Prince en reageerde matig, met niet met naam vermelde ambtenaren die Prince beschuldigden van het overtreden van Amerikaanse sancties.
Dit wijst op sterke meningsverschillen over het Amerikaanse beleid ten aanzien van Venezuela en conflicten tussen verschillende belangengroepen, waarvan er één mogelijk onderhandelen wil tussen de twee regeringen. Het vooruitzicht op onderhandelingen verbeterde met het ontslag van John Bolton in september en met de schijnbare afstand tussen het Witte Huis en het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Maar dit alles wordt gecompliceerd door het feit dat Trump goed peilt in Florida, en elke wijziging in het beleid van Venezuela, de hardliners van de rechts-Venezolaanse en Cubaanse regeringswisselingslobby’s die de macht hebben in de staat boos zou maken.
En doordat Trump zijn maximumpressure-beleid op Iran verhoogde en de regio dichter bij oorlog brengt dan ooit sinds 2003, heeft hij de olieprijzen op de wereldmarkt verhoogd, dat hem thuis een politieke prijs zal kunnen kosten
Dit opent de mogelijkheid, dat het Witte Huis mogelijk een dialoog aangaat in Venezuela en sancties opheft om zijn olieproductie te stimuleren en de schok te verzachten die zal worden veroorzaakt door een escalatie van het conflict tussen VS en Iran.
Het beste scenario voor Venezuela houdt in dat de sancties worden opgeheven. Maar een andere uitkomst lijkt waarschijnlijker: business as usual tot na de Amerikaanse presidentsverkiezingen, op welk moment de parallellewerkelijkheid-show van Juan Guaidó eindelijk ten einde kan komen.
Leonardo Flores is een expert op Latin American beleid enveteraan met CODEPINK.