Door Yanis Iqbal 
dissidentvoice 19 april 2021 ~~~

De VS – met de hulp van Israël – heeft herhaaldelijk aanvallen op volle zee uitgevoerd tegen olietankers met bestemming Syrië. In recente verklaringen aan het parlement onthulde de Syrische premier Hussein Arnous dat olietankers geladen met ruwe olie bestemd voor Syrië op volle zee worden aangevallen of onderschept. Het doel is het verergeren van de brandstofcrisis die het gevolg is van de economische sancties en de bezetting van meer dan 90% van het grondgebied waar zich Syrische oliebronnen bevinden, zo verklaarde hij.

Arnous onthulde dat zeven tankers, waarvan sommige uit Iran kwamen, in de Rode Zee zijn onderschept en dat twee andere opzettelijk zijn aangevallen. Deze informatie werd bevestigd door de Amerikaanse pers toen “The Wall Street Journal” meldde dat Israël sinds eind 2019 ten minste een dozijn schepen met Iraanse olie heeft aangevallen. Volgens niet-geïdentificeerde regionale en Amerikaanse functionarissen die door de krant werden geciteerd, gebruikte Tel Aviv zeemijnen en andere wapens om Iraanse of andere schepen die vracht vervoerden in de Rode Zee en andere gebieden in de regio te saboteren. Deze acties brachten geen tankers tot zinken, maar dwongen ten minste twee ervan terug te keren naar Iraanse havens, en vertraagden de aankomst van andere in Syrië, wat leidde tot crisissen in de olieproducten.

Economische oorlog

De Amerikaans-Israëlische offensieve campagne op volle zee is een onderdeel van een lang aanslepende economische oorlog tegen Syrië. Deze oorlog begon bijna 18 jaar geleden. Op 12 december 2003 ondertekende de Amerikaanse president George W. Bush de Syria Accountability Act, die Syrië sancties oplegde tenzij Damascus onder meer zijn steun aan Hezbollah en Palestijnse verzetsgroepen zou stopzetten en zou stoppen met “de ontwikkeling van massavernietigingswapens”. De sancties omvatten een verbod op de uitvoer van militaire uitrusting en civiele goederen die voor militaire doeleinden kunnen worden gebruikt (met andere woorden, praktisch alles). Dit werd nog versterkt met een extra verbod op de Amerikaanse export naar Syrië, met uitzondering van voedsel en medicijnen, en een verbod voor Syrische vliegtuigen om te landen in of te vliegen over de Verenigde Staten.

Bovenop deze sancties legde Bush er nog twee op. Op grond van de USA Patriot Act gelastte het Amerikaanse ministerie van Financiën Amerikaanse financiële instellingen de banden met de Commercial Bank of Syria te verbreken. En op grond van de International Emergency Economic Powers Act bevroor de Amerikaanse president de tegoeden van Syriërs die betrokken waren bij de ondersteuning van een beleid dat vijandig stond tegenover de Verenigde Staten, dat wil zeggen steun aan Hezbollah en groepen die streden voor Palestijnse zelfbeschikking en weigering om de territoriale verworvenheden die Israël met zijn aanvalsoorlogen had verkregen, als geldig te aanvaarden.

De sancties hebben Syrië verwoest. In oktober 2011 meldde The New York Times dat de Syrische economie “bezweek onder de druk van de sancties van het Westen”. Tegen de lente van 2012 hadden de door sancties veroorzaakte financiële aderlatingen “Syrische ambtenaren gedwongen te stoppen met het verstrekken van onderwijs, gezondheidszorg en andere essentiële diensten in sommige delen van het land.” In 2016 veroorzaakten de economische sancties van de VS en de EU tegen Syrië enorm lijden onder de gewone Syriërs en verhinderden ze de levering van humanitaire hulp, volgens een uitgelekt intern rapport van de VN. Het rapport onthulde dat hulporganisaties niet in staat waren om medicijnen en apparatuur voor ziekenhuizen te verkrijgen omdat sancties buitenlandse bedrijven verhinderden om handel te drijven met Syrië.

