De wateren rond Jemen zijn vaak een kruitvat van spanningen tussen internationale rivalen en een belangrijk struikelpunt voor een groot deel van de zeetransitutie in de wereld, en zijn een begeerde buit geworden voor regionale inlichtingendiensten.
Bron: Ahmed Abdulkareem, Mintpressnews 10 september 2020 ~~~
SOCOTRA, JEMEN – Na de recente normalisering van de banden tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten in augustus wordt het steeds duidelijker dat Tel Aviv een steeds actievere rol gaat spelen in de oorlog tegen Jemen, een oorlog die de VAE – samen met Saoedi-Arabië – meer dan zes jaar geleden is begonnen.
De strategische eilanden van Jemen, met name de dunbevolkte archipel met Socotra aan de monding van de Golf van Aden in een van de drukste scheepvaartroutes ter wereld, is van bijzonder belang. De wateren rond Jemen, met name het eiland Socotra, zijn vaak een kruitvat van de spanningen tussen Iran en de Verenigde Staten, Jemen en de Saudische Coalitie, en een belangrijk struikelpunt voor een groot deel van de maritieme doorvoer in de wereld, en zijn een veelgeprezen prijs geworden voor het regionale inlichtingen- en veiligheidsapparaat. Nu werken zowel de VAE als Israël aan de oprichting van militaire en inlichtingencentra op Socotra, dat zo’n 240 kilometer ten oosten van de kust van Somalië en 380 kilometer ten zuiden van het Arabische schiereiland ligt.
Volgens een Jemenitische bron hebben de Verenigde Arabische Emiraten en Israël al logistieke operaties voltooid om op het eiland inlichtingencentra en nieuwe militaire faciliteiten op te richten. Een aanwezigheid op Socotra zal het nieuwe bondgenootschap niet alleen in staat stellen voet aan de grond te krijgen tegen de Jemenitische oppositie onder leiding van Houthi, maar ook om toezicht te houden op Oman, Iran, Pakistan en China, die de afgelopen jaren een aanwezigheid hebben opgebouwd op de nabijgelegen hoorn van Afrika.
Vorige week is er een Emirati-schip aangekomen op Socotra, geladen met personeel van de VAE en Israël, dat volgens een lokale bron op het eiland, wapens en communicatieapparatuur vervoert. Nog voordat de normaliseringsovereenkomst tussen de VAE en Israël werd aangekondigd, stuurden de twee landen al delegaties naar Perim Island, bekend als Mayyun in het Arabisch, een vulkanisch eiland in de Straat van Mandeb bij de zuidelijke ingang van de Rode Zee.
In Socotra zijn er meldingen uit de lokale bevolking dat hetzelfde Emirati-Israëlische team verschillende keren per jaar met een Emirati-vliegtuig is aangekomen om locaties in het Momi district in het oosten van het eiland en de plaats Qatnan aan de westkust te onderzoeken.
Issa Salem Bin Yaqoot al-Soctari, het hoofd van inheemse stammen op het eiland, zei onlangs in een verklaring dat de VAE Israël naar Socotra heeft gebracht en dat beide partijen daar al zijn begonnen met de bouw van nieuwe bases. Met veel consternatie klaagde al-Soctari over het “beleid van onderdrukking, uithongering en intimidatie” van de VAE tegen de bewoners van het eiland. In navolging van het Israëlische beleid in Palestina beschuldigde al-Soctrai de Emirati-troepen er ook van dat ze de demografie van het eiland opzettelijk hebben veranderd door massaal buitenlanders op het eiland te huisvesten.
Israël heeft weinig vrienden in Jemen
Israël is verre van welkom in Jemen en de lokale steun voor de Palestijnse zaak is bijna universeel. Er hebben al grote demonstraties plaatsgevonden in Abyan, Taiz en Shabwah tegen de normalisering van de banden met Israël en tegen elke Israëlische aanwezigheid in Jemen.
Begin september werd een bijeenkomst van hoge ambtenaren gehouden, onder leiding van de premier van de regering van Nationale Reddings in het door Houthi gecontroleerde Sana’a, Dr. Abdulaziz bin Habtoor, waarin een raad zijn steun uitsprak voor de “voorbereiding van rechtszaken” die bij internationale rechtbanken moeten worden aangespannen tegen de aanwezigheid van buitenlandse “bezetters”.
