China,Massamedia |
13 september 2023
Bron: Gastcommentaar van Thomas Heberer en Helwig Schmidt-Glintzer
Neue Zuericher Zeitung 11 september 2023 ~~~

Na de succesvolle campagne tegen terrorisme en islamisme wil Peking dat de omstandigheden in Xinjiang weer normaal worden

Nieuws uit China’s Xinjiang regio bereikt zelden de wereld. Uit angst voor terreur en afscheiding gebruikt Beijing repressie om de Oeigoerse bevolking in toom te houden. Een reis naar China’s uiterste westen suggereert echter dat er dingen ten goede aan het veranderen zijn.

Thomas Heberer en Helwig Schmidt-Glintzer, Commentaar 11.09.2023, 05.30

Sensationele berichten over hardhandig gerunde interneringskampen, dwangarbeid en culturele onderdrukking van Oeigoeren blijven vandaag de dag het beeld van China’s autonome regio Xinjiang Oeigoeren over de hele wereld bepalen. Het feit dat deze regio tussen 2010 en 2016 werd geteisterd door massale islamistische terreur, die er bijna toe leidde dat de centrale regering de controle verloor, is daarentegen minder ter sprake gebracht. Beijing was gedwongen om te reageren met ongetwijfeld veel te harde maatregelen om de terreur een halt toe te roepen en de situatie weer onder controle te krijgen.

De binnenlandse veiligheid van heel China stond op het spel. We mogen ook niet vergeten dat de Oeigoerse bevolking zelf onder de terreur leed.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verspreidde de heropleving van het moslimfundamentalisme in de naburige Centraal-Aziatische staten zich naar Xinjiang, zodat daar halverwege de jaren negentig twaalf separatistische islamistische bewegingen actief werden. De Chinese autoriteiten reageerden op bomaanslagen en gewapende aanvallen met repressieve maatregelen. Deze waren echter niet erg effectief.

Het regime van ijzeren discipline

Armoede en werkloosheid, beperkingen op religieuze activiteiten en ongecontroleerde immigratie van Han-Chinezen deden de onvrede onder de Oeigoerse bevolking toenemen. Tegelijkertijd werd duidelijk dat Oeigoerse strijders zich aansloten bij islamistische bewegingen in het buitenland. In 2016 verklaarden extremistische Oeigoeren in een IS-video dat ze van plan waren om “Han-Chinezen te verdrinken in een zee van bloed”. Daarom begonnen zij in zuidelijk Xinjiang vanuit Afghanistan en Pakistan jonge oeigoerse strijders te rekruteren.

Er zijn nu duidelijke tekenen van een terugkeer naar “normaliteit”.

Als gevolg van terreur en intimidatie zag Beijing zich genoodzaakt om de “noodtoestand” uit te roepen, militaire eenheden naar Xinjiang te verplaatsen en een streng disciplinair regime in te stellen. Daarbij was er soms sprake van willekeur van de staat.

Op eigen initiatief gingen vier Duitse China-geleerden (waaronder de twee auteurs) en een volkenrechtdeskundige in mei 2023 naar Xinjiang om te onderzoeken of de situatie in Xinjiang na de installatie van het nieuwe leiderschap bij de gratie van Beijing eind 2021 hetzelfde is gebleven of dat de situatie in de tussentijd is veranderd.

Volgens de lokale Chinese autoriteiten vormde de “strijd tegen terrorisme en islamisme” van 2017 tot 2020 in Xinjiang een overgangsfase. De nieuwe partijsecretaris Ma Xingrui, die sinds december 2021 in functie is, streeft naar een zo snel mogelijke terugkeer naar “normaliteit”. Op dit moment ligt de focus op het instellen van de rechtstaat en het terugbrengen of uitbreiden van wettelijke procedures.

De moderniseringsmaatregelen van de centrale regering op het gebied van onderwijs, medische zorg en werkgelegenheid hebben op veel sympathie van de Oeigoerse bevolking kunnen rekenen. De verschillende kampen die ontstonden tijdens de hoogtijdagen van de oorlog tegen de terreur zouden inmiddels grotendeels zijn opgeheven. Dit wordt ook aangegeven door de kritische Xinjiang ‘expert ‘- Adrian Zenz, die het grootste deel van de (negatieve -Red) documentatie over de ontwikkelingen in Xinjiang in de afgelopen jaren heeft geproduceerd, in een onlangs gepubliceerd artikel.

