Latijns Amerika,VS |
27 mei 2023
Bron: Nick Corbishley 
nakedcapitalism 26 mei 2023 ~~~

Het vermeende doel van de operatie is om “de speciale operaties van het gezamenlijke commando van de strijdkrachten en de nationale politie van Peru te ondersteunen en bij te staan”, ook in regio’s waar recent geweld heeft plaatsgevonden. De meeste mensen in Peru en de VS lijken niet te weten (gezien de geringe media-aandacht in beide landen) dat er binnenkort Amerikaanse militairen in Peru zullen landen.

De plenaire vergadering van het Peruaanse Congres heeft afgelopen donderdag (18 mei) toestemming gegeven voor de komst van Amerikaanse troepen naar Peruaans grondgebied met het vermeende doel “samenwerkingsactiviteiten” met de Peruaanse strijdkrachten en nationale politie uit te voeren. Resolutie 4766 werd aangenomen met 70 stemmen voor, 33 tegen en vier onthoudingen, en bepaalt dat de troepen op elk moment tussen 1 juni en 31 december 2023 mogen blijven. Het aantal betrokken VS-soldaten is niet officieel bekendgemaakt, althans voor zover ik weet, hoewel een recente verklaring van de Mexicaanse president Andrés Manuel Lopéz Obrador, die momenteel person non grata is in Peru, suggereert De samenwerkings- en opleidingsactiviteiten zullen plaatsvinden in een groot gebied, waaronder Lima, Callao, Loreto, San Martín, Huánuco, Ucayali, Pasco, Junín, Huancavelica, Iquitos, Pucusana, Apurímac, Cusco en Ayacucho.

De laatste drie regio’s in het zuiden van Peru waren, samen met Arequipa en Puno, van december tot februari het epicentrum van grote politieke protesten, stakingen en wegblokkades nadat de gekozen president van Peru, Pedro Castillo, was afgezet, gevangengezet en vervangen door zijn vice-president Dina Boluarte. De eisen van de demonstranten waren onder andere:

  • De vrijlating van Castillo
  • Nieuwe verkiezingen
  • Een nationaal referendum over de vorming van een constitutionele vergadering ter vervanging van de huidige grondwet van Peru, die door de voormalige dictator Alberto Fujimori werd opgelegd na zijn eigenhandige staatsgreep in 1992.

Brutale onderdrukking van protesten

Het spreekt vanzelf dat geen van deze eisen werd ingewilligd. In plaats daarvan voerden de Peruaanse veiligheidstroepen, waaronder 140.000 gemobiliseerde soldaten, een meedogenloos optreden uit dat resulteerde in de dood van ongeveer 70 mensen. In een in februari gepubliceerd rapport van de internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty International wordt geconcludeerd:

“Sinds het begin van de massale protesten in verschillende delen van het land in december 2022 hebben het leger en de Peruaanse Nationale Politie (PNP) onrechtmatig met dodelijke wapens geschoten en andere minder dodelijke wapens zijn tijdens de onderdrukking van de protesten zonder aanzien des persoons gebruikt tegen de bevolking, met name tegen inheemse volkeren en boeren (landarbeiders).

Volgende week al zou een onbepaald aantal Amerikaanse militairen zich in de onlusten kunnen mengen. Volgens nieuwswebsite La Lupa is het vermeende doel van hun bezoek “steun en bijstand te verlenen aan de speciale operaties van het gezamenlijke commando van de strijdkrachten en de nationale politie van Peru” gedurende twee periodes van in totaal zeven maanden: van 1 juni tot 30 september en van 1 september.

Alfredo Azurín, secretaris van de Commissie voor nationale defensie, binnenlandse orde, alternatieve ontwikkeling en drugsbestrijding, benadrukte met klem dat er geen plannen zijn voor de VS om een militaire basis in Peru te vestigen en dat er geen plannen zijn voor een invasie van de VS. De strijdkrachten “zullen de nationale soevereiniteit niet aantasten”. Sommige congresleden van de oppositie waren het daar niet mee eens en voerden aan dat de invasie van buitenlandse troepen wel degelijk een bedreiging vormt voor de nationale soevereiniteit. De feitelijke regering van Boluarte en het Congres beschouwen de komst van de Amerikaanse troepen als een volstrekt routinematige gebeurtenis. En het is waar dat het Amerikaanse leger al lang aanwezig is in Peru.

In 2017 bijvoorbeeld nam Amerikaans personeel deel aan militaire oefeningen die samen met Colombia, Peru en Brazilië werden gehouden in het “drievoudige grensgebied” van het Amazonegebied. Bovendien exploiteert de Amerikaanse marine een laboratorium voor biomedisch onderzoek met bioveiligheidsniveau 3 in de buurt van Lima en twee andere laboratoria (bioveiligheidsniveau 2) in Puerto Maldonado. Maar de timing van de operatie roept ernstige vragen op. Peru staat momenteel immers onder controle van een ongekozen regering die sterk wordt gesteund door Washington, maar door het Peruaanse volk massaal wordt afgewezen. Bij het neerslaan van de protesten in het zuiden van Peru door de veiligheidstroepen van het land – dezelfde veiligheidstroepen die binnenkort door Amerikaanse militairen zullen worden versterkt – zijn tientallen doden gevallen. Het Peruviaanse Congres weigert, met totale minachting voor de publieke opinie, nieuwe verkiezingen uit te schrijven.