Alle politieke partijen in Jemen, inclusief de lokale stammen die verbonden zijn met de door Saoedi’s geleide Coalitie, verwerpen de aanwezigheid van Israël in Socotra. of welke plaats in Jemen dan ook, maar van alle Jemenitische politieke krachten zijn de Houthi’s waarschijnlijk het meest bereid om preventieve actie te ondernemen tegen de Israëlische ambities in het land. Bronnen in Ansar Allah, de politieke vleugel van de Houthis, meldden dat er al plannen worden gemaakt om ballistische raketten en drones te gebruiken om alle inlichtingendiensten en militaire faciliteiten van zowel Israël als de VAE te vernietigen.
Ambtenaren in de meest oostelijke provincie van Jemen, al-Mahrah, vertelden MintPress dat de veiligheidssamenwerking tussen de VAE en Israël actief wordt gesteund door Saoedi-Arabië en tot doel heeft de door Saoedi-Arabië geleide coalitie te helpen bij het uitvoeren van haar lang gekoesterde doel om de controle over de provincie aan te scherpen door het verzamelen van inlichtingen ter plaatse. Het verzamelen van inlichtingen vanaf Socotra zou ook naburig Oman onder VAE- en Israëlische radars brengen. Oman heeft lange grenzen en solide betrekkingen met Jemen, en tot grote ontsteltenis van Saoedi-Arabië en de VAE onderhoudt het ook hartelijke betrekkingen met Iran, de aartsrivaal van Saoedi-Arabië, een relatie die de coalitie graag wil ondermijnen.
Socotra is al jaren een begeerde buit voor de VAE, en zelfs voor Israël. De door de Emiraten gesteunde separatistische militante groep, de Southern Transitional Council (STC), heeft Socotra al effectief in bezit genomen en een geheime relatie met Israël opgebouwd na gesprekken met ambtenaren in Tel Aviv, met steun de VAE. In feite heeft de VAE sinds 2018 haar greep op de eilandengroep en heeft ze al militaire bases gebouwd, communicatienetwerken geïnstalleerd en haar aanzienlijke olierijkdom gebruikt om duizenden hectaren privégrond van de lokale bevolking te kopen.
De verbinding met China
De oprichting van een sterke centrale inlichtingendienst op de Jemenitische eilanden heeft niet alleen lokale en regionale implicaties, maar is, gesteund door de Verenigde Staten, een gedurfd bod op de geopolitieke en strategische dominantie van Israël in de regio en kan de Amerikaanse en Israëlische as, samen met zijn nieuw verworven Arabische bondgenoten in de Golf, ten goede komen.
De Radar installaties van Israël en VAE op Socotra, gelegen aan de monding van een van ‘s werelds drukste scheepvaartroutes, konden niet alleen het zee- en luchtverkeer in de regio onderzoeken, maar konden ook Israël, een sterke bondgenoot van India, helpen bij het monitoren van Pakistan, een land dat Israël met vijandigheid bekijkt en dat sterk gekant is tegen normalisatie. Zowel de VAE als Israël – en vooral de Verenigde Staten – zouden ook de haven van Gwadar in Pakistan nauwlettend in de gaten kunnen houden. De haven van Gwadar is nog in ontwikkeling. Een juweel in de Belt and Road Initiative (BRI) kroon van China. Als de haven eenmaal voltooid is, kan hij rechtstreeks concurreren met Dubai en zou hij China in staat stellen om goederen te exporteren als de Verenigde Staten zouden besluiten om China de toegang tot de Straat van Malakka te ontzeggen.
De Jemenitische bevolking vreest dat de aanwezigheid van Israël op Socotra niet alleen een veiligheidsrisico kan vormen, maar ook de inspanningen van China om de economie van Jemen in het kader van het Belt and Road Initiative te ontwikkelen, kan ondermijnen. Zowel Jemen als China steunen de opname van Jemen in het BRI. Chinese ambtenaren hebben verklaard dat zij bereid zijn deel te nemen aan de economische wederopbouw van Jemen en ambtenaren in Sana`a werken er hard aan om zich bij het BRI aan te sluiten, omdat zij hopen dat het een gelegenheid zal zijn om de infrastructuur die door zes jaar bombardementen van Saoedi-Arabië is verwoest, weer op te bouwen.
Topfoto: Hadibu stad op het hoofdstadseiland Socotra. Mohamed al-Sayaghi | Reuters
Ahmed AbdulKareem is een Jemenitische journalist. Hij rapporteert over de oorlog in Jemen voor MintPress News en de lokale Jemenitische media.