Elijah J. Magnier @ejmalrai op ejmagnier.com 27 januari 2020
Irak heeft gesproken: de Iraakse Majoor Generaal Jafar al-Battat, hoofd van de veiligheid voor het gebied van Bagdad, schatte het aantal demonstranten die de Karradah en Jadriyeh in Bagdad opvulden op “meer dan een miljoen”. Demonstranten riepen op tot de volledige terugtrekking van de buitenlandse troepen onder leiding van de VS uit het land.
Zij mobiliseerden in antwoord op de oproep van de sjiitische geestelijke Sayyed Muqtada al-Sadr, die in samenspraak met alle sjiitische groepen en andere Iraakse minderheden het vertrek van de Amerikaanse troepen en het einde van de Amerikaanse hegemonie en dominantie van Irak willen. De prijs van het bedienen van de executieknop voor het lanceren van dodelijke raketten vanuit een Amerikaanse drone om de Iraanse generaal-majoor Qassem Soleimani, zijn metgezellen en de Iraakse commandant Abu Mahdi al-Muhandes op de luchthaven van Bagdad te vermoorden, zal zwaar wegen op de VS en zijn aanwezigheid in het Midden-Oosten. De regering van Trump zal naar alle verwachting een zware tol betalen en de president zelf zal daar bij zijn komende verkiezingscampagne onder lijden.
Maar daar houdt het verhaal niet op. Iran en zijn bondgenoten zijn niet van plan om de aanwezigheid van de Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten stilzwijgen toe te staan tot die zich definitief terugtrekken. Ondanks de afstand van alle gezamenlijke Iraakse-VS-bases tot bewoonde gebieden is de militaire aanwezigheid van de VS ongetwijfeld een doelwit geworden.
De Amerikaanse regering en de reguliere media schrijven de instabiliteit van Irak toe aan de overweldigende Iraanse controle over het land. Dit is onjuist: elke premier is door de Amerikaanse regering benoemd of goedgekeurd.
In 2006 selecteerde de grootste Iraakse politieke partij, de Verenigde Iraakse Alliantie, Nouri al-Maliki op aanbeveling van de VS als premier: “Maliki’s reputatie was die van iemand onafhankelijk van Iran. Iran zette iedereen onder druk om Jaafari te laten aanblijven”, zei de Khalilzad Khalilzad,
die van juni 2005 tot april 2007 Amerikaans ambassadeur in Irak was.
Iran slaagde er niet in zijn voorkeurskandidaat met succes te promoten.
Begin 2008 werd al-Maliki Irans meest gehate Irakees toen hij Jaish al-Mahdi (JaM),
dat onder onder leiding stond van de Sadristische leider Sayyed Muqtada
al-Sadr. aanviel. JaM was populair bij Iran vanwege zijn agressieve
houding en talrijke aanvallen op de Amerikaanse bezettingstroepen.
Enkele
maanden later eiste al-Maliki echter een vastomlijnd plan voor de
terugtrekking van alle Amerikaanse strijdkrachten uit Irak en binnen de
16 maanden hun bezetting te beëindigen. Die beslissing beviel Iran wel
en leidde tot een omslag in hun standpunt over al-Maliki, hoewel alle
Irakezen, sjiieten, soennieten en Koerden hem als te autoritair
beschouwden.
Dit was de eerste keer dat Iran erin slaagde om
Iraakse leiders van alle etniciteiten samen te brengen om de kandidaat
van zijn keuze te steunen, ook al hadden de Amerikanen eerst al-Maliki
gepromoot. De koppige persoonlijkheid van al-Maliki was te aantrekkelijk
voor Iran om hem te laten vallen. Hij weigerde de ononderbroken
aanwezigheid van de Amerikaanse strijdkrachten te aanvaarden. President
Barack Obama nam de hardnekkigheid van al-Maliki in acht toen hij zijn
belofte nakwam om de Amerikaanse bezetting in december 2011 te
beëindigen.
In 2014 kwam de Marjaiya in Najaf tussenbeide om, ondanks zijn
verkiezingsoverwinning; een derde termijn voor al-Maliki te voorkomen. Haidar al-Abadi nam het over, een leider die zeer vijandig bleek te staan tegenover generaal-majoor Qassem Soleimani en zeer dicht bij de VS.
Soleimani
heeft meerdere malen de leiding van de regeringstroepen overgenomen,
met name toen Kirkoek weer onder controle van de regeringstroepen kwam.
