VK |
30 mei 2023
Bron: Jonathan Cook Declassifieduk.org 24 mei 2023 ~~~~

Van het lobbyen voor gevechtsvliegtuigen tot het leveren van verarmd uranium, het VK zorgt ervoor dat escalatie de enige weg vooruit is.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky maakte vorige week een onverwachte reis naar Groot-Brittannië tijdens een rondreis langs Europese hoofdsteden, waarbij hij pleitte voor krachtigere wapens met een groter bereik om te gebruiken in zijn oorlog tegen Rusland.

Wat opnieuw moeilijk te negeren was, was de mate waarin het Verenigd Koninkrijk een buitensporige rol speelt in Oekraïne.

Vorig jaar, kort na het begin van de oorlog, haastte de toenmalige premier Boris Johnson zich naar Kiev – vermoedelijk in opdracht van Washington – om Zelensky af te houden van prille vredesbesprekingen met Moskou.

Rond dezelfde tijd maakte de regering Biden duidelijk dat zij voorstander was van een escalatie van de gevechten, en niet van een beëindiging ervan, als een kans om Rusland, een geostrategische rivaal samen met China, te “verzwakken”.

Sindsdien heeft het VK het voortouw genomen bij de Europese inspanningen om het conflict te verscherpen, door te helpen lobbyen voor de levering van wapens, training en militaire inlichtingen aan de Oekraïense strijdkrachten.

Britse tanks en duizenden tankgranaten – waaronder, controversieel, enkele gemaakt van verarmd uranium – worden verscheept. Vorige week heeft het VK honderden langeafstandsdrones aan de inventaris toegevoegd.

En een niet nader omschreven aantal Storm Shadow-kruisraketten van 2 miljoen pond per stuk, met een bereik van bijna 300 km, is begonnen aan te komen. Vorige week zei Ben Wallace, de Britse minister van Defensie, dat de raketten al in gebruik waren en dat alleen Kiev over de doelen besliste.

Storm Shadow stelt het Oekraïense leger in staat diep in de door Rusland omsingelde delen van Oekraïne toe te slaan – en mogelijk ook op Russische steden.

Uit een recent lek bleek dat het Pentagon via elektronische afluisterapparatuur had vernomen dat Zelensky graag langereafstandsraketten wilde, zodat zijn troepen “in staat zouden zijn Russische troepen in Rusland te bereiken”.

Groot-Brittannië betuigt nu weinig meer dan lippendienst aan de bewering van het Westen dat zijn rol er alleen in bestaat Oekraïne te helpen zich tegen Russische agressie te verdedigen. De levering van steeds offensievere wapens heeft Oekraïne veranderd in wat neerkomt op een slagveld bij proxy waarop de Koude Oorlog kan worden herleefd.

oorlog kan herleven.

Tijdens het bezoek van Zelensky aan het Verenigd Koninkrijk vorige week trad Johnsons opvolger, Rishi Sunak, effectief op als wapenmakelaar voor Oekraïne, door zich samen met Nederland aan te sluiten bij wat groots een “internationale coalitie” werd genoemd om de regering-Biden en andere Europese staten onder druk te zetten om Kiev F-16 gevechtsvliegtuigen te leveren.

Washington leek niet veel aansporing nodig te hebben. Drie dagen later gooide Biden het roer drastisch om tijdens een G7-top in Japan. Hij gaf de Amerikaanse bondgenoten het groene licht om Oekraïne niet alleen F-16’s van Amerikaanse makelij te leveren, maar ook soortgelijke gevechtsvliegtuigen van de vierde generatie, waaronder de Britse Eurofighter Typhoon en de Franse Mirage 2000.

Ambtenaren van de regering verrasten de Europese leiders door te suggereren dat de VS rechtstreeks betrokken zouden zijn bij de opleiding van piloten buiten Oekraïne.