Om de binnenlandse oppositie tegen de Syrische regering te versterken, ondertekende Bush in 2005 de Foreign Operations Appropriation Act. In deze wet werd bepaald dat minimaal 6,6 miljoen dollar “beschikbaar moest worden gesteld voor programma’s ter ondersteuning van” anti-regeringsgroepen in Syrië “alsmede niet nader gespecificeerde bedragen aan extra fondsen”. In 2006 had de regering-Bush in alle stilte steun verleend aan personen en partijen die zich verzetten tegen de Syrische regering, in een poging de regering van president Bashar al-Assad te ondermijnen. Een deel van die inspanning werd geleverd via het Nationaal Salvation Front. Dat Front omvatte ook de Moslimbroederschap. Vertegenwoordigers van het Front hebben in 2006 ten minste twee ontmoetingen gehad in het Witte Huis.

Een andere dekmantelorganisatie van de Moslimbroederschap die financiering van de VS ontving was de Beweging voor Gerechtigheid en Ontwikkeling. De groep werd opgericht door voormalige leden van de Syrische Moslimbroederschap en pleitte openlijk voor een verandering van regime. Washington gaf de islamisten geld voor het opzetten van een satelliettelevisiekanaal om anti-regeringsnieuws in Syrië uit te zenden. Vanaf 2005 financierde de regering van de VS dus in het geheim Syrische politieke oppositiegroepen en aanverwante projecten om de Syrische regering ten val te brengen.

In 2019 voerden de VS de Caesar Syrian Civilian Protection Act in – een sanctieregeling die gericht is op het bestraffen van personen en bedrijven die Syrië helpen bij de heropleving van specifieke economische sectoren. Deze sectoren zijn: bouw, elektriciteit en olie. Elk bedrijf dat met de Syrische regering handelt in het kader van wederopbouwinspanningen, zal door het Amerikaanse ministerie van Financiën een sanctie worden opgelegd en zal de toegang tot het Amerikaanse banksysteem worden ontzegd – een praktisch economisch doodvonnis.

Sinds de wet op 17 juni 2020 in werking is getreden, is het lijden van de Syriërs sterk toegenomen. Het aantal mensen dat de hongerdood nabij is, is volgens de VN gestegen tot 12,4 miljoen, of 60% van de bevolking. Nu al lijden meer dan een half miljoen kinderen onder de vijf jaar aan groeiproblemen als gevolg van chronische ondervoeding. Doordat de Syrische munt in elkaar is gestort en de prijzen in 2020 met 230% zijn gestegen, kunnen Syrische gezinnen zich niet langer basisvoedingsmiddelen veroorloven, zoals brood, rijst, linzen, olie en suiker.

Wederopbouw tegenhouden

Na de onvolledige terugtrekking van voormalig president Donald Trump uit Syrië in oktober 2019, veranderde de Amerikaanse agenda van het bestrijden van ISIS naar het “beschermen” van de Syrische olievelden. De Syrische olie- en gasreserves en de infrastructuur die nodig is om ze te exploiteren, bevinden zich voornamelijk op de oostelijke oever van de rivier de Eufraat in de gouverneurschappen Deir Ez-Zur en Hasakeh, hoewel sommige oliebronnen zich elders in de bezette regio Jazira bevinden.

Amerikaanse bedrijven en aannemers, die de olierijkdommen van Syrië willen exploiteren, zijn in het gebied geïnfiltreerd in een poging Syrië te plunderen en tegelijkertijd de pogingen van de regering te ondermijnen om inkomsten te verwerven voor de wederopbouw. Slechts een handvol oliebronnen en gasvelden zijn nog in handen van de centrale regering. Door Syrisch grondgebied te bezetten hopen de Amerikaanse strijdkrachten en hun Europese bondgenoten de Syrische regering de broodnodige inkomsten te onthouden en zo de inspanningen voor de wederopbouw te ondermijnen. Hoewel Syrië voor de oorlog een bescheiden olie-exporteur was in vergelijking met zijn buurlanden, voldeden de Syrische oliereserves gemakkelijk aan de binnenlandse vraag en waren ze goed voor bijna 20% van de jaarlijkse begrotingsinkomsten van de staat tussen 2005 en 2010.