Al-Abadi bekritiseerde Soleimani openlijk bij verschillende
gelegenheden, met name toen Kirkoek terug onder de controle van de
regeringstroepen kwam te staan. Bovendien was hij vier keer van plan om
commandant Abu Mahdi al-Muhandis uit zijn functie als vicevoorzitter van Hashd al-Shaabi te
ontslaan. Tijdens het bezoek van al-Abadi aan de burelen van Hashd
al-Shaabi viel hij Abu Mahdi hard aan over de portretten van de
martelaren aan de muur en vroeg hem deze te verwijderen. Soleimani werd
meer dan eens lastiggevallen op de luchthaven van Bagdad en moest
urenlang buiten al-Abadi’s kantoor wachten voordat hij werd verwelkomd.
Het
einde van al-Abadi’s ambtstermijn maakte de ruimte vrij voor premier
Adel Abdel Mahdi om de leiding over te nemen. De selectie van Abdel
Mahdi was een gezamenlijke ongecoördineerde keuze van zowel de
Amerikaanse presidentiële gezant Brett McGurk als Soleimani. Abdel Mahdi was een geschikte kandidaat voor de sjiieten, soennieten en vooral voor de Koerden.
Het
was belangrijk voor Iran om een kandidaat te steunen die de VS niet
provocerend heeft bejegend, door Iran wordt beschouwd als een essentiële
speler in het Midden-Oosten. Voor Soleimani was de stabiliteit van Irak
van vitaal belang. Irak weigerde zich te houden aan de Amerikaanse
sancties tegen Iran en vroeg om gerespecteerd te worden als partner van
beide landen, en niet als een strijdperk voor hun gevechten.
Maar Iran verwachtte zeker niet dat de VS de voorwaarden van hun aanwezigheid in Irak op brute wijze zouden schenden en een niet-verklaarde oorlog tegen Iran zouden gaan voeren. Het Amerikaanse antagonisme ging veel verder dan een krachtmeting op Iraakse bodem toen het generaal-majoor Qassem Soleimani vermoordde. Als reactie op deze schending raapt Iran de handschoen op: er wordt nu verwacht dat het de VS in Irak veel agressiever zal aanpakken.
De VS hebben Soleimani in Irak vermoord en dit is waar de reactie van Iran het meest waarschijnlijk zal plaatsvinden. De lancering van raketten tegen het door de VS bezette deel van de Ayn al-Assad-basis met ten minste 34 gewonden (tot nu toe aangekondigd) is slechts het begin van de vergelding door Iran.
Een Amerikaans doelwit in Irak vinden is geen gemakkelijke taak, omdat alle Amerikaanse troepen zich binnen hun bases ophouden. Het opsluiten van deze troepen en het uitsluitend toestaan van luchtverkeer is al een klap voor deze troepen, die sinds de dag van de moord op Soleimani en zijn compagnons een onweerstaanbaar doelwit zijn geworden.
Iran heeft in Sayyed Moqtada al-Sadr een controversiële, maar invloedrijke Iraakse leider gevonden, die zelf graag het bevel wilde voeren over de campagne om de Amerikaanse troepen uit Irak te verdrijven. Het vertrek van de VS is niet imminent. Maar Iran is een gedisciplineerde vijand van de VS en niet al te ongeduldig om zijn doelen te bereiken. Teheran is zich ervan bewust dat Irak er niet in zal slagen het evenwicht tussen de VS als strategische bondgenoot en Iran als buurland te bewaren. En de VS voelen zich onder deze regering sterk, maar missen de kennis en de rijpheid om zo’n ernstige crisis of een nog breder conflict met Iran op Iraakse bodem aan te gaan.
Zal president Trump de juistheid van het besluit van zijn voorganger Barack Obama om zich in 2011 uit Irak terug te trekken, inzien? Trump zal hoe dan ook gedwongen worden te vertrekken, de Irakezen zullen de Amerikaanse troepen uit Mesopotamië dwingen. Dit zal onvermijdelijk de weg vrijmaken voor Rusland, China en Iran naar het olierijke Irak met zijn 40 miljoen inwoners, dat een aantrekkelijke markt vormt. De zon van de Amerikaanse hegemonie begint in dit deel van de wereld onder te gaan.
Vertaald door Francis J,
Dit artikel is gepubliceerd door Elijah J. Magnier op ejmagnier.com
De publicatie wordt niet geblokkeerd door een Paywall, en is vertaald, zodat veel lezers van de inhoud kunnen genieten.
Elijah: “Ik wil mijn volgers en lezers bedanken voor het vertrouwen en de steun. […….] Uw bijdrage, hoe klein ook, helpt de continuïteit te waarborgen. Dank u.”
Bij de titel: Kingmaker = een belangrijk persoon die leiders aan de macht kan brengen door het uitoefenen van politieke invloed; “de graaf van Warwick was de eerste kingmaker”