Bron: Vijay Prashad, globetrotter peoplesdispatch.org 24 februari 2023 ~~~~
Europa en de VS negeren de oproepen van Afrika, Latijns-Amerika en Azië om een oplossing te vinden die een einde maakt aan de oorlog in Oekraïne en, zoals de premier van Namibië het uitdrukte, de middelen die worden besteed aan wapens om te buigen naar het oplossen van mondiale problemen.
Francia Márquez Vice President, Republiek Colombia sprekend op de Munich Security Conference naast Namibië’s Eerste Minister Saara Kuugongelwa-Amadhila, Enrique Manalo (Minister van Buitenlandse Zaken, Republiek der Filippijnen) en Mauro Luiz Iecker Vieira (Minister van Buitenlandse Zaken, Federatieve Republiek Brazilië). Foto: MSC/Baier
Op de G20-bijeenkomst in Bengaluru, India, kwamen de Verenigde Staten met een korte boodschap. De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen zei op de top van februari 2023 dat de G20-landen Rusland moeten veroordelen voor zijn invasie in Oekraïne en zich moeten houden aan de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Het werd echter duidelijk dat India, de voorzitter van de G20, zich niet wilde schikken naar de agenda van de VS. Indiase functionarissen zeiden dat de G20 geen politieke bijeenkomst is, maar een bijeenkomst om economische kwesties te bespreken. Zij betwistten het gebruik van het woord “oorlog” om de invasie te beschrijven en gaven de voorkeur aan een “crisis” en een “uitdaging”. Frankrijk en Duitsland hebben dit ontwerp verworpen omdat Rusland daarin niet wordt veroordeeld.
Net als in Indonesië tijdens de top van vorig jaar negeren de G20-leiders van 2023 opnieuw de druk van het Westen om Rusland te isoleren, waarbij de grote ontwikkelingslanden (Brazilië, India, Indonesië, Mexico en Zuid-Afrika) niet bereid zijn afstand te doen van hun praktische standpunt dat isolatie van Rusland de wereld in gevaar brengt.
De volgende twee topontmoetingen van de G20 vinden plaats in Brazilië (2024) en Zuid-Afrika (2025), wat voor het Westen een teken is dat het platform van de G20 niet gemakkelijk ondergeschikt zal worden gemaakt aan de westerse visie op wereldzaken.
De meeste leiders van de G20-landen zijn rechtstreeks vanuit Duitsland, waar zij de veiligheidsconferentie van München hadden bijgewoond, naar Bengaluru gegaan. Op de eerste dag van de conferentie van München zei de Franse president Emmanuel Macron dat hij “geschokt was over hoeveel geloofwaardigheid we verliezen in het Mondiale Zuiden.” De “wij” in Macrons uitspraak waren de westerse staten, geleid door de Verenigde Staten.
Wat is het bewijs voor dit verlies aan geloofwaardigheid? Weinig staten in het Zuiden zijn bereid geweest deel te nemen aan het isoleren van Rusland, inclusief het stemmen over westerse resoluties in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Niet alle staten die hebben geweigerd zich bij het Westen aan te sluiten zijn “anti-Westers” in politieke zin. Veel van hen – waaronder de regering in India – worden gedreven door praktische overwegingen, zoals de lagere energieprijzen in Rusland en de activa (productiemiddelen) die tegen een lagere prijs worden verkocht door westerse bedrijven die vertrekken uit de lucratieve Russische energiesector. Of ze het nu beu zijn om door het Westen onder druk gezet te worden of economische kansen zien in hun relatie met Rusland, steeds meer landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika hebben de druk van Washington om de banden met Rusland te verbreken ontweken. Het is deze weigering en vermijding die Macron ertoe hebben aangezet zijn krachtige verklaring af te leggen dat hij “geschokt” is door het verlies aan westerse geloofwaardigheid.
Tijdens een paneldiscussie op 18 februari op de Veiligheidsconferentie van München hebben drie leiders uit Afrika en Azië uiteengezet waarom zij niet gelukkig zijn met de oorlog in Oekraïne en de druk die op hen wordt uitgeoefend om de banden met Rusland te verbreken. De Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken Mauro Vieira – die later die dag in een tweet de Russische invasie in Oekraïne veroordeelde – riep de verschillende partijen in het conflict op “te bouwen aan de mogelijkheid van een oplossing. We kunnen niet alleen maar over oorlog blijven praten.
