De politieke architectuur van het nieuwe Midden-Oosten
Bron: Thierry Meyssan, Voltaire Netwerk 7 september 2021
Het Midden-Oosten na de Syrische oorlog begint vorm te krijgen. Alles zou veranderen: Syrië zou toetreden tot de door Rusland geleide militaire coalitie en er de facto door worden beschermd. Libanon zou onder gezamenlijke Russisch-Amerikaanse voogdij komen te staan, maar militair bezet worden door Frankrijk. Irak zou Libanon vervangen als regionale bemiddelaar. Iran zou worden toegelaten tot de Middellandse Zee.
Voltaire Netwerk | Paris (Frankrijk) | 7 september 2021
Deutsch English Español français italian oрусский Türkçe
Dit artikel is een vervolg op
“Waarom een Yalta II?“, 15 juni 2021.
“Biden-Poetin, een Yalta II in plaats van een nieuw Berlijn“, 22 juni 2021.
Moskou en Washington bereiden de reorganisatie van de Levant voor die zij op de bijeenkomst van Genève (bekend als “Yalta 2”) op 16 juni hebben geschetst. Het doel is conclusies te trekken uit de verschrikkelijke westerse militaire nederlaag in Syrië zonder de Verenigde Staten te vernederen.
Volgens dit vredesakkoord zou Syrië in de Russische zone worden geplaatst, terwijl Libanon zou worden verdeeld tussen het Westen en Rusland.
De topconferenties van Bagdad en Caïro
Een terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Irak is in de nabije toekomst ophanden, zodat Irak een bemiddelaar wordt, een neutrale zone, in plaats van Libanon. Irak riep daarom in Bagdad een topconferentie bijeen met zeven van zijn buurlanden (Saudi-Arabië, Egypte, de Emiraten, Iran, Jordanië, Koeweit en Turkije). Frankrijk slaagde erin zich zowel als vertegenwoordiger van het Westen als in de hoedanigheid van een voormalige koloniale mogendheid bij de deelnemers aan te sluiten.
De voormalige directeur van de Iraakse geheime dienst en thans premier, Mustafa al-Kazimi, gaf blijk van zijn grote kennis van regionale aangelegenheden en zijn vermogen om het evenwicht tussen het soennitische Saoedi-Arabië en het sjiitische Iran te bewaren. Ondanks verscheidene contacten in het afgelopen jaar en meer verzoenende retoriek, zijn de twee mogendheden er nog steeds niet uit hoe zij hun talrijke geschillen, met name in Jemen, kunnen oplossen.
De bijeenkomst in Bagdad was een gelegenheid om een alliantie te tonen tussen president Abdel Fattah al-Sissi (Egypte) en koning Abdullah II (Jordanië) om het Palestijnse probleem te beheren (en niet op te lossen). Onmiddellijk daarna vond in Caïro een ontmoeting plaats tussen de twee staatshoofden en hun Palestijnse ambtgenoot, president Mahmoud Abbas. Deze laatste was des te verzoenender omdat hij zich ervan bewust is dat vanaf nu geen enkel Arabisch land zijn volk nog te hulp zal komen. Je kunt niet 70 jaar lang gerechtigheid eisen terwijl je zelf al diegenen verraadt die je helpen.
De Franse aanwezigheid werd geïnterpreteerd als een aankondiging van een militaire interventie door Parijs na de terugtrekking van de VS. President Emmanuel Macron zou de ambitie hebben om troepen in Libanon te stationeren om de westerse belangen te verdedigen nu het land onder gezamenlijke Amerikaans-Russische voogdij komt te staan.
Turkije was gedurende de hele top terughoudend. Het is niet van plan de gebieden in Irak en Syrië die zij is binnengevallen te verlaten zonder westerse compensatie te ontvangen. Maar het wil niet dat de Koerdische huurlingen, die ook geallieerd zijn met de Verenigde Staten, zo behandeld worden. Frankrijk is echter nog steeds van mening dat de Turkmenen en de Koerden in Noord-Syrië elk een vorm van autonomie kunnen verkrijgen binnen de Arabische Republiek Syrië. Het lijkt erop dat Rusland, dat een etnische federatie is, hier voorstander van is, maar Damascus wil er nog steeds niets van horen omdat zijn bevolking innig gemengd is. Voor de oorlog waren Turkmenen en Koerden nergens in de meerderheid. Rojava, een gebied dat door de Syrische Koerden “zelf wordt bestuurd”, is slechts een façade die de militaire aanwezigheid van de VS maskeert. De VS vrezen dat hun militaire terugtrekking uit Irak dezelfde paniek zal veroorzaken bij hun Koerdische collaborateurs in Syrië als hun terugtrekking uit Afghanistan bij hun Pashtun collaborateurs.
Syrië was de grote afwezige op de geruchtmakende topontmoeting. Er zou een geheime Syrische delegatie in Washington gezien zijn. Naar verluidt overweegt Moskou Syrië te laten toetreden tot de Verdragsorganisatie voor Collectieve Veiligheid (CSTO), het Russische equivalent van de NAVO.