Naast de illegale bezetting van Syrisch soeverein gebied, houden Amerikaanse troepen een garnizoen in de grenspost Al-Tanf in het gouvernement Homs. Dit geïsoleerde stuk land strekt zich buiten de grenzen van Al-Tanf uit tot in de omringende woestijn aan de Syrische kant van de grens, met een totale oppervlakte van 55 kilometer. De waarde van het gebied ligt in de nabijheid van de hoofdweg die Damascus met Bagdad verbindt. Door de Amerikaanse aanwezigheid in Al-Tanf is deze snelweg afgesloten voor de meeste handel en verkeer tussen de twee landen. Vóór het uitbreken van de oorlog in 2011 werd de waarde van de Syrische handel met Irak alleen al op 3 miljard dollar geraamd. Het verlies van de grensovergang Al-Walid in de stad betekende dus een zware klap voor de Syrische inspanningen voor economische wederopbouw.

De Syrische regering heeft de VS herhaaldelijk verzocht om zich uit dit gebied terug te trekken, maar deze verzoeken zijn genegeerd. In reactie daarop hebben Syrische regeringstroepen periodiek geprobeerd de door Al-Tanf bezette zone binnen te trekken als middel om de bezetters over te halen in te pakken en te vertrekken. In één geval in mei 2017 beantwoordden Amerikaanse straaljagers deze manoeuvres met een spervuur van luchtaanvallen; tientallen Syrische soldaten werden gedood. De Syrische regering veroordeelde de aanval, terwijl het Russische onderministerie van Buitenlandse Zaken de actie veroordeelde als een “volstrekt onaanvaardbare schending van de Syrische soevereiniteit”.

Geen einde in zicht

De VS hebben niet alleen Syrische gebieden bezet die rijk zijn aan olie – waardoor de staat de olie-inkomsten niet kan gebruiken om zijn door oorlog verscheurde land weer op te bouwen – maar hebben ook regio’s in beslag genomen waar grote graanvelden groeien, waardoor de regering Assad geen toegang heeft tot de oogsten om de bevolking van brood te voorzien. Er lijkt geen einde te komen aan deze brutale wurggreep in Syrië. De betrokkenheid van externe mogendheden bij het land heeft geleid tot een complex scenario dat wordt gekenmerkt door concurrerende en tegenstrijdige belangen.

De VS, die hun “draaideur”-benadering ten aanzien van Al Qaida herzien, zijn niet duidelijk geweest over de vraag of zij willen dat de jihadistische groepering het landschap in Syrië domineert, maar zij zijn ook niet bereid geweest om aan de zijlijn van de oorlog te staan. Israël wil dat Assad hard wordt aangepakt om Iran en Hezbollah, zijn tegenstanders, pijn te doen. Anderzijds wil het niet dat het regime van Assad dodelijk wordt verwond, omdat dit ertoe zou kunnen leiden dat een Al Qaida-groepering in Damascus aan de macht komt. Zo’n uitkomst is te gevaarlijk. Het Westen en Israël hebben er genoegen mee genomen Syrië te zien bloeden en verzwakken. Geen enkele uitkomst is voor hen wenselijk.

Uitgelichte afbeelding: File Photo

Yanis Iqbal is een onafhankelijk onderzoeker en freelance schrijver gevestigd in Aligarh, India en kan gecontacteerd worden op yanisiqbal@gmail.com. Zijn artikelen zijn gepubliceerd door verschillende tijdschriften en websites, zoals Monthly Review Online, ZNet, Green Social Thought, Orinoco Tribune, Weekly Worker, News and Letters Weekly, Economic and Political Weekly, Arena, Eurasia Review, Coventry University Press, Culture Matters, Global Research, Dissident Voice, Countercurrents, Counterview, Hampton Institute, Ecuador Today, People’s Review, Eleventh Column, Karvaan India, Clarion India, OpEd News, The Iraq File, Portside en het Institute of Latin American Studies.