Na een sterk geënsceneerd “verrassingsbezoek” van Zelensky aan de top in het weekend, zei Biden dat hij de ” geruststelling” had gekregen dat de jets geen Russisch grondgebied zouden aanvallen.

Britse functionarissen verklaarden ondertussen dat het Verenigd Koninkrijk binnen enkele weken zou beginnen met de opleiding van Oekraïense piloten.

‘Rightful place is in Nato’.

Dawningstreet nr.10 heeft duidelijk gemaakt dat het doel van Sunak is om “een nieuwe Oekraïense luchtmacht met F-16 straaljagers van Nato-standaard” op te bouwen en dat de premier gelooft dat “Oekraïne’s rechtmatige plaats in de NAVO is”.

Deze verklaringen lijken opnieuw bedoeld om elke mogelijke weg naar vrede te blokkeren. President Vladimir Poetin heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen de toenemende, heimelijke betrokkenheid van de NAVO bij buurland Oekraïne, voordat Rusland 15 maanden geleden een invasie uitvoerde.

“De premier gelooft dat “Oekraïne’s rechtmatige plaats in de NAVO is”.

Het is moeilijk voor te stellen dat het VK van het script afwijkt. Het is waarschijnlijker dat de regering Biden Groot-Brittannië gebruikt om het Westerse publiek te kalmeren nu de NAVO steeds meer betrokken raakt bij de militaire activiteiten van Ruslands buurland.

Oekraïne wordt geleidelijk omgevormd tot een vooruitgeschoven NAVO-basis waardoor Moskou werd aangezet tot een invasie.

Tegelijkertijd lijkt Groot-Brittannië de oorlog in Oekraïne uit te buiten als een showcase voor zijn wapens. Na de VS is Groot-Brittannië de grootste leverancier van militair materieel aan Oekraïne.

Deze week werd bekend dat de Britse wapenexport een recordbedrag van 8,5 miljard pond heeft bereikt, meer dan het dubbele van vorig jaar. De laatste keer dat Groot-Brittannië zo succesvol was in het verkopen van wapens was in 2015, op het hoogtepunt van de Syrische oorlog.

Risico voor de gezondheid

Europa’s wapenleveranties zijn, zo wordt ons verteld, de voorwaarde voor Oekraïne om een langverwacht tegenoffensief op te zetten om het grondgebied dat Rusland in het oosten en zuiden van Oekraïne heeft ingenomen, terug te veroveren.

Josep Borrell, de hoogste diplomaat van de Europese Unie, sloot deze maand in Florence vredesbesprekingen uit. Oekraïne heeft massale wapenleveranties nodig omdat “Oekraïne anders binnen enkele dagen zal vallen”, zei hij.

Borrells waarschuwing wees niet alleen op de precaire situatie van Oekraïne, maar impliceerde ook dat zijn leiders uit wanhoop bereid zouden kunnen zijn om steeds riskantere gevechtsscenario’s goed te keuren.

En dankzij de Britse inmenging kan de zware tol aan slachtoffers tijdens de oorlog – onder de Oekraïense bevolking en de Russische soldaten, en mogelijk ook binnen de Russische grenzen – niet alleen de komende maanden, maar decennia lang worden gevoeld.

In maart kwam Declassified met het verhaal dat sommige van de duizenden tankgranaten die Groot-Brittannië aan Kiev levert, gemaakt zijn van verarmd uranium (DU), een radioactief zwaar metaal dat wordt geproduceerd als afval van kerncentrales.

De oppositiepartij Labour van Keir Starmer heeft gezegd dat zij de levering van deze pantserdoorborende granaten aan Oekraïne door de Britse regering “volledig steunt”, ondanks het langetermijnrisico dat zij vormen voor degenen die worden blootgesteld aan de chemisch giftige verontreiniging die wordt achtergelaten.

