Afrika |
7 augustus 2023
Bron:  Elijah J. Magnier,
ejmagnier.com 4 augustus 2023,
NL-Vertaling: Francis J. ~~~

In de nasleep van de oorlog tussen de VS en Rusland wijzen de gebeurtenissen op het Afrikaanse continent op een belangrijke reactie tegen de imperialistische controle vanwege de bredere impact van de oorlog op het mondiale geopolitieke landschap.

De oorlog tussen het Westen en Rusland op Oekraïens grondgebied is aan de gang en de uitkomst moet nog worden afgewacht. De gevolgen zijn echter op verschillende fronten voelbaar. De belangrijkste daarvan is de aanzienlijke economische tol die het heeft geëist van het Europese continent, waarvan de leiders ervoor kozen om een oorlog aan te gaan zonder enig concreet voordeel.

Een opmerkelijk gevolg van het conflict is de opkomst van een rebellie tegen de langdurige unilaterale Amerikaanse overheersing van de wereld. Deze reactie zou geen wortel hebben geschoten als de Russische president Vladimir Poetin de uitdaging niet was aangegaan en niet actief was betrokken bij het conflict dat Washington zorgvuldig voor Moskou had voorbereid.

Een essentieel resultaat van deze verschuiving is dat Afrikaanse landen zich openlijk verzetten tegen de westerse dominantie. Deze landen hebben hun stem verheven tegen de decennialange uitbuiting, uitputting van grondstoffen, schrijnende armoede en welig tierende corruptie die de imperialistische machten hebben veroorzaakt. Het uitgestrekte Afrikaanse continent, met een bevolking van meer dan een miljard tweehonderd miljoen mensen, bezit aanzienlijke natuurlijke grondstoffen, waaronder 40 procent van de goudreserves in de wereld, 30 procent van verschillende mineralen, 90 procent van platina en chroom, 12 procent van de olie en 8 procent van het aardgas.

De regio heeft aanzienlijke politieke veranderingen ondergaan als reactie op de wereldwijde onrust. Door militaire staatsgrepen in de Afrikaanse Sahel-regio, namelijk in Guinee (2021), Mali (2021) en Burkina Faso (2022), zijn militaire officieren met een arme en middenklasse achtergrond aan de macht gekomen. Als gevolg hiervan hebben deze nieuw gevormde regeringen aangekondigd dat ze hun eigen unie willen creëren, los van de unie die in 1960 werd gevormd.

Frankrijk, dat een belangrijke aanwezigheid in Afrika had, werd na deze militaire coups uit de meeste landen verbannen. Alleen in Niger, dat 20-30 procent van de Franse uraniumbehoefte levert, en Tsjaad, waar Frankrijk militaire bases heeft, is Frankrijk nog militair aanwezig.

Met toestemming van de schrijver 
kunnen we hier ook het deel
exclusief voor abonnees tonen ...

Afgelopen april heeft Tsjaad de Duitse ambassadeur, Jean-Christian Gordon Crick uitgewezen, omdat hij kritiek had geuit op het staatshoofd, generaal Mohamed Deby, zoon van Tsjaads leider Idriss Deby (die in 2021 stierf in de strijd tegen de rebellen), voor het niet houden van verkiezingen in het land.

Frankrijk noch de Verenigde Staten namen een standpunt in tegen Tsjaad it angst hun cruciale militaire bases in het land te verliezen. Echter, de Afrikaanse volksklasse verwelkomde de uitwijzing van de Duitse ambassadeur.

De Afrikaanse volksklasse in verschillende Sahellanden vierden het vertrek van Frankrijk en uitten hun frustratie over de opkomst van extremistische bewegingen, corruptie, armoede en ongelijkheid en het falen van het Westen om deze problemen aan te pakken en de afscheidingsbewegingen een halt toe te roepen.

Als reactie op de verschuivende allianties van Afrika richting Rusland en China hebben de Verenigde Staten hun aanwezigheid op het continent vergroot, door militaire bases op te zetten en gesprekken aan te gaan met landen als Zambia en Ghana om de groeiende Chinees-Russisch-Afrikaanse relatie tegen te gaan. Amerika zet Afrikaanse leiders onder druk om de banden met China en Rusland te verbreken.

Desondanks liet de conferentie in Sint-Petersburg zien dat Afrika vastbesloten is om zijn opties te diversifiëren en onafhankelijkheid na te streven tegen eenzijdige overheersing. Afrikaanse leiders geloven dat concurrentie tussen de grootmachten van de wereld gezond is en betere kansen kan bieden voor het Afrikaanse continent.

Op de tweede top Rusland-Afrika, die werd bijgewoond door 49 van de 54 Afrikaanse landen, waaronder 17 presidenten, bevestigden de Afrikaanse leiders hun streven naar keuzevrijheid. De Russische president Vladimir Poetin verwelkomde hen hartelijk en nam hun zorgen weg door gratis graan, kunstmest en essentiële financiële faciliteiten aan te bieden, vooral aan Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somalië, Centraal-Afrika en Eritrea. Poetin beloofde te leveren wat Afrika nodig had aan voedsel tegen lage prijzen en financiële faciliteiten. Het gebaar werd met enthousiasme begroet en leidde tot een nieuwe economische en politieke visie die de centrale rol van Afrika in de wereld benadrukte.

