Bron: Vijay Prashad, Globetrotter 
peoplesdispatch 10 januari 2023 ~~~ 

De slogans die Brasília op 8 januari domineerden gingen minder over Bolsonaro en meer over de haat tegen Lula en zijn volksgezinde regering.

Op 8 januari 2023 daalden grote mensenmassa’s, gekleed in de kleuren van de Braziliaanse vlag, af naar de hoofdstad van het land, Brasília. Ze vielen het federale gebouw en het Hooggerechtshof binnen en vernielden openbare eigendommen. Deze aanval van de relschoppers was alom verwacht omdat de indringers al dagenlang “weekenddemonstraties” hadden gepland op de sociale media. Op 1 januari werd Luiz Inácio Lula da Silva (bekend als Lula) formeel beëdigd als president van Brazilië, maar tijdens zijn inauguratie was er geen sprake van een dergelijk spektakel. Het was alsof de vandalen wachtten tot de stad rustig was en Lula zelf de stad uit was. Ondanks de grootspraak van de aanval was het een daad van extreme lafheid.

De man die door Lula werd verslagen – de voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro – was niet in de buurt van Brasilia. Hij was niet eens in Brazilië. Hij vluchtte voor de inauguratie – om aan vervolging te ontkomen, vermoedelijk – naar Orlando, Florida, in de Verenigde Staten. Maar ook al was Bolsonaro niet in Brasília, Bolsonarista’s – zoals zijn aanhangers bekend staan – waren overal aanwezig. Voordat Bolsonaro op 30 oktober 2022 de verkiezingen verloor van Lula, suggereerde Le Monde Diplomatique Brasil dat Brazilië een “Bolsonarisme zonder Bolsonaro” tegemoet ging. De politieke partij met het grootste blok in de Kamer van Afgevaardigden en de Senaat in Brazilië is de extreem-rechtse Liberale Partij, die tijdens zijn presidentschap als politiek vehikel van Bolsonaro diende. De giftige rechtse smet blijft zowel in de gekozen organen als op de sociale media.

De twee mannen die verantwoordelijk zijn voor de openbare veiligheid in Brasília, Anderson Torres, secretaris van de openbare veiligheid van het federale district, en Ibaneis Rocha, gouverneur van het federale district, staan dicht bij Bolsonaro. Torres was minister in de regering van Bolsonaro en was tijdens de aanslag op vakantie in Orlando; Rocha nam de middag vrij, een teken dat hij tijdens de aanslag niet achter zijn bureau wilde zitten. Voor hun medeplichtigheid aan de aanslag is Torres uit zijn functie ontheven en is Rocha geschorst. De federale regering heeft de veiligheid in eigen hand genomen en duizenden “fanatieke nazi’s”, zoals Lula ze noemde, zijn gearresteerd.

De slogans en borden die Brasília overspoelden gingen minder over Bolsonaro en meer over de haat tegen Lula en het potentieel van zijn volksgezinde regering. De grote bedrijven – vooral de agro-industrie – zijn woedend over de door Lula voorgestelde hervormingen. Deze aanval is deels het resultaat van de opgebouwde frustratie van mensen die zijn misleid dat Lula een crimineel is – wat volgens de rechtbanken onjuist is – en deels een waarschuwing van de Braziliaanse elites. De ongeregeldheid van de aanval lijkt op de aanval van 6 januari 2021 op het Amerikaanse Capitool door aanhangers van de voormalige Amerikaanse president Donald Trump. De waanbeelden over de gevaren van een ‘communistische’ Lula lijken te verhullen dat de elites vijandig staan tegenover zelfs de geringste terugdraaiing van de neoliberale bezuinigingen.

Topfoto: Arbeiders ruimen de rommel op die extreem-rechtse demonstranten achterlaten bij het presidentieel paleis in Brasília. (Foto: Ana Pessoa/Mídia Ninja)

Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is schrijver en hoofdcorrespondent bij Globetrotter. Hij is redacteur van LeftWord Books en directeur van Tricontinental: Institute for Social Research. Hij is senior non-resident fellow aan het Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China. Hij heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder The Darker Nations en The Poorer Nations. Zijn laatste boeken zijn Struggle Makes Us Human: Learning from Movements for Socialism en (met Noam Chomsky) The Withdrawal: Iraq, Libya, Afghanistan, and the Fragility of U.S. Power.