Slechts enkele dagen geleden heeft het Hooggerechtshof van het land een uitspraak gedaan die door sommige rechtsgeleerden in wezen wordt geïnterpreteerd als een criminalisering van politiek protest. Terwijl de burgerlijke instellingen van Peru onderling vechten, hebben de Peruaanse strijdkrachten – de laatste overgebleven “ruggengraat” van het land volgens de Mexicaanse geopolitieke analist Alfredo Jalife – de touwtjes stevig in handen genomen. En laten we niet vergeten: Peru herbergt enkele van die mineralen die volgens het Amerikaanse leger van strategisch belang zijn voor de nationale veiligheid van de VS, waaronder lithium. Zoals ik ook opmerkte in mijn artikel van 22 juni 2021: Dreigt een nieuwe militaire staatsgreep in Peru [ NL-vertaling: hier ] na de historische verkiezingsoverwinning van een linkse kandidaat? Hoewel de grootste handelspartner van Peru China is, blijven zijn politieke instellingen – net als die van Colombia en Chili – gebonden aan de politieke belangen van de VS:

Samen met Chili is het het enige land in Zuid-Amerika dat is uitgenodigd om toe te treden tot het Trans-Pacific Partnership, later omgedoopt tot de Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership nadat Donald Trump de deelname van de VS had ingetrokken.Tegen deze achtergrond mogen geruchten over een nieuwe staatsgreep in Peru nauwelijks als een verrassing komen. Evenmin mag de recente benoeming door de regering Biden van een CIA-veteraan tot VS-ambassadeur in Peru, zoals Vijay Prashad en José Carlos Llerena Robles onlangs berichtten: Haar naam is Lisa Kenna, een voormalig adviseur van de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo, een negenjarige veteraan bij de Central Intelligence Agency (CIA) en een ambtenaar van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken in Irak. Kort voor de verkiezingen bracht ambassadeur Kenna een video uit waarin zij sprak over de nauwe betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Peru en de noodzaak van een vreedzame overgang van de ene president naar de andere.

Het lijkt meer dan waarschijnlijk dat Kenna een directe rol heeft gespeeld in de niet zo vreedzame overgang van president Castillo naar de de facto president Boluarte, nadat zij op 6 december, de dag voor de val van Pedro Castillo, een ontmoeting had gehad met de toenmalige minister van Defensie van Peru, Gustavo Bobbio Rosas, om “kwesties van bilateraal belang” te bespreken.

Op het scherp van de snede

Na tientallen jaren van strompelen van crisis naar crisis en van regering naar regering, zit Peru op het randje van een mes. Toen Castillo, een virtuele niemand uit een afgelegen Andesregio die een belangrijke rol speelde bij de lerarenstakingen van 2017, in juni 2021 aan de macht kwam op een golf van volkswoede over de hypercorrupte gevestigde partijen in Peru, hoopten de legioenen armen en gemarginaliseerden in Peru dat er positieve veranderingen zouden volgen. Castillo was altijd al een buitenstaander in Lima en stond vanaf de eerste dag buiten zijn boekje. Hij had geen controle over het Congres en slaagde er jammerlijk niet in de rechtse oppositie tegen zijn regering te overwinnen. In zijn eerste jaar werd hij geconfronteerd met twee aanklachten. Zoals Manolo De Los Santos schreef in People’s Dispatch , kon de overwegend in Lima gevestigde politieke en economische elite van Peru nooit accepteren dat een voormalige leraar en boer uit de hoge Andesvlaktes president kon worden. Op 7 december kregen ze eindelijk wat ze wilden: Castillo’s afzetting. Slechts enkele uren voor een derde hoorzitting verklaarde hij op de nationale televisie dat hij het Congres zou ontbinden, een “buitengewone noodregering” zou instellen en een grondwetgevende vergadering zou bijeenroepen. Het was een preventieve wanhoopsdaad van een man die geen invloed had op het leger of de rechterlijke macht, geen controle had over het Congres en zelfs de steun van zijn eigen partij had verloren. Uren later werd hij aangeklaagd, gearresteerd door zijn eigen veiligheidsdienst en naar de gevangenis gebracht, waar hij tot op de dag van vandaag verblijft. De de facto regering en het Congres Boluarte worden door het Peruaanse volk alom veracht. Volgens de laatste opiniepeiling van het Instituut voor Peruaanse Studies (IEP) keurt 78% van de Peruanen het presidentschap van Boluarte af, terwijl slechts 15% het goedkeurt. Het Congres is nog minder populair, met een publieke afkeuring van 91%. 41% denkt dat de protesten zullen toenemen, terwijl 26% denkt dat ze gelijk zullen blijven.