Er zijn nu duidelijke tekenen van een terugkeer naar “normaliteit”. In de regio’s die de groep bezocht, worden controleposten van de politie langs de weg overduidelijk niet meer gebruikt. Met de invoering van vijftien jaar gratis onderwijs (kleuterschool, school en beroepsopleiding) voor jonge Oeigoeren heeft de staat een nieuwe impuls gegeven aan de ontwikkeling. Dit wordt aangevuld met door de staat gesubsidieerde gezondheidszorg, in eerste instantie in het zuidelijke deel van Xinjiang.

Toegang tot het Westen

Tegelijkertijd bieden Chinese provincies in het rijkere oosten van het land regionaal verdeelde en aangepaste ontwikkelingshulp en -middelen. Dit is te zien in de moderne beroepsopleidingscentra in elke provincie van Xinjiang. Studenten krijgen gratis onderwijs en 200 yuan per maand om hun ouders te ondersteunen. De door de staat gesubsidieerde oprichting van moderne filiaalbedrijven in de landbouw en industrie, die bijna uitsluitend Oeigoeren in dienst moeten nemen tegen nationale minimumloonnormen, moet het werkgelegenheidsprobleem helpen oplossen.

De reisgroep heeft geen algemene discriminatie van de Oeigoerse taal en cultuur vastgesteld, hoewel in Xinjiang, zoals in alle gebieden met etnische minderheden met een eigen taal en schrift, het Hoog-Chinees de belangrijkste onderwijstaal is op scholen vanaf het voortgezet onderwijs. Op de leerplichtige leeftijd wordt de eigen taal in elk geval als vak aangeboden.

Net zoals Xinjiang al duizenden jaren de continentale “poort naar het Westen” is voor China, zal het ook in de toekomst een van de belangrijkste corridors blijven voor ontmoetingen en uitwisselingen voor Centraal-Azië en, in het verlengde daarvan, Europa. Als de mensenrechtensituatie aantoonbaar blijft normaliseren, moet de EU de dialoog aangaan en de sancties heroverwegen die China zijn opgelegd vanwege Xinjiang.

Afbeelding: Dit is hoe mooi en amicaal de Chinese centrale macht zich voorstelt dat het voor iedereen in Xinjiang zou kunnen zijn. – Propagandamuurschildering in Hotan, 2018. | foro: Andy Wong / AP

Thomas Heberer is hoogleraar Chinese politiek en samenleving aan de universiteit van Duisburg-Essen. Helwig Schmidt-Glintzer is hoogleraar Sinologie en directeur van het China Centrum Tübingen.

Samengevat – met dank aan Bertrand Rnaud:

  • De 4 wetenschapelijkle onderzoekers bevestigen dat wat er in Xinjiang gebeurde het resultaat was van “massale islamistische terreur tussen 2010 en 2016” met “twaalf separatistisch-islamistische bewegingen” die tegelijkertijd actief waren.
  • Ze herinneren eraan dat “in 2016 extremistische Oeigoeren in een ISIS-video verklaarden dat ze van plan waren om Han-Chinezen te ‘verdrinken in een zee van bloed'”. En dat “ze jonge Oeigoeren begonnen te rekruteren als strijders uit Afghanistan en Pakistan in het zuiden van Xinjiang”.
  • Dit alles “leidde bijna tot een verlies van controle door de centrale regering”. Als gevolg hiervan “voelde Beijing zich gedwongen om te reageren met ongetwijfeld buitensporige maatregelen om de terreur in te dammen en de controle terug te krijgen. De interne veiligheid van heel China stond op het spel. We mogen ook niet vergeten dat de Oeigoerse bevolking zelf onder de terreur leed.
  • De reactie van Beijing was “een overgangsfase” tussen “2017 tot 2020” waarin “Beijing gedwongen was om de ‘noodtoestand’ uit te roepen, militaire eenheden naar Xinjiang te verplaatsen en een streng disciplineregime in te stellen.”
  • Sinds de nieuwe partijsecretaris Ma Xingrui, die sinds december 2021 in functie is, is het doel “een zo snel mogelijke terugkeer naar ‘normaalheid'”. Ze schrijven dat “de verschillende kampen die zijn opgericht tijdens het hoogtepunt van de strijd tegen terreur nu grotendeels zijn ontbonden” en dat “duidelijke tekenen van een terugkeer naar ‘normaal leven’ zichtbaar zijn”. In de door de groep bezochte regio’s zijn de politiecontroleposten duidelijk niet langer in gebruik.”

Gerelateerd (berichten in dit archief):

De andere kant van deze al te vaak eenzijdig belichte west-chinese situatie is ook onderzocht en beschreven op counterpunch, voltairenetwerk, globalresearch, sputniknews, theGrayzone, 21stcenturywire en vele andere mediasites (Engelstalig overzicht dat google/bing/yahoo en al hun proxyservices niet zullen tonen):

2021

2022

2023