In de marge werd de Top van Bagdad achtervolgd door de kwestie van de koolwaterstoffen in de Middellandse Zee. Olie- en gasvelden zijn er nu vastgesteld De exploitatie ervan blijft grotendeels onmogelijk omdat men eerst grenzen moet vastleggen die er nog niet zijn. En vervolgens vergunningen verlenen aan bedrijven die in staat zijn diep onder een grote hoeveelheid water te boren en om de installaties te beveiligen. De verdeling tussen de pro-VS en pro-Rusland groepen is nog steeds onduidelijk. Het zal afhangen van de volgzaamheid van elke partij om zich in de voorgestelde politieke mal te voegen
Het onmogelijke geval Libanon
Over de toekomst van Libanon werd in Bagdad niet gesproken, maar die wordt wel duidelijker. In theorie zal dit land, dat aan westerse zijde deelnam aan de oorlog tegen Syrië, het enige zijn waar het Pentagon de Rumsfeld/Cebrowski doctrine van de “eindeloze oorlog” niet zal toepassen.
Het lijkt onmogelijk om de huidige kieswet te hervormen om het land in meerdere kiesdistricten te verdelen die elk verbonden zijn met een van de 17 religieuze gemeenschappen waartussen het grondgebied is verdeeld. Dit systeem is echter ten einde en heeft zijn onbenulligheid getoond. Maar als men een democratisch systeem van politieke vertegenwoordiging zou invoeren, zou Hassan Nasrallah ongetwijfeld tot president van de republiek worden gekozen en zou Hezbollah een meerderheid in het parlement hebben. Niemand wil dat.
Misschien kan de machtsverdeling tussen de president van de republiek (christelijk), de voorzitter van de regering (soennitisch) en de voorzitter van de assemblee (sjiitisch) echter worden aangeroerd. Met dit voor ogen heeft de Europese Raad op 30 juli een kader van sancties aangenomen tegen Libanese politieke leiders die elke structurele verandering weigeren. Voorlopig is er nog geen persoonlijkheid aangewezen, maar dit wapen is klaar om gebruikt te worden.
De zaak wordt nog gecompliceerder door het feit dat in het bestuur de macht verdeeld is tussen drie supergemeenschappen, maar niet gelijkelijk: 50% voor de christenen, 30% voor de sjiieten en 20% voor de soennieten. Sinds de burgeroorlog van de jaren tachtig is de samenstelling van de bevolking echter blijven veranderen. Vandaag de dag zijn de christenen, voor zover wij weten, slechts 20%, de soennieten 35% en de sjiieten 45%. De president van de republiek, de christelijke generaal Michel Aoun, verdedigt met hand en tand zijn “prerogatieven” (voorrechten), d.w.z. de historische overheersing van zijn gemeenschap over de anderen.
Frankrijk is van plan een contingent te sturen voor de parlementsverkiezingen die gepland zijn voor 8 mei (net na de Franse presidentsverkiezingen). Haar soldaten zullen de veiligheid van de stembureaus garanderen. Niemand twijfelt eraan dat zij zullen slagen, als er niets verandert. Maar bij de eerste hervorming zullen degenen die met applaus zijn gekomen, bezetters worden en worden verjaagd. Wat een bizar idee om parlementsverkiezingen te laten beveiligen door de voormalige koloniale macht! Iedereen herinnert zich dat in 1983 twee verschrikkelijke explosies gelijktijdig het hoofdkwartier van de Franse en Amerikaanse strijdkrachten in Beiroet verwoestten – terwijl de regionale leiders van de CIA daar vergaderden; twee oorlogsdaden waarbij 299 doden vielen. Optimistisch verzekert Bernard Emié, de directeur van het DGSE die voor het Élysée ook belast is met Libanon, dat de Koude Oorlog voorbij is en dat dit soort gebeurtenissen zich nooit meer zullen voordoen; de Koude Oorlog is zeker voorbij, maar de wil tot onafhankelijkheid van de volkeren blijft bestaan.
Zonder het te beseffen, legt Frankrijk de basis voor zijn volgende fiasco: president Macron blijft de retoriek van president Biden herhalen: hij zal geen enkele staat helpen zich op te bouwen, maar iedereen helpen het terrorisme te bestrijden. Dat is de slogan van de Internationale Coalitie in Irak en Syrië, die al 7 jaar lang niet stopt met het afslachten van burgers en het begeleiden van jihadisten. Het was ook de toespraak van president Biden om de machtsovername door de Taliban in Afghanistan en de heropleving van Daesh te rechtvaardigen. Kortom, het is steevast de manier van praten als je staten wilt verwoesten.
De Libanezen hebben een systeem van corruptie opgebouwd dat in niets lijkt op wat elders bestaat. De verschillende leiders van de 17 religieuze gemeenschappen kunnen goed met elkaar opschieten om gezamenlijk zoveel mogelijk geld af te persen van hun respectieve beschermers. Vervolgens verdelen ze dit geld min of meer onder hun basis. Als je bijvoorbeeld een grote infrastructuur wilt aanleggen, moet je meestal steekpenningen betalen om de mensen wier rechten je schendt of om de ambtenaren die moeten controleren of de plaatselijke wetten worden nageleefd, schadeloos te stellen. Niet in Libanon. In Libanon moet je, om één gemeenschap te helpen, de andere 16 compenseren voor het feit dat je hen niet helpt. Elke steun moet tweemaal worden betaald: eenmaal aan de begunstigde, en eenmaal aan de 16 leiders van de andere geloofsgemeenschappen. Dit werkt zolang de externe machten verwikkeld zijn in hun rivaliteit, maar wordt tragisch als deze het onderling eens worden. Plotseling, is er helemaal geen geld meer.