De westerse landen hebben voor miljarden dollars aan wapens naar Oekraïne gestuurd om een oorlog te verlengen terwijl die juist moet worden beëindigd voordat hij uit de hand loopt. Het Westen heeft de onderhandelingen geblokkeerd sinds in maart 2022 de mogelijkheid van een interim-deal tussen Rusland en Oekraïne ontstond. Het gepraat over een eindeloze oorlog door westerse politici en de bewapening van Oekraïne hebben ertoe geleid dat Rusland zich op 21 februari 2023 terugtrok uit het New START-verdrag, dat – samen met de eenzijdige terugtrekking van de VS uit het Anti-Ballistic Missile Treaty in 2002 en het Intermediate Nuclear Forces Treaty in 2019 – een einde maakt aan het kernwapenbeheersingsregime.
Vieira’s opmerking over de noodzaak om “te bouwen aan de mogelijkheid van een oplossing” wordt gedeeld door alle ontwikkelingslanden, die de eindeloze oorlog niet als gunstig voor de planeet zien. Zoals Francia Márquez, vice-president van Colombia, in hetzelfde panel zei: “We willen niet blijven discussiëren over wie de winnaar of de verliezer van een oorlog is. We zijn allemaal verliezers, en uiteindelijk is het de mensheid die alles verliest.”
De krachtigste verklaring in München werd afgelegd door de premier van Namibië, Saara Kuugongelwa-Amadhila. “Wij bevorderen een vreedzame oplossing van dat conflict” in Oekraïne, zei ze, “zodat de hele wereld en alle middelen van de wereld kunnen worden gericht op het verbeteren van de omstandigheden van mensen over de hele wereld in plaats van te worden besteed aan het aanschaffen van wapens, het doden van mensen en het daadwerkelijk creëren van vijandelijkheden.” Op de vraag waarom Namibië zich bij de Verenigde Naties van stemming over de oorlog onthield, zei Kuugongelwa-Amadhila: “Onze focus ligt op het oplossen van het probleem… niet op het verschuiven van de schuld.” Het geld dat gebruikt wordt om wapens te kopen, zei ze, “zou beter gebruikt kunnen worden om ontwikkeling te bevorderen in Oekraïne, in Afrika, in Azië, op andere plaatsen, in Europa zelf, waar veel mensen het moeilijk hebben.” Een Chinees plan voor vrede in Oekraïne, gebaseerd op de beginselen van de Bandung-conferentie van 1955, omvat de punten die door deze leiders uit het Zuiden naar voren zijn gebracht.
De Europese leiders hebben geen oog gehad voor de argumenten van mensen als Kuugongelwa-Amadhila. De hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Josep Borrell had zichzelf eerder in de voet geschoten met zijn lelijke opmerkingen in oktober 2022 dat “Europa een tuin is. De rest van de wereld is een jungle. En de jungle kan de tuin binnendringen… De Europeanen moeten zich veel meer met de rest van de wereld bezighouden. Anders zal de rest van de wereld ons binnenvallen.” Tijdens de veiligheidsconferentie in München in februari 2023 zei Borrell, die oorspronkelijk uit Spanje komt, dat hij “het gevoel” van Macron deelde dat het Westen “een op vertrouwen gebaseerde samenwerking met veel landen in het zogenaamde Zuiden moet behouden of zelfs opnieuw moet opbouwen”. De zuidelijke landen, zei Borrell, “beschuldigen ons van [een] dubbele standaard” in de strijd tegen het imperialisme, een standpunt dat “we moeten ontkrachten”.
In een reeks rapporten die door vooraanstaande westerse financiële instellingen zijn gepubliceerd, wordt de bezorgdheid van mensen als Borrell herhaald. BlackRock merkt op dat we “een gefragmenteerde wereld met concurrerende blokken” binnengaan, terwijl Credit Suisse wijst op de “diepe en aanhoudende breuken” die in de wereldorde zijn ontstaan. Credit Suisse beschrijft deze “breuken” nauwkeurig: “Het mondiale Westen (westerse ontwikkelde landen en bondgenoten) is qua strategische kernbelangen afgedreven van het mondiale Oosten (China, Rusland en bondgenoten), terwijl het mondiale Zuiden (Brazilië, Rusland, India en China en de meeste ontwikkelingslanden) zich reorganiseert om zijn eigen belangen na te streven.”
Deze reorganisatie uit zich nu in de weigering van het Zuiden om door de knieën te gaan voor Washington.
Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is schrijver en hoofdcorrespondent bij Globetrotter. Hij is redacteur van LeftWord Books en directeur van Tricontinental: Institute for Social Research. Hij is senior non-resident fellow aan het Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China. Hij heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder The Darker Nations en The Poorer Nations. Zijn laatste boeken zijn Struggle Makes Us Human: Learning from Movements for Socialism en (met Noam Chomsky) The Withdrawal: Irak, Libië, Afghanistan en de kwetsbaarheid van de Amerikaanse macht.