Ongenoegen en kritiek onder mediapolitici en IT-aanbieders over blokkering van RT en Sputnik

Censuur |

29 maart 2022

Bron: RT.de 29 maart 2022 (geblokkeerd)~~~

In de politiek en de reguliere media neemt de verontwaardiging en kritiek over de censuurmaatregelen tegen RT DE en SNA/Sputnik toe. Plotseling worden er overwegingen geuit tegen het blokkeren ervan. IT-bedrijven ondervinden blijkbaar hinder van de extra inspanningen en kosten die hiermee gepaard gaan.

Het nieuws lijkt enigszins verloren te zijn gegaan temidden van alle westerse frontlijnberichtgeving uit Oekraïne. Zoals het portaal Heise Online vorige week schreef, hebben de Hamburgse senator voor cultuur en media, Carsten Brosda, en verschillende bedrijven uit de internetindustrie kritiek geuit op de de facto censuurmaatregelen tegen de Russische nieuwsagentschappen RT en SNA/Sputnik.

De achtergrond zijn de sancties die de EU op 2 maart 2022 heeft opgelegd tegen uitzendingen van de twee providers. De Hamburgse senator vatte zijn politieke kritiek op het EU-besluit samen door te zeggen dat het besluit van de Raad van de EU hem “op zijn minst ongemakkelijk” maakte, zoals hij vorige week verklaarde op een symposium van de directeurenconferentie van de staatsmedia-autoriteiten (DLM) in Berlijn.

Onduidelijk én/én

Brosda verdedigde de “neutraliteit van de staat bij het toezicht”, die “om goede redenen” bestaat. Nu zouden regeringen echter ingrijpen en hun verbod “opleggen” met een verzoek aan internationale onlineplatforms om “relevante diensten van de betrokken omroepen in elk geval te onderdrukken”, zoals Heise schrijft.

De Hamburgse politicus riep op tot een “evenwichtige discussie in een democratie”, die anders zou moeten verlopen dan nu het geval is. Het bleef echter onduidelijk hoe Brosda precies denkt open discussies te waarborgen. Hij pleitte er bijvoorbeeld voor om vooraf “regels” vast te stellen voor een “gemeenschappelijke kennisbasis” voor burgers. Dergelijke regels moeten ook worden vastgesteld voor het optreden tegen “desinformatie”, met name in de context van verkiezingen of als bescherming tegen buitensporige markt- en opiniemacht. Pas daarna konden “maatregelen” worden genomen tegen bepaalde media. Ook was het volgens hem niet duidelijk of internetproviders verantwoordelijk zouden zijn voor de “kwaliteitscontrole van de inhoud”.

Brosda pleitte tenminste voor “voorzichtigheid ten aanzien van een te grote regelzucht van de overheid”. Veel mediagebruikers, zei hij, wilden gewoon weten “hoe Russische propaganda eruit ziet”. En aangezien velen van hen mediageniek zijn, zouden ze er snel achter zijn gekomen. Een blokkade kan ook een “nare consequentie” hebben. Bovendien kon het Russische publiek toegang blijven krijgen tot de in de EU geblokkeerde inhoud, hetgeen Brosda uiteraard betreurde.

Niettemin pleitte Brosda ervoor dat de zenders die stelselmatig “propaganda van het Kremlin” zouden uitzenden, als zodanig herkenbaar moeten zijn, waarmee hij vermoedelijk bedoelde dat zij ook te ontvangen moeten zijn. Niettemin heeft Brosda de rechtszaak gesteund die de Medienanstalt Berlin-Brandenburg (mabb) tegen RT DE heeft aangespannen.

Onwil aan de kant van de providers?

De implementatie van de blokkering veroorzaakt echter enige inspanning en dus extra kosten voor de onlinebedrijven. Heise citeert een afdelingshoofd van de netwerkprovider Vodafone, die zich beklaagde over hoe “absoluut onnauwkeurig” de EU-verordening in kwestie was in het geval van de blokkades tegen RT. Bovendien wijst de onderneming aansprakelijkheid voor inhoud principieel van de hand. De EU had niet duidelijk geregeld of audio-video-uitzendingen volledig moesten worden onderdrukt. Daartoe zou het bedrijf een “deep packet inspection” hebben moeten uitvoeren, hetgeen wettelijk niet is toegestaan.

Daarom waren er verschillende “verzoeken om hulp” aan het Federaal Netwerkagentschap. Deze heeft vervolgens “een aanbeveling gedaan voor het blokkeren van relevante websites”. Veelzeggend is dat de toezichthouder de blokkering niet ziet als “een schending van de netneutraliteit”. Het enige probleem is dat een dergelijke blokkade ook “journalistieke inhoud die niet illegaal is” zou kunnen aantasten, wat op zijn beurt zou leiden tot zogenaamde “overblocking”.

Interessant is dat een vertegenwoordiger van Google Duitsland zich ook kritisch had uitgelaten over de EU-sancties. “Pre-censuur mag niet plaatsvinden”, had een Google-medewerker die verantwoordelijk is voor contacten met de regering en het publiek verklaard. Het bedrijf, dat groot is geworden met zijn zoekmachine, streeft ernaar als “beeld van de vrijheid van meningsuiting” te fungeren en een open toegang tot het internet te waarborgen. Het nieuwe is dat RT “ook niet meer te vinden is bij het zoeken”.

Een lobbyist van het Facebook-moederbedrijf Meta was ook kritisch: zelfs voordat de EU-sancties werden opgelegd, was de inhoud van RT bestempeld als “door de staat gecontroleerde media”. Het bedrijf lijkt nu te vrezen voor een rechtszaak wegens discriminatie (vanwege de blokkering), die ontvankelijk zou kunnen zijn volgens het Staatsverdrag inzake de media. Het is daarom dringend noodzakelijk dat politici de basis voor een dergelijke blokkering verduidelijken.