In de hoop dat het Amerikaans-Russische akkoord standhoudt, is Frankrijk van plan Libanon opnieuw op te bouwen. Het nam de haven van Beiroet over en gaf de haven van Tripoli (en de raffinaderijen) aan Rusland. Moskou had voorgesteld alles in leasing weer op te bouwen, maar sommige Libanezen willen de Russen niet en zij weigeren tweemaal te betalen. Waarom dan niet het Franse voorstel? Maar de Israëliërs dachten dat de haven van Haifa die van Beiroet zou vervangen. Ook zij zullen om hun dubbeltje vragen.
In ieder geval kan er niets worden opgebouwd zolang Libanon geen regering heeft. De regering van Hassan Diab is echter demissionair sinds… 10 augustus 2020. De voormalige premier Saad Hariri, van wie werd verwacht dat hij hem zou opvolgen, heeft uiteindelijk de handdoek in de ring gegooid. Een andere oud-premier, Najib Mikati, die inmiddels is benaderd, gooit wellicht ook de handdoek in de ring. Beiden staan tegenover de president van de republiek, generaal Michel Aoun, die niet alleen een blokkerende minderheid binnen de regering wil handhaven, maar ook de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie in handen wil houden zodat zijn mannen niet kunnen worden veroordeeld, en die van Sociale Zaken en Economie om de onderhandelingen met het IMF in de hand te houden. De soennieten willen de instellingen weer in evenwicht brengen, hun mannen beschermen en toegang krijgen tot de gouden gans van het IMF. De sjiieten willen hetzelfde.
De enige uitweg zou zijn een zondebok op te offeren, Riad Salamé, de directeur van de Centrale Bank, een christen die zich ten dienste heeft gesteld van de soennitische familie Hariri. Hij zou de verantwoordelijkheid moeten dragen voor de collectieve misdaden en het bankroet van het land in ruil voor het behoud van de voorrechten van de christelijke gemeenschap.
De enige persoonlijkheid die boven de rest uitsteekt, de secretaris-generaal van Hezbollah (maar blijkbaar niet de andere leiders van zijn partij), probeert zijn land te redden. Hassan Nasrallah liet ondanks de sancties van de VS Iraanse olie kopen, zodat zijn medeburgers hun auto’s van brandstof konden voorzien, hun huizen konden verwarmen en konden werken. 82% van de Libanezen leeft nu volgens de Verenigde Naties onder de armoedegrens, terwijl hun land zo rijk was dat het het “Zwitserland van het Midden-Oosten” werd genoemd. Er was onmiddellijke verontwaardiging van de 16 andere gemeenschappen die de door het systeem vereiste steekpenningen niet zullen krijgen.
Twee Iraanse tankers bevinden zich momenteel in de Middellandse Zee. De VS hebben ze niet in beslag genomen en tot zinken gebracht, zoals zij gewoonlijk doen, zonder dat iemand protesteert tegen deze oorlogsdaad of de gevolgen ervan voor het milieu. Een delegatie van Amerikaanse senatoren die vorige week een bezoek brachten aan Libanon, veroordeelde deze schending van het VS-embargo op milde toon en prees het initiatief van de Amerikaanse ambassadeur. Deze stelde voor Egyptisch gas in te voeren. Een Libanese ministeriële delegatie heeft een bezoek gebracht aan Damascus, de eerste sinds het begin van de oorlog in 2011. Zij besprak dit project waarbij het Egyptische gas door Syrië zou moeten lopen. Zij besprak ook een project om elektriciteit te kopen van Jordanië, eveneens via Syrië. En misschien, maar dat mag niet worden gezegd, het aan land brengen van Iraanse tankers in de haven van Banias (Israël) in plaats van in Libanon.
In werkelijkheid is het niet mogelijk het functioneren van Libanon te hervormen zolang elke gemeenschap in de herinnering aan de burgeroorlog leeft en vreest te worden afgeslacht. De enige oplossing is het waarborgen van de vrede onder de burgers en vervolgens het hele systeem in één keer te veranderen. Dit kan de ambitie van Frankrijk zijn, maar het zal niet mogelijk zijn vanwege zijn verleden. Een andere oplossing zou zijn een militair regime te organiseren, aangezien het leger de enige instelling is die door alle Libanezen wordt gewaardeerd. De militairen staan echter onderaan de sociale ladder, nog lager dan de geïmmigreerde huishoudhulpen. Soldaten krijgen 60 dollar per maand, tegen 200 dollar voor vrouwen die gedwongen worden te werken. In ieder geval is hun leider, generaal Joseph Aoun (geen familie van de president), opgeleid in de VS. Hij staat klaar.