Afrikaanse functionarissen zouden niet naar Rusland zijn gegaan in een felle oorlog tussen Rusland en Amerika als president Poetin de westerse uitdaging niet had aangedurfd en voet bij stuk houden tegenover het westerse bondgenootschap. Rusland heeft laten zien dat het niet bang is voor een oorlog – zoals de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin zei – van de topmilitairen van meer dan 50 landen op de basis Ramstein in Duitsland. De deelname van Afrika aan de top, inclusief de aanwezigheid van de Egyptische president, onderstreepte de bereidheid van het continent om meerdere opties te verkennen en China en Rusland te omarmen, ondanks westerse oproepen om Rusland te marginaliseren.

De aanwezigheid van de Egyptische president Adel Fattah el-Sisi laat zien dat ook het Midden-Oosten zijn opties aan het diversifiëren is, weg van de unilaterale dominantie van de VS. Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Irak hebben al besloten om sterke economische en commerciële banden aan te gaan met China en Rusland, slechts een jaar na de Amerikaans-Russische oorlog in Oekraïne. Het Midden-Oosten en Afrika liggen niet langer onder de duim van de VS en het Westen.

Afrika, gezegend met een derde van de minerale rijkdom van de wereld en 65 procent van de landbouwgrond, heeft lang geleden onder honger, armoede, conflicten en staatsgrepen. Maar met de aanwezigheid van functionarissen uit westerse, Russische en Chinese landen is het continent getuige van een herschikking van geopolitieke en economische trends. Deze verschuiving vormt een uitdaging voor de westerse invloed die het continent decennialang heeft gedomineerd en wordt versneld door de groeiende banden van Afrika met China.

De oorlog tussen de VS en Rusland, gevoed door het geloof om Rusland mee te slepen in een destructieve cyclus, heeft onbedoeld geleid tot ongewilde gevolgen in andere continenten, zoals Afrika, het Midden-Oosten, Azië en Latijns-Amerika. Deze onbedoelde gevolgen ondermijnen de hegemonie van de Verenigde Staten en hun bondgenoten, die te maken hebben met een afnemende invloed op het wereldtoneel.

Tijdens een cruciale stemming in de Algemene Vergadering in maart vorig jaar vond er een belangrijke verschuiving plaats in het standpunt van Afrika, toen werd opgeroepen tot de terugtrekking van Rusland uit Oekraïne en het beëindigen van de oorlog. Opmerkelijk genoeg was 31 procent van de Afrikaanse landen afwezig bij de stemming, onthield 15 procent zich van stemming en stemde 1 procent tegen de resolutie. Deze ongekende houding deed alarmbellen rinkelen bij de westerse mogendheden die Afrika van oudsher hebben bezet en uitgebuit en hun invloed hebben doen gelden op de politieke beslissingen van het continent.

Deze nieuwe assertiviteit volgde op Afrika’s toegenomen engagement met de wereld, vooral met China. China heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van meer dan 46 Afrikaanse havens en landwegen, waardoor landen met elkaar verbonden werden en aansluiting vonden bij de wereldeconomie. Een dergelijke transformatie heeft geleid tot bezorgdheid in het Westen, dat er voorheen baat bij had Afrika onderontwikkeld en afhankelijk te houden.

De impact van de aanhoudende oorlog heeft verder onderstreept dat Amerika zich misrekend heeft door Rusland te provoceren en de gevolgen voor andere continenten, zoals Afrika, waar de regionale dynamiek drastisch veranderd is, onderschat heeft. Terwijl Afrika en andere regio’s, waaronder het Midden-Oosten, Azië en Latijns-Amerika, onvoorziene verschuivingen in geopolitieke allianties en economische trends meemaken, blijft de invloed van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten afbrokkelen.

De moedige stappen van Afrika om zijn partnerschappen te diversifiëren en zijn onafhankelijkheid van eenzijdige overheersing te bevestigen, vormen een uitdaging voor de status quo en bevorderen een nieuw mondiaal machtsevenwicht. Met een rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen en een groeiende bevolking wordt Afrika steeds meer een belangrijke speler in de internationale betrekkingen, die de aandacht trekt van strijdende landen die hun positie op het wereldtoneel willen versterken.

Terwijl de oorlog tussen de VS en Rusland zich blijft ontvouwen, is het duidelijk dat de wereld getuige is van een belangrijke verschuiving in de geopolitieke dynamiek. De opstand tegen imperialistische controle die in Afrika is ontstaan, is slechts één voorbeeld van de onvoorziene gevolgen van het conflict. Nu Afrika zich bereid toont om verschillende partnerschappen aan te gaan en langdurige dominantie uit te dagen, krijgt de wereldorde een nieuwe vorm, waardoor landen hun posities moeten heroverwegen en hun strategieën moeten bijstellen.

Terwijl de gebeurtenissen zich ontvouwen, blijft de volledige omvang van de gevolgen van de oorlog voor Afrika en de internationale gemeenschap onzeker. Maar één ding is duidelijk: de oorlog tussen de VS en Rusland draagt bij aan een tektonische verschuiving in de mondiale geopolitiek, waarbij Afrika vooroploopt bij het bevestigen van zijn onafhankelijkheid en het vormgeven van zijn lot. De groeiende invloed van het continent en de veranderende allianties kunnen het machtsevenwicht na de Koude Oorlog herdefiniëren en de internationale betrekkingen beïnvloeden. Afrika verzet zich tegen eenzijdige dominantie in het licht van wereldwijde geopolitieke verschuivingen.