DU granaten fragmenteren en verbranden wanneer ze een doelwit raken. Een analist, Doug Weir, van het Conflict and Environment Observatory, vertelde aan Declassified dat de munitie “chemisch giftige en radioactieve DU-deeltjes [microscopische deeltjes] produceert die een inhalatierisico voor mensen vormen”.

Niettemin houden de Britse ministers vol dat de bedreiging voor de menselijke gezondheid laag is – en het risico waard gezien de militaire winst bij het helpen van Oekraïne om Russische tanks te vernietigen.

Sterfgevallen door kanker

Zoals Declassified heeft aangetoond, worden deze geruststellingen echter ondermijnd door een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal na het gebruik van dergelijke granaten door de VS in het voormalige Joegoslavië in de jaren ’90 en door Groot-Brittannië en de VS in Irak tien jaar later.

Italiaanse rechtbanken hebben schadeclaims tegen het leger van het land toegewezen in meer dan 300 gevallen waarin Italianen die bij de politie of als soldaat in Bosnië en Kosovo hebben gediend, aan kanker zijn overleden nadat zij aan DU waren blootgesteld.

Vele duizenden andere Italiaanse voormalige militairen zouden kanker hebben ontwikkeld.

In 2001 bagatelliseerde de regering van Tony Blair de rol van DU in de Italiaanse sterfgevallen om de nieuwe regering van George W Bush niet voor het hoofd te stoten. Beide leiders zouden weldra het gebruik van DU-kogels in Irak goedkeuren, hoewel het Verenigd Koninkrijk toegaf een “morele verplichting” te hebben om te helpen een deel van de besmetting achteraf op te ruimen.

Het Westen heeft weinig interesse getoond in het onderzoek naar de effecten van DU wapens in Irak, ook al is de lokale burgerbevolking het meest blootgesteld aan de besmetting. DU granaten werden op grote schaal gebruikt tijdens de Golfoorlog van 1991 en meer dan tien jaar later tijdens de door de VS en de Britten geleide bezetting van Irak.

Niettemin suggereren de statistieken van de Iraakse regering dat het aantal gevallen van kanker 40-voudig is gestegen tussen de periode vlak voor de Golfoorlog en 2005.

De stad Fallujah, die na de invasie van 2003 door de VS werd verwoest, zou “het hoogste percentage genetische schade hebben van alle bevolkingsgroepen die ooit zijn onderzocht”. Geboorteafwijkingen zouden ruwweg 14 keer zo hoog zijn als in de regio’s Hiroshima en Nagasaki in Japan, waar de VS atoombommen lieten vallen.

In 2018 herclassificeerde de Britse regering een rapport uit 1981 over de gevaren van DU-wapens van het Atomic Weapons Research Establishment van het Ministerie van Defensie dat het drie jaar eerder beschikbaar had gesteld.

Ondertussen heeft James Heappey, de minister van de strijdkrachten, misleidend gesuggereerd dat internationale organen zoals de Wereldgezondheidsorganisatie en de Verenigde Naties geen gezondheids- of milieurisico’s op lange termijn hebben gevonden in verband met DU-wapens.

Maar zoals Weir Declassified in maart vertelde: “Geen van de instanties die het ministerie van Defensie aanhaalt, heeft milieu- of gezondheidsstudies op lange termijn uitgevoerd in conflictgebieden waar DU-wapens zijn gebruikt.”

Met andere woorden, ze weten het gewoon niet – en willen het waarschijnlijk ook niet weten.

Weir voegde eraan toe dat de WHO, de VN en het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie allemaal hadden opgeroepen om besmette gebieden duidelijk te markeren en de toegang te beperken, terwijl tegelijkertijd werd aanbevolen om bewustmakingscampagnes over risico’s te richten op nabijgelegen gemeenschappen.

Britse functionarissen hebben ook de Royal Society ingeschakeld bij hun inspanningen om te beweren dat DU veilig is – zoals de VS eerder deden, in de aanloop naar de invasie van Irak in 2003, onder verwijzing naar twee van haar in 2001 en 2002 gepubliceerde rapporten.