Intussen blijft het Congres parlementsverkiezingen blokkeren Peru’s “strategische” hulpbronnen

Zoals vaste lezers weten, wordt de belangstelling van de EU en de VS voor Latijns-Amerika snel groter naarmate de race om lithium, koper, kobalt en andere elementen die essentieel zijn voor de zogenaamde “schone” energietransitie toeneemt. Peru is niet alleen een van de grootste handelspartners van China in Latijns-Amerika, maar ook de enige haven in Latijns-Amerika die volledig door Chinees kapitaal wordt beheerd. Hoewel Peru geen deel uitmaakt van de lithiumdriehoek (Bolivia, Argentinië en Chili), beschikt het over aanzienlijke voorraden van het witte metaal.

Volgens een schatting bevinden zich hier de zesde grootste harde lithiumvoorraden ter wereld. Het is ook de tweede grootste producent ter wereld van koper, zink en zilver – drie metalen die naar verwachting ook een belangrijke rol zullen spelen bij de bevordering van hernieuwbare energietechnologieën. Met andere woorden, er staat veel op het spel bij de politieke ontwikkeling van Peru en de economische en geopolitieke allianties die het aangaat.
Het directe buurland in het noorden, Ecuador, bevindt zich eveneens in een ernstige politieke crisis die waarschijnlijk zal leiden tot het einde van de door de VS gesteunde regering van Guillermo Lasso en de overdracht van de macht aan de partij van Rafael Correa en zijn bondgenoten. In een toespraak voor de Atlantische Raad in Washington op 19 januari sprak Generaal Laura Richardson, hoofd van het Zuidelijk Commando van de VS, uitbundig over de rijke voorraden van Latijns-Amerika aan “zeldzame aardmetalen” en “de lithiumdriehoek – Argentinië, Bolivia, Chili. “, de “grootste oliereserves [en] light sweet crude ontdekt voor de kust van Guyana”, Venezuela’s “olie, koper, goud” en het feit dat Latijns-Amerika “31% van ’s werelds zoet water in deze regio herbergt”.

Zij legde ook uit hoe Washington, samen met het US Southern Command, actief onderhandelt over de verkoop van lithium in de lithiumdriehoek aan Amerikaanse bedrijven via haar netwerk van ambassades, met als doel Amerikaanse tegenstanders (bv. China en Rusland) “uit te sluiten”. ) en eindigde met de onheilspellende woorden: “Deze regio is belangrijk. Het heeft veel te maken met nationale veiligheid. Dit roept de vraag op: is dit de eerste stap in het proces van intensivering door de regering en het leger van de VS? De voormalige Boliviaanse president Evo Morales, die het een en ander weet over de interventie van de VS in de regio omdat hij in 2019 aan het hoofd stond van een land dat een rechtse staatsgreep met steun van de VS onderging lijkt er zeker zo over te denken. Een paar dagen geleden tweette hij het volgende bericht:

‘De goedkeuring door het Peruaanse Congres van de invasie en de inzet van Amerikaanse troepen voor zeven maanden bevestigt dat Peru vanuit Washington wordt geregeerd onder auspiciën van het Southern Command.Het Peruaanse volk is onderworpen aan machtige buitenlandse belangen bemiddeld door onwettige machten die geen volksvertegenwoordiging hebben. De grootste uitdaging voor werkende mensen en inheemse volkeren is het herwinnen van hun zelfbeschikking, soevereiniteit en natuurlijke hulpbronnen.Met deze goedkeuring van het Peruaanse recht waarschuwen wij dat de criminalisering van protesten en de bezetting door Amerikaanse troepen een repressieve staat zal consolideren die de soevereiniteit en de regionale vrede in Latijns-Amerika zal aantasten.

De Mexicaanse president Andrés Manuel Lopéz Obrador, die weigert Boluarte (die hij de “grote machtgrijpster” noemt) als president van Peru te erkennen en die onlangs door Republikeinse Amerikaanse wetgevers werd bedreigd met een directe militaire interventie van de VS in de Mexicaanse drugsoorlogen, had deze week een boodschap voor de Amerikaanse regering: “Het sturen van soldaten naar Peru] is slechts een interventionistisch beleid dat niets bijdraagt aan het opbouwen van broederlijke banden tussen de volkeren van Amerika. “Helaas lijkt de regering van de VS geen belangstelling te hebben voor het opbouwen van broederlijke banden met de volkeren van Amerika, als dat al ooit het geval was. In plaats daarvan gaat het erom de Monroe Doctrine aan te passen voor de 21e eeuw. Zijn strategische rivalen zijn deze keer niet de West-Europese naties, die nu weinig meer zijn dan vazallen van de VS (zoals een recent document van de Europese Raad voor Buitenlandse Betrekkingen, getiteld “The Art of Vassalisation”, bijna toegeeft), maar China en Rusland.

Gerelateerd (berichten in dit archief):