De Royal Society heeft zich echter luidkeels gedistantieerd van dergelijke beweringen. Een woordvoerder vertelde Declassified dat, ondanks de beweringen van de Britse regering, DU niet langer een “actief gebied van beleidsonderzoek” was.

In 2003 berispte de Royal Society Washington en vertelde de Guardian dat soldaten en burgers in Irak “op korte en lange termijn gevaar liepen. Vooral kinderen die op besmette plaatsen speelden liepen gevaar.”

Tegelijkertijd waarschuwde de voorzitter van de werkgroep van de Royal Society over verarmd uranium, Professor Brian Spratt, dat corroderende granaten DU in de watervoorraden konden lekken. Hij raadde aan om de munitie te verwijderen en watervoorraden op lange termijn te bemonsteren.

Stemmen verstomd

Door te lobbyen voor meer openlijk offensieve wapens en DU granaten in de oorlog te introduceren, heeft Groot-Brittannië de inzet op twee brandgevaarlijke manieren verhoogd.

Ten eerste drijft het de logica van de oorlog naar steeds grotere escalatie, inclusief nucleaire escalatie.

Rusland bezit zelf DU wapens maar heeft naar verluidt het gebruik ervan vermeden. Moskou heeft lang gewaarschuwd dat het het gebruik van DU in Oekraïne in nucleaire termen beschouwt: als het equivalent van een “vuile bom”.

In maart reageerde Poetin op het besluit van het Verenigd Koninkrijk om DU-tankgranaten te leveren door te zweren “tactische” kernwapens naar buurland Wit-Rusland te verplaatsen. Ondertussen zei zijn minister van Defensie, Sergei Shoigu, dat de wereld hierdoor “steeds minder” stappen verwijderd is van een “nucleaire botsing”.

Maar Groot-Brittannië creëert ook een situatie waarin een catastrofale actie of misrekening door Rusland of Oekraïne steeds waarschijnlijker wordt, zoals de gebeurtenissen van vorige week maar al te duidelijk aantoonden.

Rusland trof een militair munitiedepot in het westen van Oekraïne, waardoor een enorme vuurbal ontstond. Geruchten suggereerden dat er Britse DU granaten lagen.

Of dit nu waar is of niet, het herinnert eraan dat Moskou een dergelijke opslagplaats zou kunnen treffen, al dan niet opzettelijk, waardoor de besmetting over een groot gebied wordt verspreid.

Nu Oekraïne binnenkort in het bezit is van een volledig arsenaal aan offensieve wapens, grotendeels met dank aan het Verenigd Koninkrijk – niet alleen langeafstandsdrones, kruisraketten en tanks maar ook gevechtsvliegtuigen – is het niet moeilijk om angstaanjagende scenario’s voor te stellen die Europa snel aan de rand van een nucleair conflict zouden kunnen brengen.

Moskou valt een DU-munitiedepot aan, waardoor een grote burgerbevolking wordt blootgesteld aan giftige besmetting. Oekraïne vergeldt met luchtaanvallen diep in Rusland. De weg naar een nucleaire uitwisseling in Europa is nog nooit zo dichtbij geweest.

Degenen die waarschuwden dat er dringend vredesbesprekingen nodig waren in plaats van een wapenwedloop in Oekraïne, lijken elke dag meer vooruitziend. Hoe lang kan hun stem nog tot zwijgen worden gebracht, niet alleen door de westerse leiders maar ook door de westerse media?

Topfoto: Rishi Sunak en Volodymyr Zelensky op 8 februari 2023 (Simon Dawson / No 10 Downing Street)

Jonathan Cook is auteur van drie boeken over het Israëlisch-Palestijnse conflict en winnaar van de Martha Gellhorn Special Prize for Journalism. Zijn website en blog zijn te vinden op www.jonathan-cook.net

Gerelateerd (berichten in dit archief):